Podobnie sytuacja przedstawiała się w województwie pomorskim. Co prawda liczba bezrobotnych w regionie śladowo wzrosła (o 0,1%; 60 osób) i wyniosła 45 tys., nie miało to jednak wpływu na zmianę wielkości stopy bezrobocia. Wskaźnik ten pozostał na poziomie ze stycznia, tj. 4,7%. Pozwoliło to utrzymać naszemu regionowi 5 pozycję wśród województw z najniższą stopą bezrobocia - niższą stopę bezrobocia miały cztery województwa: wielkopolskie (3,1%), śląskie (3,9%), małopolskie (4,4%) i mazowieckie (4,6%).
W ofertach pracy składanych przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy również nie zaszły znaczące zmiany. Liczba oferowanych miejsc pracy w lutym br. nadal (choć już nieznacznie) przekraczała 8 tysięcy. Spadek w stosunku do stycznia nie był duży i wynosił 3,5%, tj. ok. 300 miejsc pracy.
Pierwsze zmiany w charakterystyce rynku pracy pojawią się w danych generowanych za marzec, w związku z ogłoszeniem przez premiera Polski stanu epidemii w kraju. Już teraz odczuwamy, że bieżący miesiąc będzie przełomowy dla gospodarki i rynku pracy, które prawdopodobnie staną w obliczu nowej sytuacji - jaka ona będzie? - dzisiaj trudno jest przewidzieć.
Nasze wstępne analizy dotyczące aktualnej sytuacji na lokalnych rynkach pracy województwa pomorskiego wskazują, że pomorski rynek pracy znajduje się dzisiaj w tzw. "oczekiwaniu na rozwój wydarzeń". Nie ma jeszcze w tej chwili sygnałów wskazujących na wyraźne pogorszenie sytuacji w powiatach województwa pomorskiego. Z informacji pozyskanych od powiatowych urzędów pracy z terenu województwa pomorskiego wynika, że w większości powiatów obecnie nie identyfikuje się dużych zmian w odniesieniu do głównych wskaźników charakteryzujących lokalne rynki pracy, takich jak np. stopa bezrobocia, liczba ofert pracy. Niemniej jednak, odczuwalne jest duże napięcie związane z oczekiwaniem przez pracodawców na propozycje rządowe, których zakres oraz czas wprowadzenia w życie bezpośrednio wpłynie na rozwój sytuacji na rynku pracy.
Wstępne szacunki wskazują, że w marcu na Pomorzu nie odnotujemy znaczącego wzrostu liczby osób rejestrowanych w powiatowych urzędach pracy, w których rejestracja odbywa się głównie elektronicznie. Większość powiatowych urzędów pracy potwierdza, że w związku z zaistniałą sytuacją i ograniczeniem dostępu do urzędów, w pierwszych trzech tygodniach marca zmniejszyła się liczba rejestracji osób bezrobotnych. Widoczne jest jednak spore zainteresowanie (kontakty telefoniczne) rejestrowaniem zwłaszcza osób powracających z zagranicy oraz osób zainteresowanych ubezpieczeniem zdrowotnym.
Już teraz zauważalny jest spadek ofert pracy. Zdecydowanie zmniejsza się też liczba przesyłanych do PUP oświadczeń dotyczących powierzenia pracy cudzoziemcom i liczba wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową. Nie odnotowuje się natomiast zgłoszeń od pracodawców dotyczących planowanych zwolnień pracowników. Obecnie pracodawcy przyjmują lub rozważają rozwiązania doraźne, tj. urlopy (w tym bezpłatne), obniżanie wynagrodzeń, czy pomniejszanie etatyzacji (np. z pełnego etatu na połowę).
Dalszy rozwój sytuacji, jak też podejmowane w najbliższym czasie decyzje pracodawców będą w znacznej mierze zależne od decyzji strony rządowej w sprawie pakietu działań ograniczających negatywne skutki pandemii na rynku pracy, który przygotowywany jest w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej.
