Dostępność i jakość usług medycznych w dużej mierze zależą od zasobów kadrowych — liczby lekarzy, lekarzy stomatologów, pielęgniarek, położnych i fizjoterapeutów. Sytuacja województwie pomorskim charakteryzuje się dużymi kontrastami: z jednej strony region może pochwalić się jednymi z najmłodszych lekarzy w kraju, z drugiej — zmaga się z wyraźnym niedoborem pielęgniarek, których średni wiek systematycznie rośnie. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnego stanu kadr medycznych w Pomorskiem na tle danych ogólnopolskich, z uwzględnieniem dostępnych statystyk Głównego Urzędu Statystycznego oraz informacji własnych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku.
Tablica 1. Zasoby kadr medycznych w województwie pomorskim
Wyszczególnienie zasobów medycznych pracujących bezpośrednio z pacjentem w województwie pomorskim |
Iiczba w latach |
|
2023 r. |
2024 r. |
|
Lekarze |
8444 |
8902 |
Lekarze dentyści |
2346 |
2397 |
Pielęgniarki |
10816 |
11108 |
Położne |
1457 |
1497 |
Fizjoterapeuci |
3115 |
3387 |
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 1
Transkrypcja danych Tablica 1 Zasoby kadr medycznych w województwie pomorskim.pdf
W 2024 r. obserwowano wzrost liczby dostępnych kadr w każdej z kategorii zawodowej w stosunku do roku poprzedniego. Zwiększenie dostępności kadr zanotowano również analizując dostępność zawodów medycznych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Dostępne dane statystyczne pozwoliły na dokonanie porównania pomiędzy poszczególnymi regionami.
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 1
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 1
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS -1
W 2024 r. niedobór pielęgniarek pracujących bezpośrednio z pacjentem był wśród regionów Polski najwyższy w województwie pomorskim. Również dostępność położnych uplasowała Pomorskie w dolnych rejestrach w porównaniu z innymi województwami. Na wysoką deficytowość w grupie zawodowej pielęgniarek i położnych wskazało także badanie pn. „Barometr Zawodów 2025 Edycja X”. Wskazane braki kadrowe występują we wszystkich powiatach województwa. Zagrożenia wynikające z zobrazowanego niedoboru potęguje wiek pracujących lekarzy i pielęgniarek, który ilustruje poniższy wykres.
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 2
Niedobór lekarzy i pielęgniarek to wyjątkowo dotkliwy problem, którego skala jest szczególnie wyraźna poza obszarem Trójmiasta i miasta Słupsk. Najmniej lekarzy w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców odnotowano w powiecie nowodworskim i słupskim. Najwyższy deficyt dla kategorii pielęgniarek i położnych zaobserwowano w powiatach gdańskim i słupskim.
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 2
Transkrypcja danych Wykres 5 Pracownicy medyczni na 10 tys. mieszkańców według powiatów w 2023 r.pdf
Z analizy dostępności kadr medycznych poszczególnych specjalności w województwie pomorskim wynika, że najwięcej było lekarzy chorób wewnętrznych - 1088 i chirurgów - 748, najmniej onkologów - 78 i otolaryngologów - 121.
Tablica 2. Lekarze specjaliści w województwie pomorskim
Wyszczególnienie |
2020 |
2022 |
2023 |
Lekarze specjaliści |
5129 |
5291 |
5418 |
w tym w zakresie: |
|||
Anestezjologii i intensywnej terapii |
301 |
316 |
323 |
Chirurgii |
695 |
706 |
748 |
Chorób płuc |
125 |
131 |
136 |
Chorób wewnętrznych |
1104 |
1118 |
1088 |
Dermatologii i wenerologii |
124 |
131 |
134 |
Kardiologii |
281 |
297 |
313 |
Medycyny rodzinnej |
520 |
550 |
536 |
Neurologii |
220 |
226 |
226 |
Okulistyki |
198 |
200 |
204 |
Onkologii |
77 |
80 |
78 |
Otolaryngologii |
113 |
111 |
121 |
Pediatrii |
439 |
457 |
491 |
Położnictwa i ginekologii |
330 |
331 |
348 |
Psychiatrii |
234 |
254 |
263 |
Radiologii i diagnostyki obrazowej |
298 |
323 |
332 |
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 2
Transkrypcja danych Tablica 2 Lekarze specjaliści w województwie pomorskim .pdf
Opisanym wyżej niedoborom kadrowym można przeciwdziałać rozwijając proces kształcenia studentów kierunków medycznych. Poniższa tablica ilustruje zmiany liczby studentów i absolwentów nauk medycznych w województwie pomorskim - w ostatnich latach zaobserwowano systematyczny wzrost ogólnej liczby studentów, który w ostatnim wykazanym roku akademickim nie przełożył się jednak na wzrost liczby absolwentów. Warto wprowadzić zastrzeżenie, że liczba absolwentów kończących studia medyczne w województwie pomorskim nie ma bezpośredniego przełożenia na wzrost zasobów kadrowych naszego regionu, bowiem absolwenci pomorskich uczelni nie zawsze wybierają Pomorze jako miejsce pracy.
Tablica 3 – Studenci i absolwenci nauk medycznych w województwie pomorskim
Rok akademicki |
Studenci |
Absolwenci
|
||
Ogółem |
na studiach stacjonarnych |
cudzoziemcy |
||
2023/24 |
6636 |
5768 |
948 |
1162 |
2022/23 |
6396 |
5666 |
1017 |
1219 |
2021/22 |
6313 |
5714 |
1050 |
1162 |
2020/21 |
6215 |
5649 |
1038 |
1083 |
2019/20 |
5930 |
5374 |
1001 |
998 |
Źródło: Opracowanie własne na bazie danych z GUS – 3
Transkrypcja danych Tablica 3 Studenci i absolwenci nauk medycznych w województwie pomorskim .pdf
Podsumowanie
Analiza dostępnych danych wskazuje, że Pomorskie stoi dziś przed poważnym wyzwaniem kadrowym. Choć region może poszczycić się stosunkowo młodą kadrą lekarską i rosnącą liczbą studentów kierunków medycznych, to kryzys w zakresie pielęgniarstwa staje się coraz bardziej dotkliwy. Wysoka średnia wieku czynnych zawodowo pielęgniarek wskazuje na pogłębienie deficytu w nadchodzących latach. Zmiany demograficzne, starzenie się społeczeństwa będzie generowało dodatkowe zapotrzebowanie na usługi medyczne, a tym samym presję na wyższą dostępność personelu medycznego. Sytuacja wymaga dalszych efektywnych działań w obszarze kształcenia kadr medycznych, zwiększenia atrakcyjności zawodów medycznych oraz optymalnego rozlokowania zasobów w ramach województwa.
Wykorzystane źródła:
- Zasoby kadrowe w wybranych zawodach medycznych na podstawie źródeł administracyjnych w 2024 r.; GUS ; 28.08.2025 r.
- Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2024, GUS
- Roczniki Statystyczne Województwa Pomorskiego, GUS; roczniki: 2024, 2023, 2022, 2021, 2020 r.
- Barometr Zawodów 2025 Edycja X Raport podsumowujący badanie w województwie pomorskim, WUP w Gdańsku, grudzień 2024 r.
Opracowanie:
Wydział Planowania i Analiz Rynku Pracy, Zespół Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku