Pracodawcy od jakiegoś czasu coraz częściej korzystają z kwalifikacji i zaangażowania cudzoziemców, aby uzupełniać luki kadrowe w swoich firmach. Imigracja ekonomiczna to ważny czynnik stymulujący rozwój gospodarczy Pomorza.
Jeśli chcemy, aby obcokrajowcy przyjeżdżali i pracowali w naszym województwie, konieczne jest podjęcie działań zachęcających do pozostania u nas na dłużej, podejmowania legalnej pracy, płacenia podatków i integrowania się ze społecznością Pomorza. Do takich działań należy wsparcie w poruszaniu się wśród zawiłości administracyjnych związanych z uzyskaniem pozwolenia na pobyt i na pracę, wynajęciem mieszkania, ubezpieczeniem, leczeniem czy edukacją dzieci.
Od 2016 roku, kiedy zjawisko imigracji zaczęło się nasilać, Samorząd Województwa Pomorskiego podjął szereg inicjatyw mających na celu reagowanie na zmiany zachodzące na pomorskim rynku pracy związane z deficytem pracowników i imigracją zarobkową.
Bardzo duże zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem obcokrajowców spowodowane zwiększającym się deficytem pracowników znalazło swój wydźwięk w Regionalnym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok 2019 (PDF; 376 KB), gdzie jednym z czterech wyzwań dla pomorskiego rynku pracy jest promowanie i ułatwianie mobilności przestrzennej pracowników, w tym cudzoziemców.
Przygotowanie do świadczenia usług na rzecz imigrantów
W 2017 roku na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku, działającego w imieniu Samorządu Województwa Pomorskiego, przeprowadzono badanie „Obywatele Ukrainy na pomorskim rynku pracy". Jego wyniki potwierdziły, że wybór naszego województwa na docelowy przystanek nie jest przypadkowy. Pomorze jest dla obywateli Ukrainy atrakcyjne m.in. ze względu na dużą dostępność ofert pracy, a tym samym szansę na znalezienie zatrudnienia. Ponad połowa badanych deklarowała chęć pozostania w Pomorskiem na stałe. Potwierdza to potrzebę prowadzenia odpowiedniej polityki na rzecz integracji obcokrajowców. Wyniki badania prezentowane były w 2018 roku na kilkudziesięciu spotkaniach w regionie i posłużyły do zaplanowania i wdrożenia działań zwiększających możliwości województwa pomorskiego w zakresie skuteczniejszej obsługi, zatrudniania i integracji cudzoziemców.
W tym celu Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku zrealizował dla pracowników powiatowych urzędów pracy z województwa pomorskiego cykl szkoleń informujących o zmianach przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców po 1 stycznia 2018 roku.
Ponieważ cudzoziemcy coraz liczniej korzystają z usług doradców zawodowych, Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku przy współpracy z Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek (CWII) zorganizował szkolenie przygotowujące doradców zawodowych do świadczenia usług na rzecz imigrantów. Zakres szkolenia obejmował, między innymi, kwestie dotyczące kompetencji międzykulturowych, komunikacji międzykulturowej, najtrudniejszych obszarów różnic między kulturami, wyzwań związanych z aktywnym udziałem imigrantów w lokalnym rynku pracy oraz specyfiki pracy doradczej świadczonej na rzecz cudzoziemców.
Wspieramy pracodawców w zatrudnianiu cudzoziemców
Mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa i legalności zatrudnienia cudzoziemców pracujących na terenie województwa pomorskiego, od 2017 roku spotykamy się z pracodawcami w ramach cyklu „Pomorskie wspiera pracodawców”. Są to spotkania informacyjne, które WUP w Gdańsku organizuje we współpracy z powiatowymi urzędami pracy, Państwową Inspekcją Pracy, Strażą Graniczną, Urzędem Skarbowym. Do tej pory w 11 spotkaniach, które odbyły się na terenie całego województwa, udział wzięło ponad 500 pracodawców. Spotkania dotyczyły w szczególności zmian w przepisach z zakresu zatrudniania cudzoziemców po 1 stycznia 2018 roku, a także sytuacji na pomorskim rynku pracy, rejestracji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy przez cudzoziemców, zezwoleń na pracę sezonową, kontroli legalności zatrudniania cudzoziemców czy legalizacji ich pobytu.
Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku zainicjował również cykl spotkań z przedstawicielami kluczowych agencji zatrudnienia, z którymi dyskutowaliśmy o roli agencji zatrudnienia jako partnera społecznego w obszarze rynku pracy oraz zwiększaniu bezpieczeństwa osób korzystających z usług agencji, w tym cudzoziemców.
W wyniku tych spotkań rozpoczęliśmy realizację cyklicznych szkoleń dla pracodawców, którzy korzystają z usług agencji zatrudnienia przy zatrudnianiu cudzoziemców. Szkolenia te są prowadzone we współpracy z Państwową Inspekcją Pracy, Strażą Graniczną oraz Stowarzyszeniem Agencji Zatrudnienia. Ich tematyka dotyczy kwestii związanych z zatrudnianiem cudzoziemców i ich legalnym pobytem w naszym kraju. Dotychczas w szkoleniach wzięło udział ponad 90 pracodawców.
Równolegle prowadzone są szkolenia dedykowane wyłącznie agencjom zatrudnienia, które odgrywają istotną rolę w zaspokajaniu potrzeb kadrowych pomorskich pracodawców. Szkolenia prowadzone są przez przedstawicieli Straży Granicznej, Państwowej Inspekcji Pracy i pracowników Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ). Tematyka szkoleń dotyczy legalności pobytu cudzoziemców, przestrzegania przepisów przez agencje zatrudnienia, bezpieczeństwa i zdrowia pracowników transgranicznych, a także nowych form zatrudniania cudzoziemców. Dotychczas przeszkolono 130 przedstawicieli agencji zatrudnienia.
