Za nami okres wakacyjny, w którym przedsiębiorstwa – po zniesieniu znacznej liczby ograniczeń wprowadzonych w związku z pandemią – powoli wznawiały prowadzenie swoich działalności. Jednocześnie w okresie tym zapotrzebowanie na pracowników, charakterystyczne dla naszego regionu w sezonie letnim, zgłaszały w dużej mierze firmy z takich branż jak gastronomia i hotelarstwo. Częściowo znalazły w nich zatrudnienie również te osoby, które straciły pracę z powodu pandemii, a podjęcie jej w tzw. branżach sezonowych było dla nich sposobem na przeczekanie okresu zmniejszonego zapotrzebowania na pracowników w sektorach, w których dotychczas pracowali.
Ta sytuacja, jak również pomoc, jaką nadal otrzymywali pomorscy pracodawcy m.in. w ramach tarczy antykryzysowej oraz instrumentów zaprojektowanych przez Samorząd Województwa Pomorskiego, sprawiły, że w okresie wakacyjnym mogliśmy obserwować wyhamowanie negatywnych zjawisk na rynku pracy, a nawet w niektórych obszarach powolną stabilizację.
Jednak duża część firm, zwłaszcza tych z branży turystycznej funkcjonujących sezonowo, z końcem sierpnia zaczęła powoli ograniczać zakres swoich działalności. Skutkiem tego będzie zapewne – jak co roku po wakacjach – zmniejszanie się zatrudnienia pracowników w tych sektorach, którego pierwsze symptomy zauważalne są już teraz.
Wskazane powyżej czynniki, tj. zniesienie ograniczeń, okres wakacyjny oraz kontynuacja wsparcia finansowego, jakie otrzymały przedsiębiorstwa, mają duży wpływ na poprawiającą się z miesiąca na miesiąc ocenę koniunktury gospodarczej przez pomorskie firmy. Badania GUS wskazują, że w sierpniu w większości badanych obszarów przedsiębiorcy oceniali ją mniej pesymistycznie niż w lipcu. Największy wzrost ocen w tym zakresie odnotowano w sekcji informacja i komunikacja. Natomiast spadek dotyczył jedynie sekcji budownictwo, gdzie co prawda rozpoczęte prace były kontynuowane, jednak optymizm przedsiębiorców może być ograniczany obawą dotyczącą spadku liczby nowych projektów inwestycyjnych związanych np. z budową biurowców czy centrów handlowych.
Nieznaczny wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych
W sierpniu sytuacja dotycząca zjawiska bezrobocia uległa nieznacznemu pogorszeniu. Po niewielkim spadku liczby osób bezrobotnych w województwie pomorskim w lipcu, w kolejnym miesiącu nastąpił jej delikatny wzrost o 1,2% tj. o 626 osób. Tym samym na koniec sierpnia w rejestrach pozostawało 52,9 tys. osób bezrobotnych i chociaż to niewiele więcej niż w lipcu, to w porównaniu do tego samego miesiąca roku ubiegłego to aż o prawe 1/3 osób więcej. W dalszym ciągu jednak zjawisko bezrobocia jest bardziej nasilone niż miało to miejsce przed pandemią, chociaż liczba osób, które w sierpniu zgłosiły się do urzędów pracy i zarejestrowały jako bezrobotne była mniejsza niż w lipcu o 11,5%. Podobnie jak w poprzednich miesiącach wzrost liczby bezrobotnych był spowodowany przede wszystkim zmniejszoną liczbą wyłączeń z rejestrów – w sierpniu o blisko ¼.
– Choć w sierpniu pracodawcy nadal nie ograniczali znacząco zatrudnienia, to często nie decydowali się również na zwiększanie etatów w swoich przedsiębiorstwach. Można także przypuszczać, że wiele osób, które utraciły zatrudnienie mogły odłożyć decyzję o zarejestrowaniu się w urzędzie pracy z uwagi na to, że pobierały one dodatek solidarnościowy przysługujący każdej osobie, która utraciła pracę w wyniku pandemii, niezależnie od faktu pozostawania w rejestrach urzędów pracy – mówi Katarzyna Żmudzińska, wicedyrektor ds. Rynku Pracy WUP w Gdańsku.
