Wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań, jakie wymusiła epidemia koronawirusa, także ochrona polskich przedsiębiorstw, konsumentów czy osłona finansowa dla samorządów to główny cel podpisanej ustawy z 19 czerwca, zawierającej rozwiązania w ramach Tarczy Antykryzysowej 4.0.
Tarcza ta to kolejna odsłona wprowadzonych zmian w związku z COVID-19.
Wsparcie budżetów samorządów
Jednostki samorządu terytorialnego w obecnej sytuacji ponoszą większe wydatki z uwagi m.in. na opiekę zdrowotną, pomoc przedsiębiorcom, osobom samotnym i starszym czy dodatkowe koszty związane z dezynfekcją. To także spadek ich dochodów własnych, chociażby z zakupu biletów komunikacji miejskiej, wpływów z czynszów czy podatków od nieruchomości.
Stąd pakiet wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej przewiduje m.in. pomoc w zakresie:
- Podwojenia udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa – od czerwca do końca 2020 r.;
- Złagodzenia reguły fiskalnej ograniczającej zadłużanie się samorządów w 2020 r.;
- Wprowadzenia możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych – tzw. janosikowego. Przypadające w czerwcu i lipcu – będzie można zapłacić w równych częściach w drugim półroczu 2020 r.;
- Przeznaczenia pieniędzy z tzw. funduszu korkowego (środki pozyskiwane od przedsiębiorców sprzedających alkohol) na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków koronawirusa w 2020 r.;
- Wprowadzenia możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co poprawi płynność JST.
Wsparcie utrzymania miejsc pracy
Trudna sytuacja na rynku pracy, z jaką mierzą się obecnie przedsiębiorcy i pracodawcy, wymusiła na nich konieczność dostosowania się do nowych zasad. Zapewnienie bezpieczeństwa podległym pracownikom to nie tylko reorganizacja w funkcjonowaniu ich biur czy zakładów pracy, też wyzwania natury logistycznej, komunikacyjnej i finansowej.
Przygotowane rozwiązania w tarczy 4.0 mają wesprzeć pracodawców w utrzymaniu się na rynku, co w konsekwencji pomoże im również utrzymać stworzone miejsca pracy. To m.in.:
- Doprecyzowanie zasad wykonywania pracy zdalnej w celu zapewnienia równego traktowania pracowników i zapobiegania ewentualnym nadużyciom;
- Umożliwienie pracodawcy wysyłania pracownika na zaległy urlop, nawet bez jego zgody w okresie epidemii, co ma zapobiec kumulacji urlopów niewykorzystanych za zaległe lata oraz urlopów nabytych w bieżącym roku kalendarzowym;
- Ograniczenie kwoty odpraw i odszkodowań w przypadku ustania stosunku pracy, rozwiązania umowy zlecenia, czy innej umowy o świadczenie usług, do kwoty 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. do 26 000 zł). Takie rozwiązanie możliwe jest tylko w przypadku spadku obrotów gospodarczych w firmie o co najmniej 15% w ciągu dwóch kolejnych miesięcy lub o 25% w odniesieniu do analogicznego miesiąca z roku poprzedniego, a także przy znaczącym wzroście obciążenia funduszu wynagrodzeń.
- Możliwość zawieszenia w czasie COVID-19, w porozumieniu z organizacjami związkowymi, niektórych obowiązków dot. zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i innych funduszy, które mają socjalny charakter. Rozwiązanie możliwe jest tylko w przypadku spadku obrotów gospodarczych w firmie o co najmniej 15% w ciągu dwóch kolejnych miesięcy lub o 25% w odniesieniu do analogicznego miesiąca z roku poprzedniego, a także przy znaczącym wzroście obciążenia funduszu wynagrodzeń.
- Niestosowanie w czasie COVID-19 postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania ustalających wyższą niż wymagana ustawowo wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym. Rozwiązanie możliwe tylko w przypadku wystąpienia u pracodawcy określonego spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń.
- Możliwość otrzymania wsparcia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych także przez podmioty, które pomimo spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, nie zdecydowały się na objęcie pracowników przestojem ekonomicznym albo obniżeniem wymiaru czasu pracy. W takim przypadku dofinansowanie wynagrodzenia pracowników będzie możliwe do wysokości połowy wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dofinansowanie nie będzie przysługiwać do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Umożliwienie obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika lub objęcie pracownika przestojem ekonomicznym w przypadku istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń u pracodawcy w następstwie wystąpienia epidemii COVID-19. Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca będzie wypłacał wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Wymiar czasu pracy pracownika może zostać obniżony maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu. Warunkiem jest, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy przed jego obniżeniem. Ponadto, aby pracodawca mógł skorzystać z instytucji przestoju lub obniżenia wymiaru pracy konieczne będzie porozumienie z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi.
- Z tzw. świadczenia postojowego po zmianie przepisów mogą skorzystać osoby samozatrudnione, które były dodatkowo zatrudnione na etacie czy też zleceniu. Tego typu przedsiębiorcy będą mogli trzykrotnie złożyć wniosek o wypłatę świadczenia.
I inne zapisy w ustawie
Ponadto w tarczy antykryzysowej 4.0 ujęte zostały m.in. poniższe kwestie:
- Mikroprzedsiębiorcy, którzy otrzymali pożyczkę w wysokości 5 tys. zł nie będę musieli składać wniosku o jej umorzenie. Warunkiem jest prowadzenie działalności gospodarczej przez okres trzech miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
- Wprowadzone zostają dopłaty do oprocentowania kredytów dla firm, które na skutek COVID-19 znalazły się w trudnej sytuacji.
- Zapis o tzw. wakacjach kredytowych umożliwi zawieszenie spłaty kredytu maksymalnie do trzech miesięcy.
- Przepisy mają także zapobiec przejęciom polskich firm przez zagranicznych inwestorów spoza Unii Europejskiej i OECD. Takie rozwiązanie jest konieczne z uwagi na możliwość zbyt niskiej wyceny krajowych firm w czasie COVID-19.
Szczegóły ustawy w ramach Tarczy Antykryzysowej 4.0 na stronie GOV.PL.