O komentarz do obecnej sytuacji poprosiliśmy Pana dr Grzegorza Pawłowskiego z Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Gdańskiego:
Informacje GUS na temat krajowego i pomorskiego rynku pracy w lutym 2020 roku nie przyniosły większych zmian wobec poprzednich miesięcy. Zarówno w skali Polski, jak też Pomorza, specyfika ofert pracy, jak też popytu na nią, wykazywały stabilizację, przy kontynuacji poprzednich trendów, zwłaszcza wyhamowania liczby nowych propozycji zatrudnienia. W lutym nasz rynek nie zareagował jeszcze na negatywne impulsy zewnętrzne, związane z rozwojem epidemii koronawirusa w Chinach i przenoszeniem go do innych krajów, w tym do Europy. Problemy związane z łańcuchem dostaw, szokiem podażowym na rynku ropy naftowej oraz zapaścią w niektórych sektorach (np. turystyka lotnicza) będą ujawniały swoje skutki dopiero w marcowych zestawieniach statystycznych i pogłębią się w dalszym okresie, zgodnie z zasadą opóźnienia reakcji.
Najbliższe miesiące mogą przynieść istotne komplikacje na rynku pracy, zarówno po stronie podaży, jak też popytu. Dodatkowym zakłóceniem mogą być opóźnione efekty doraźnych działań instytucji publicznych, związane z globalną pandemią koronawirusa. Abstrahując od realnego zagrożenia zdrowotnego, działania władz publicznych w istotny sposób wpłyną na kształt przyszłego rynku pracy, który może być w znaczącym stopniu uzależniony od interwencji rządu i tym samym w mniejszym stopniu może podlegać naturalnym procesom równoważenia. W tej sytuacji możemy mieć do czynienia z klasycznymi opóźnieniami transmisji regulacji rządowych. Już w marcu zauważyć można było opóźnienie rozpoznania, czyli czasu potrzebnego do samego podjęcia stosownych działań i przyjęcia konkretnej linii polityki gospodarczej w sytuacji pandemii koronawirusa. Marzec przyniósł także w sferze gospodarczej zjawisko opóźnienia decyzji, mających konkretnie zahamować negatywne skutki gospodarcze w tej sytuacji. Najbliższe tygodnie mogą przynieść trzeci rodzaj opóźnień: zwłokę w realizacji, mającą związek z barierami biurokratycznymi, zarówno w sferze legislacyjnej (ustawy), jak też egzekucyjnej (działania rządu).
Na rynek pracy wpłyną także niejednoznaczne działania w zakresie polityki monetarnej. Przeciętne opóźnienie efektów zmiany stóp procentowych wynosi kilka miesięcy, zatem marcowa obniżka stopy referencyjnej zacznie najprawdopodobniej oddziaływać na rynek monetarny dopiero za pewien czas, przy zupełnie innych realiach makroekonomicznych. Ujawnić się tu może także rozbieżność pomiędzy zamierzeniami władz a realnymi skutkami. W założeniu obniżka stóp procentowych ma ożywić akcję kredytową, obniżyć koszt pozyskania złotego, co miałoby pozytywnie wpłynąć na efektywność eksportu oraz atrakcyjność inwestycji. Działanie takie wskutek opóźnień może zwiększyć presję inflacyjną, ucieczkę w mniej ryzykowne aktywa, a w konsekwencji zarówno osłabić inwestycje, jak też negatywnie wpłynąć na zachowania inwestorów giełdowych. Zakładanie, że negatywny szok podażowy (spadek cen surowców energetycznych) długookresowo zahamuje wzrost cen, może okazać się w długim okresie nieskuteczne, bowiem doraźne kreowanie popytu konsumpcyjnego przez rząd nie będzie zharmonizowane ze wzrostem inwestycji, które są podstawą tworzenia nowych, stabilnych miejsc pracy. W przypadku zrównania możliwości produkcyjnych z rządową stymulacją popytu konsumpcyjnego, można spodziewać się wzrostu cen, który miałby zrównoważyć rynek.
Odrębnym wyzwaniem będą konsekwencje ograniczeń mobilności na europejskim rynku pracy. Z jednej strony może to wpłynąć na zmniejszenie podaży pracy przez imigrantów w kraju, a z drugiej strony utrudni znalezienie stosownych ofert przez polskich emigrantów zarobkowych w krajach UE. Z racji wspomnianych już trzech rodzajów opóźnień, zmiany na rynku pracy mogą być dostrzegane dopiero w dalszych miesiącach i od wielu czynników z zakresu polityki gospodarczej zależy to, jak szybko oraz na jakim poziomie ustabilizuje się ten rynek.
Zapraszamy do zapoznania się z Informacją miesięczną o rynku pracy w województwie pomorskim, luty 2020 r ({PDF; 1,9 MB)
Informacje o rynku pracy w województwie pomorskim dostępne są w zakładce opracowania.
Oprac.: Zespół redakcyjny PORP i Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP Gdańsk