Ponadto, przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku aktywnie uczestniczą w pracach Wojewódzkiego Zespołu ds. Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi oraz upowszechniają wiedzę z zakresu legalnego zatrudnienia w kraju i zagranicą, biorąc udział w targach pracy, warsztatach czy konferencjach.
Razem możemy więcej
Pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku nie tylko organizują szkolenia dla pracodawców i agencji zatrudnienia. Wspierają również urzędników PSZ, zapraszając na spotkania przedstawicieli Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Urzędu Statystycznego czy Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Dotychczas wzięło w nich udział ponad 70 pracowników PSZ. Spotkania te organizowane są z uwagi na potrzebę usprawnienia komunikacji między kluczowymi instytucjami w obszarze dotyczącym cudzoziemców. To również przestrzeń do wypracowania jednolitego sposobu postępowania urzędników realizujących zadania w zakresie zatrudniania cudzoziemców.
WUP w Gdańsku koordynuje również dialog między PSZ w województwie pomorskim. Przykładem tego jest organizowane corocznie Seminarium Dobrych Praktyk Publicznych Służb Zatrudnienia, które służy wzmacnianiu kompetencji niezbędnych urzędnikom w pracy z klientami, w tym z cudzoziemcami. W roku 2017 oraz w 2018 seminaria poświęcone były zagadnieniom związanym ze zjawiskiem migracji i działaniom prowadzącym do integracji imigrantów.
Innym przykładem partnerskich inicjatyw na rzecz obcokrajowców podejmujących pracę w naszym województwie są działania prowadzone w ramach Pomorskiego Systemu Poradnictwa Zawodowego, którego pracę koordynuje WUP w Gdańsku. W ramach Systemu doradcy zawodowi doskonalą swoje kompetencje oraz podnoszą jakość pracy, sięgając po nowatorskie metody i narzędzia, aby odpowiadać na potrzeby cudzoziemców w zakresie poradnictwa zawodowego. WUP w Gdańsku zorganizował przy współpracy z Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek wsparcie informacyjno-szkoleniowe dla doradców, aby lepiej przygotować ich do świadczenia usług na rzecz imigrantów.
Inicjatywą wspierającą doradców zawodowych w pracy z cudzoziemcami była też zorganizowana w ubiegłym roku przez WUP w Gdańsku konferencja „Doradztwo zawodowe wobec różnorodności kulturowej – perspektywy i wyzwania”.
Trzy kroki do integracji na Pomorzu
W zeszłym roku Samorząd Województwa Pomorskiego zlecił organizacji pozarządowej – Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek (CWII) – realizację projektu „Trzy kroki do integracji”. Konferencja inaugurująca projekt Wyzwania dla samorządu terytorialnego w dobie imigracji ekonomicznej została zorganizowana przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku we współpracy z Muzeum Miasta Gdyni. Podczas wydarzenia omawiano inicjatywy na rzecz wsparcia cudzoziemców na pomorskim rynku pracy. W ramach działań zrealizowanych w trakcie projektu w 10 powiatach zawiązały się zespoły ds. integracji imigrantów. Przy wsparciu ekspertów CWII w zespołach tych opracowano plany dot. zarządzania migracjami i integracji imigrantów. Dzięki temu urzędnicy będą lepiej radzić sobie z wyzwaniami związanymi z integracją imigrantów, począwszy od załatwiania spraw związanych z legalizacją pobytu, spraw mieszkaniowych, edukacji, poprzez ochronę zdrowia, aż po szukanie pracy.
Skrócenie czasu wydawania decyzji
Pomorska Wojewódzka Rada Rynku Pracy, organ opiniodawczo-doradczy Marszałka Województwa Pomorskiego, zaproponowała rozszerzenie „Wykazu zawodów, w stosunku do których wydanie zezwolenia na pracę nie wymaga uwzględnienia informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywny wynik rekrutacji organizowanej dla pracodawcy”. Akceptacja wykazu i jego wejście w życie spowodowało skrócenie czasu wydawania decyzji związanych z uzyskaniem zezwolenia na pracę dla cudzoziemców w zawodach deficytowych na pomorskim rynku pracy. Pomorska Wojewódzka Rada Rynku Pracy, proponując zmiany, kierowała się prognozami dla pomorskiego rynku pracy oraz zgłaszanymi do powiatowych urzędów pracy potrzebami pracodawców w zakresie pozyskania pracowników o odpowiednich kwalifikacjach.
Wsparcie cudzoziemców w 2019
W tym roku WUP Gdańsk zamierza kontynuować różnorodne działania na rzecz wsparcia cudzoziemców, jak np. szkolenia dla doradców zawodowych z zakresu różnorodności kulturowej, czy spotkania informacyjne dla pracodawców, agencji zatrudnienia i pracowników urzędów pracy, dotyczące m.in. zmian w przepisach z zakresu zatrudniania cudzoziemców, legalności ich zatrudnienia czy tworzenia dobrych miejsc pracy.
W ramach monitorowania i diagnozowania sytuacji na pomorskim rynku pracy prowadzona będzie bieżąca analiza zjawiska imigracji zarobkowej.
Świadczone będzie również wsparcie indywidualne dla cudzoziemców, jak np. informowanie o warunkach życia i pracy w Polsce, poszukiwanie pracy (oferty pracy w Polsce), legalizacja pracy krótkoterminowej, informacje o możliwości uczestnictwa w projektach współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, czy instytucjach wspierających cudzoziemców.
Planowane jest także wsparcie w postaci poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczone w formie indywidualnej i grupowej w zakresie specyficznych potrzeb imigrantów.