II Forum Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, które odbyło się w Gdańsku 3 października pod hasłem „Młodzi bierni zawodowo – nieodkryty potencjał rynku pracy” zgromadziło osoby zainteresowane aktywizacją, edukacją czy zatrudnianiem osób młodych, nieaktywnych zawodowo.

Spotkanie było przyczynkiem do dyskusji o przyczynach bierności młodych i gotowości pomorskich przedsiębiorców do zatrudniania osób z pokolenia o zupełnie innym nastawieniu do życia. W wydarzeniu udział wzięli pracodawcy, przedstawiciele agencji zatrudnienia i Publicznych Służb Zatrudnienia oraz beneficjenci projektów współfinansowanych przez Unię Europejską. W ramach Forum odbyło się także Seminarium zrealizowane w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja Rozwój, które dotyczyło motywacji i zachęcania do rozwoju osoby młode.

- Jak pokazują najnowsze dane, 58,2% pracodawców z regionu północnego Polski, w tym z województwa pomorskiego, deklaruje problemy ze znalezieniem pracowników - mówił, otwierając Forum, Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego - W tej sytuacji, w większym stopniu niż dotychczas, stoimy przed wyzwaniem lepszego zagospodarowania posiadanych w regionie rezerw i podjęciem działań zmierzających do ich aktywizacji. W naszym województwie bowiem ukryte są znaczne zasoby pracy, które mogłyby przynajmniej częściowo zredukować rosnącą lukę zatrudnieniową. Wzrok kierujemy na tych najdalej oddalonych od rynku pracy. Co piąty z nich ma mniej niż 29 lat i potencjał, który należy odkryć.

Młodzi-nieaktywni

Osoby młode borykają się z licznymi problemami ze znalezieniem zatrudnienia. Wynika to nie tylko z braku doświadczenia zawodowego i odpowiednich kwalifikacji, ale wiąże się też ze specyfiką pokolenia, które ma inne oczekiwania i potrzeby niż ich starsi koledzy. Młodzi nierzadko liczą na zarobki wyższe niż mogą zaoferować im pracodawcy. Szukają też lepszego balansu między życiem zawodowym i prywatnym, domagają się większej elastyczności czasu pracy, czemu nie zawsze są w stanie sprostać pracodawcy. Liczą się dla nich także możliwości rozwoju zawodowego i atmosfera w miejscu pracy. Różne są przyczyny ich bierności. Dużo osób młodych nie podejmuje pracy, ponieważ nadal się uczy, uzupełnia kwalifikacje. O ile możemy spodziewać się, że osoby zaliczane do biernych zawodowo, które aktualnie uczą się, podejmą zatrudnienie po zakończeniu nauki, to pozostaje jeszcze grupa młodych, znacznie trudniejsza do zaktywizowania i znacznie mniej chętna do podjęcia pracy – tzw. młodzież NEET (ang. not in employment, education or training), która nie pracuje, nie uczy się i nie szkoli. Nieprzygotowana do współczesnego rynku pracy, często bez poprawnych wzorców wyniesionych z domu, czuje się niepewna swoich sił i umiejętności. Do tego dochodzi obawa przez wyzwaniami, jakie mogą stawiać jej pracodawcy, co często prowadzi do wycofania i rezygnacji.

Młodzi nieaktywni zawodowo to z jednej strony potencjał, który może pomóc pracodawcom w problemach rekrutacyjnych, z drugiej zaś wyzwanie, ponieważ ich aktywizacja to trudny proces.

Pojedynek na argumenty

Podczas tegorocznego Forum dyskusja nad wiodącymi tematami spotkania odbywała się w niecodziennej formule. Zaproszeni eksperci rynku pracy stanęli do pojedynku na argumenty podczas debaty w stylu oksfordzkim. Za tezę postawiono stwierdzenie, iż młodzi bierni zawodowo stanowią istotny potencjał kadrowy dla pracodawców. Zwolennicy tezy i jej oponenci za zadanie mieli przekonać publiczność do swoich argumentów. Pięcioosobowe drużyny złożone z przedstawicieli różnych instytucji służb zatrudnienia, pracodawców i przedstawicieli Samorządu Województwa, w ściśle określonym czasie musiały uargumentować swoje stanowisko. Zwolennicy podkreślali, że ważna jest dobra diagnoza przyczyn bierności i odpowiedni rodzaj wsparcia. W dobie tzw. rynku pracownika i wciąż rosnących potrzeb kadrowych pracodawców, należy poświęcić szczególną uwagę tym osobom, które są oddalone od rynku pracy, ale przy pewnym wsparciu mogą stać się atrakcyjnymi pracownikami.

Oponenci z kolei zastanawiali się, czy koszty, jakie muszą ponieść pracodawcy, inwestowanie w szkolenia i poświęcanie czasu na przygotowanie młodych do zatrudnienia są w stanie faktycznie wydobyć ich potencjał. Na zakończenie debaty odbyło się głosowanie. Publiczność, większością głosów, stanęła po stronie zwolenników tezy, jednocześnie potwierdzając, że należy o młodych biernych dyskutować, zachęcać ich do rozwoju, szukać sposobów na ich zrozumienie po to, by dedykować im odpowiednie, skrojone na miarę wsparcie. Debatę prowadził dr Wojciech Bizon z Uniwersytetu Gdańskiego.

Doceniać nie oceniać

W spojrzeniu na tę grupę Pomorzan z innej perspektywy pomogła z pewnością prelekcja Michała Zawadki. Z zawodu aktor, trener komunikacji, założył wydawnictwo ukierunkowane na rozwój osobisty i społeczny dzieci i młodzieży. Od kilku lat spotyka się z młodzieżą, którą motywuje, zachęca do rozwoju, a jednocześnie poznaje jej pragnienia, obawy, sposoby komunikacji, wirtualną rzeczywistość, trudną do zrozumienia pokoleniom urodzonym przed erą cyfrową. Zawadka w swym wystąpieniu mówił o pokoleniowych różnicach, które narastają ze względu na wzajemne niezrozumienie. - Wczorajszych oczekiwań nie można nałożyć na dzisiejszą młodzież - podkreślał – Świat osób młodych jest światem cyfryzacji. Nie sposób negować fakt, że dużą część swojego życia spędzają w rzeczywistości wirtualnej. To my, dorośli: pracodawcy, nauczyciele, urzędnicy, musimy się nauczyć komunikować w sposób, który zrozumieją i będą chcieli przyjąć. To my musimy się dostosować, bo świat biegnie i się zmienia. Jeśli zostaniemy z tyłu nie zrozumiemy młodych, którzy nadchodzą, a przecież mamy z nimi współpracować i współtworzyć rzeczywistość na rynku pracy.

Zawadka akcentował, że tak samo ważne jak dawanie młodym kwalifikacji i kompetencji społecznych, jest praca z ich poczuciem wartości, nastawieniem do rozwoju. - Doceniajmy, zamiast oceniać. Młodzi mają klucz do naszej przyszłości, a my mamy klucz do ich potencjału – podkreślił na zakończenie.

Zachęcamy również do zapoznania się z prezentacją z Forum "Młodzi bierni na pomorskim rynku pracy" (PDF; 1,9 MB) oraz opracowaniem WUP Gdańsk "Aktywność młodych w województwie pomorskim" (PDF; 1,8 MB).