Lato to okres prac sezonowych i czas, kiedy pracodawcy znacznie zwiększają zatrudnienie, zwłaszcza w branżach: turystycznej, gastronomicznej czy usługowej. To doskonała okazja dla osób młodych, które okres wakacji chcą poświęcić na podreperowanie własnego budżetu i zdobyć pierwsze doświadczenia na rynku pracy.

Od zeszłego roku – dokładnie od 1 września 2018 roku, legalne zatrudnienie podjąć już może nawet piętnastolatek. Pracodawca musi jednak pamiętać, że osoby młodociane mogą pracować jedynie na ściśle określonych warunkach. Po pierwsze, młodociany pracownik musi być absolwentem 8-letniej szkoły podstawowej lub gimnazjum. Ponadto, jest on zobowiązany do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że dany rodzaj pracy nie zagraża jego zdrowiu. Część zawodów jest dla młodych zabroniona – określa to rozporządzenie Rady Ministrów - chodzi m.in. o prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, z wymuszoną pozycją ciała, zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu czy narażające młodocianych na działanie szkodliwych czynników chemicznych lub biologicznych. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (PDF; 727 KB)

Osoba, która nie ukończyła 16-tego roku życia, może pracować jedynie 6 godzin dziennie i tylko na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Ponadto, wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna nieletniego, a także zezwolenie właściwego inspektora pracy.

Przedsiębiorca, który decyduje się na zatrudnienie ucznia, nie może zatrudnić go w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, między godziną 22 a 6 rano. Przerwa w pracy, obejmująca porę nocną, powinna trwać co najmniej 14 godzin. W tygodniu niepełnoletni powinien mieć również zapewnioną 48-godzinną przerwę w pracy obejmującą niedzielę (czyli np. weekend).

 

Branże i oczekiwania

Dyspozycyjność, entuzjazm i znacznie niższe oczekiwania finansowe niż etatowych pracowników z doświadczeniem - to atuty młodych, które doceniają pracodawcy. Dlatego coraz więcej pojawia się sezonowych ofert pracy skierowanych nawet do 15-latków. Najwięcej ofert pracy dla młodzieży czeka w gastronomii: sprzedaż lodów, gofrów, zapiekanek, obsługa kelnerska, czy jako pomoc kuchenna. Ale na młodych czekają również usługi call center i praca na infoliniach, magazyny i hurtownie szukają pomocników do inwentaryzacji towarów. Duże sieci fast foodów czy kin prowadzą specjalne programy pracy dla młodocianych dedykowane osobom w wieku 15-18 lat. Z otwartymi rękoma młodzież na stanowisko animatorów przyjmują do pracy również wszelkiego rodzaju parki rozrywki i place zabaw w centrach handlowych.

Jedną z najprostszych prac sezonowych dla młodych jest rozdawanie ulotek i firmy nie narzekają tu na brak chętnych kandydatów. Za to wiele ofert do zbioru owoców i warzyw pozostaje bez odpowiedzi. Naprawdę duży wysiłek fizyczny i stosunkowo niskie wynagrodzenie zniechęca do tego typu prac nie tylko młodych.

 

Gdzie szukać?

Oferty pracy sezonowej pojawiają się na wszystkich portalach rekrutacyjnych. Są jednak specjalne strony internetowe dedykowane wyłącznie pracy: www.letnik.pl, www.praca-sezonowa24.pl. Wiele ogłoszeń pojawia się również na portalu OLX, a młodzież z Trójmiasta powinna zaglądać na stronę trójmiasto.pl/praca.

Często ogłoszenia pojawiają się bezpośrednio w miejscu pracy. Szukając, np. pracy w restauracjach i barach, warto przejść się po wybranej okolicy, zaglądając do punktów gastronomicznych.

Doceniana przez pracodawców jest też inicjatywa własna. Często okazuje się, że miejsce, w którym młodzież chciałaby pracować, nie ogłasza, że szuka pracownika na sezon, licząc na tzw. pocztę pantoflową i znalezienie dodatkowych rąk do pracy w kręgu bliższych, czy dalszych znajomych. Warto przejść się do wymarzonego miejsca letniej pracy i porozmawiać przez chwilę z właścicielem czy menadżerem.

- Moim marzeniem była praca przy szlifowaniu kamieni szlachetnych – opowiada 17-letni Mateusz Bochenek – Geologia to moja pasja i chciałem latem połączyć to, co mnie kręci z zarobkiem. Nigdzie nie było takich ofert, więc przygotowałem swoje cv i napisałem kilka słów, dlaczego tak mi zależy na tej pracy. Zostawiłem dokumenty w 6 firmach z Wrocławia i okolic. Zadzwonili z dwóch. Zaczynam zaraz po zakończeniu roku szkolnego.

 

Proszę pana, a ile na rękę?

Oczywiście, że praca sezonowa to zdobycie doświadczenia, możliwość nawiązania nowych kontaktów, czasami nawet ciekawa przygoda. Ale młodzież, decydując się przeznaczyć część swoich upragnionych wakacji na pracę, robi to głównie z powodów finansowych. Na ile więc liczyć może młody człowiek, sumiennie przykładając się do swoich obowiązków?

Zarobki przy pracach sezonowych, w zależności od miejsca pracy i jej rodzaju, kształtują się od 12 do 15 zł brutto za godzinę, jednak średnia w większości ofert kształtuje się w granicach 15-16 zł brutto za godzinę. O większe zarobki łatwiej kelnerom czy sprzedawcom, bo często otrzymują oni napiwki. Niekiedy pracodawcy oferują dodatkowe bonusy, by zachęcić do podjęcia pracy właśnie u nich.

- W zeszłym roku pracowałam dorywczo w pizzerii, na zmywaku – mówi Marysia Nowak, tegoroczna absolwentka gimnazjum – dostawałam 12 zł na rękę, ale fajne było to, że napiwkami, które kelnerzy dostawali od gości, dzieliła się po równo cała ekipa. Dodatkowo, właściciel zapewniał nam obiady, a pizze, które zostawały wieczorem można było zabierać do domu.

Ilość ofert pracy co roku rośnie w 2 i 3 kwartale, ponieważ im bliżej lata, tym większe zapotrzebowanie na pracowników sezonowych. Dotyczy to przede wszystkim branży gastronomicznej, hotelarskiej, kurierskiej (zwłaszcza dla kurierów rowerowych i na skuterach) i w handlu detalicznym. W okresie od maja do sierpnia, liczba ogłoszeń sezonowych z tych branż stanowi ok. 40 proc. wszystkich ofert pracy w segmencie prac fizycznych * (dane, za Rzeczpospolita, 23.04.2019).

W ramach cyklu "Bezpieczna praca w wakacje" zapraszamy również do zapoznania się z artykułem Praca za granicą? Wyjedź i pracuj bezpiecznie!

 

Oprac.: Barbara Kuklińska-Nowak - Zespół redakcyjny PORP, WUP Gdańsk