– Ponadto, co jest dość niepokojące, część osób na skutek pandemii przeszła do populacji biernych zawodowo, co pokazują opublikowane przez GUS dane za II kwartał br., w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Zjawisko to było widoczne szczególnie wśród kobiet, które ze względu na pandemię koronawirusa częściowo się zdezaktywizowały z powodów rodzinnych, w tym związanych z opieką nad dziećmi i innymi osobami wymagającymi opieki – dodaje dyrektor Katarzyna Żmudzińska.
Nieznaczny wzrost stopy bezrobocia
Od czasu zmniejszenia ograniczeń związanych z pandemią, tj. w maju, czerwcu i lipcu, stopa bezrobocia w województwie pomorskim utrzymywała się na niezmienionym poziomie 5,5%, natomiast w sierpniu nieznacznie wzrosła i wyniosła 5,6% (w tym samym okresie zeszłego roku stopa bezrobocia w Pomorskiem wynosiła 4,4%). Jej wzrost spowodowany był z jednej strony niewielkim wzrostem liczby zarejestrowanych bezrobotnych, z drugiej zaś nieznacznym spadkiem liczby pracujących Pomorzan.
Spadek liczby ofert pracy
Począwszy od maja br. w kolejnych miesiącach sukcesywnie wzrastała liczba ofert zatrudnienia zgłaszanych do urzędów pracy z terenu województwa pomorskiego. Sierpień był pierwszym miesiącem po okresie wzrostu, w którym liczba ofert pracy zmniejszyła się (w porównaniu do lipca br. wystąpił spadek o 0,9 tys. ofert, tj. 12,2%). Częściowo mają na to wpływ, oprócz ograniczonego zatrudnienia związanego z końcem sezonu wakacyjnego, obawy firm związane z kolejną falą pandemii, które powodują wstrzymywanie rekrutacji. Niektórzy pracodawcy decydują się także na likwidację stanowisk pracy – w sierpniu br. w ramach zwolnień grupowych zgłoszono zamiar zwolnienia 151 pracowników pomorskich firm. To, co prawda o 49 osób więcej niż miesiąc wcześniej i 100 osób więcej niż w czerwcu, ale jednak zdecydowanie mniej niż w maju (308 osób) i w kwietniu (693 osoby). Od momentu zamrożenia gospodarki w województwie pomorskim odnotowano łącznie 1305 takich zgłoszeń zwolnień.
Pandemia nie zmniejszyła popytu na pracowników zza granicy
Od wielu lat pomorscy pracodawcy chętnie zatrudniają w swoich firmach obcokrajowców, o czym świadczy rosnąca z roku na rok liczba oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcom składanych w urzędach pracy. Pomimo ograniczeń epidemiologicznych i wielu przeszkód, z jakimi musieli się borykać pracownicy zza wschodniej granicy, duża część z nich chętnie powróciła do pracy w naszym regionie. Było to widoczne w liczbie oświadczeń złożonych przez pracodawców – w sierpniu wydano ich 11,7 tys. To wprawdzie nie tak dużo jak w lipcu br., kiedy odnotowano ich rekordową liczbę 13,8 tys., ale jednak więcej niż średnio miesięcznie w ubiegłym roku. Najbardziej liczną grupą obcokrajowców, wnoszącą wkład w rozwój gospodarki i wypełniającą luki kompetencyjne, są nadal pracownicy z Ukrainy.
Miesiące jesienne i zimowe zwykle przynoszą pogorszenie wskaźników na pomorskim rynku pracy. W tym roku jego sytuacja będzie bardzo mocno uzależniona od sytuacji epidemiologicznej w kraju i naszym regionie.
Zapraszamy do zapoznania się z Danymi szacunkowymi o rynku pracy w województwie pomorskim, sierpień 2020 (PDF; 851 KB oraz Informacją miesięczną o rynku pracy w województwie pomorskim, lipiec 2020 (PDF; 2,32 MB.
Oprac.: Justyna Dworak-Wróbel – Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy oraz Zespół redakcyjny PORP, WUP w Gdańsku