We wrześniu br. GUS rozpoczął publikację nowych danych o wynagrodzeniach w gospodarce narodowej, w szczególności oczekiwanej przez odbiorców danych mediany wynagrodzeń miesięcznych. Zmiany w dotychczasowej metodyce badania wynagrodzeń wynikają z kilku przyczyn.
Dotychczas podstawowym źródłem informacji o wynagrodzeniach było badanie Wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Opierało się ono na informacjach zbieranych na formularzach sprawozdawczych podmiotów gospodarki narodowej, było badaniem w części pełnym, a w części reprezentacyjnym oraz dotyczyło wynagrodzeń należnych za dany okres. Jednak na podstawie tych danych nie było możliwe prezentowanie miar pozycyjnych wynagrodzeń (w tym mediany) i rozkładu wynagrodzeń w agregacjach odnoszących się do cech demograficzno- społecznych zatrudnionych, np. płci i wieku, ani prezentowania miar na niskich poziomach agregacji.
Nowe badanie Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej obejmuje wszystkie podmioty gospodarki narodowej (w tym również podmioty o liczbie pracujących do 9 osób) i bazuje na danych pochodzących z rejestrów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz uzupełniająco na danych z rejestrów Ministerstwa Finansów i danych z Bazy Jednostek Statystycznych GUS. Dane o wynagrodzeniach podawane są w ujęciu brutto, tj. łącznie ze składkami na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), składką zdrowotną oraz zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych, które są opłacane przez zatrudnionego (pobierane przez płatnika).
Co istotne, nowe badanie obejmuje pełną zbiorowość zatrudnionych otrzymujących wynagrodzenie i dotyczy wynagrodzeń wypłaconych w danym okresie (miesiąc/kwartał/rok). Warto wskazać, że badanie wynagrodzeń dotyczy zatrudnionych na podstawie stosunku pracy i stosunku służbowego a pracujący to szersza zbiorowość (do pracujących zaliczamy m.in. osoby pracujące na własny rachunek).
Podstawowymi wskaźnikami prezentowanymi w badaniu Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej są przeciętne miesięczne wynagrodzenie oraz mediana wynagrodzeń miesięcznych (z uwzględnieniem płci, wieku zatrudnionych, wielkości podmiotu, sekcji PKD oraz miejsca zamieszkania i miejsca siedziby podmiotu). Nowe badanie realizowane jest co miesiąc, a jego wyniki publikowane około 5 miesięcy po zakończeniu badanego miesiąca.
Nowa udoskonalona metodologia badań wynagrodzeń daje obecnie możliwość pozyskania informacji nt. mediany, która jest traktowana jako dużo lepszy wskaźnik od średniej krajowej, ale również sprawia, że przeciętne wynagrodzenie zacznie lepiej oddawać zarobki zatrudnionych. I tak z danych Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r. wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wyniosło 8 604,72 zł, a mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto była o 23,9% niższa od przeciętnego wynagrodzenia i wyniosła 6 549,22 zł (oznacza to, że połowa zatrudnionych uzyskała w tym miesiącu wynagrodzenie brutto nie wyższe niż 6 549,22 zł, a połowa wynagrodzenie nie niższe niż ta kwota).
Z Rozkładu wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r. wynika, że mediana wynagrodzeń brutto w województwie pomorskim według siedziby podmiotu wyniosła 6 600,00 zł. Oznacza to, że połowa pracowników zatrudnionych w firmach, które mają swoją siedzibę w woj. pomorskim uzyskała w tym miesiącu wynagrodzenie brutto nie wyższe niż 6 600,00 zł, a połowa wynagrodzenie nie niższe niż ta kwota. Z kolei mediana wynagrodzeń brutto w województwie według miejsca zamieszkania wyniosła 6 643,07 zł.
Wynagrodzenia w województwie pomorskim w marcu 2024 r., podobnie jak wynagrodzenia w całej gospodarce narodowej, były zróżnicowane terytorialnie ze względu na miejsce zamieszkania zatrudnionych, jak i ze względu na miejsce siedziby podmiotu. Różnice te przedstawiono w tab. 1 oraz na wyk.2 i wyk.3.
Tab. 1. Miary wynagrodzeń miesięcznych brutto w województwie pomorskim w marcu 2024 r.
Źródło: Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r., Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2024, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/rozklad-wynagrodzen-w-gospodarce-narodowej-w-marcu-2024-roku,32,3.html
Transkrypcja_danych_tabela1.pdf
Wartość mediany wynagrodzeń brutto w województwie pomorskim (zarówno wg siedziby podmiotu, jak i wg miejsca zamieszkania) wskazywała na różnice ze względu na płeć. I tak np. mediana wynagrodzeń dla mężczyzn (wg siedziby podmiotu) wyniosła 6 860,00 zł, a dla kobiet 6 379,19 zł (różnica 480,81 zł). Oznacza to, że wynagrodzenie mężczyzn było o 7,5% wyższe od wynagrodzenia kobiet. Również w gospodarce narodowej na poziomie kraju wartość mediany wynagrodzeń dla mężczyzn (6 770,08 zł) różniła się od mediany dla kobiet (6 357,44 zł).
Województwo pomorskie w marcu br. było czwartym województwem o najwyższej wartości mediany wynagrodzeń miesięcznych brutto. Wyższą wartość niż w Pomorskiem mediana wynagrodzeń brutto (wg miejsca zamieszkania) osiągnęła w woj. mazowieckim, dolnośląskim i śląskim. Podobnie mediana wg siedziby podmiotu była wyższa tylko w woj. mazowieckim, śląskim, dolnośląskim, a w woj. małopolskim osiągnęła tą samą wartość co w woj. pomorskim. Dane te przedstawiono na wyk. 1.
Zaletą nowego badania Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej jest to, że pozyskane z niego dane dają szerszy wgląd w sytuację płacową na poziomie lokalnym. Jest to możliwe dzięki agregacji danych na temat wynagrodzeń na poziomie powiatów (wg miejsca zamieszkania i miejsca siedziby podmiotu ogółem oraz wg płci) oraz dla gmin (wg miejsca zamieszkania i miejsca siedziby podmiotu ogółem).
Wyk. 1. Mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w gospodarce narodowej według siedziby podmiotu oraz miejsca zamieszkania w marcu 2024 r.
Źródło: Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r., Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2024, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/rozklad-wynagrodzen-w-gospodarce-narodowej-w-marcu-2024-roku,32,3.html.
Transkrypcja_danych_wykres1.pdf
Wyk. 2. Mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w województwie pomorskim według siedziby podmiotu w marcu 2024 r.
Źródło: jak na wyk.1.
Transkrypcja_danych_wykres2.pdf
Wyk. 3. Mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w województwie pomorskim według miejsca zamieszkania zatrudnionych w marcu 2024 r.
Źródło: jak na wyk. 1.
Transkrypcja_danych_wykres3.pdf
Analizując dane przedstawione na wykresach 2 i 3 można wskazać, że na tle województwa pomorskiego największa wartość mediany wynagrodzeń brutto w marcu br. charakteryzowała Trójmiasto, tj. Gdańsk, później Gdynię i Sopot (zarówno wg siedziby podmiotu, jak i wg miejsca zamieszkania zatrudnionych). W każdym z miast mediana wynagrodzeń brutto w marcu br. kształtowała się na poziomie powyżej 7 tys. zł. Miasto Słupsk zajmuje w tych zestawieniach piątą pozycję pod względem wartości mediany wynagrodzeń brutto, jednak tu mediana kształtuje się na poziomie 6,5 tys. zł (wg miejsca zamieszkania) i 6,3 tys. zł (wg siedziby podmiotu).
Na drugim biegunie zestawienia wynagrodzeń w województwie pomorskim w marcu br. znajduje się powiat kościerski z najniższą wartością mediany wynagrodzeń brutto (wartość 5,3 tys. zł wg siedziby podmiotu oraz wartość 5,5 tys. zł wg miejsca zamieszkania zatrudnionych).
Rynek pracy, podobnie jak inne rynki, charakteryzują czynniki popytu (zapotrzebowanie pracodawców na pracowników), podaży (dostępność pracowników o odpowiednich kwalifikacjach) i ceny (poziom wynagrodzeń). Nowe dane GUS znacząco poszerzają wiedzę o tym rynku właśnie w zakresie cen rynkowych. Cenne jest nie tylko zwiększenie częstotliwości publikowania danych o wynagrodzeniach (co miesiąc) w nowych agregacjach, ale przede wszystkim to, że dane będą prezentowane dla wszystkich szczebli podziału administracyjnego (w tym dla gmin).
Źródła:
Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu 2024 r., Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Główny Urząd Statystyczny https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/rozklad-wynagrodzen-w-gospodarce-narodowej-w-marcu-2024-roku,32,3.html;
Zeszyt metodologiczny. Rozkład wynagrodzeń w gospodarce narodowej, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2024, s. 6, s.28.
https://stat.gov.pl/aktualnosci/juz-wkrotce-nowe-dane-o-wynagrodzeniach-w-gospodarce-narodowej,567,1.html.
https://stat.gov.pl/aktualnosci/juz-sa-dostepne-nowe-dane-o-wynagrodzeniach-w-gospodarce-narodowej,569,1.html
Opracowanie: Daria Stokłosińska - Wydział Współpracy i Analiz, Zespół Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku