Trójmiasto to niezwykle atrakcyjny region nadmorski leżący w województwie pomorskim, nad Zatoką Gdańską, obejmujący swym zasięgiem trzy miasta: Gdańsk, Gdynię oraz Sopot. Region ten na tle pozostałych wyróżnia się wysokim zapotrzebowaniem na pracowników w kilku charakterystycznych branżach – między innymi IT oraz finansowej. Tendencja ta wynika z silnej koncentracji centrów biznesowych w Gdańsku oraz Gdyni.
Wymóg ciągłego doskonalenia przyczyną deficytu w branżach IT oraz finansowo-księgowej
Zdaniem ekspertów deficyt poszukujących pracy w branży IT prognozowany jest w dwóch grupach zawodów: projektanci i administratorzy baz danych i programiści oraz analitycy, testerzy i operatorzy systemów informatycznych. Przyczyną niedoboru pracowników jest przede wszystkim brak kandydatów posiadających doświadczenie oraz kwalifikacje. Ponadto zawody informatyczne, z uwagi na postępujący rozwój technologiczny oraz systematyczny wzrost popytu na nowe aplikacje, wymagają ciągłego dokształcania i poznawania nowych rozwiązań. Znaczący wpływ na zapotrzebowanie w tej grupie zawodów miała pandemia COVID-19, która wymusiła przeniesienie nauki, pracy, a także części codziennego życia „do sieci”, powodując spory wzrost dotychczasowej liczby użytkowników.
W Trójmieście występuje również duże zapotrzebowanie na specjalistów branży finansowej. Deficyt dotyczy głównie pracowników ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych. Poszukują ich głównie pracodawcy działający w branży BPO/SSC. Od kandydatów wymaga się głównie kompetencji językowych. Warto zaznaczyć, że znajomość tylko jednego języka obcego jest niewystarczająca, a pracodawcy coraz częściej wymagają posługiwania się tymi, które są mniej popularne (np. hinduski). Ponadto wielu kandydatów napotyka problemy z dostosowaniem się do kultury pracy w organizacji. Zapotrzebowanie na tę grupę zawodów zobrazowano na mapce poniżej (Rys.1. Prognoza zapotrzebowania na pracowników ds. finansowo – księgowych ze znajomością języków obcych w województwie pomorskim na rok 2021).
Rys 1. Prognoza zapotrzebowania na pracowników ds. finansowo – księgowych ze znajomością języków obcych w województwie pomorskim na rok 2021
Poza Trójmiastem deficyt pracowników ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych wystąpił jedynie w powiecie starogardzkim.
Kolejnym zawodem deficytowym w podregionie trójmiejskim są pracownicy ds. rachunkowości i księgowości. Pracodawcy wymagają od kandydatów posiadania kwalifikacji i znajomości aktualnych przepisów prawa, znajomości obsługi programów komputerowych oraz oczekują ciągłego dokształcania się.
W czasie pandemii branża transportowo-spedycyjna rośnie, a wraz z nią zapotrzebowanie na pracowników
Pandemia COVID-19 i wprowadzone obostrzenia m.in. zamknięcie galerii handlowych, wymusiły zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń społeczeństwa, przyczyniając się do wzrostu zakupów dokonywanych przez Internet. Dlatego też w 2021 r. w Trójmieście, jak i w całym województwie, prognozuje się duże zapotrzebowanie na zawody z branży transportowo-spedycyjnej. Według ekspertów rynku pracy brakować będzie kierowców samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, kierowców autobusów, spedytorów i logistyków, a także magazynierów, listonoszy i kurierów oraz zaopatrzeniowców i dostawców. Najczęściej wskazywaną przyczyną deficytu kierowców samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych jest brak kandydatów posiadających uprawnienia, a ich zdobycie jest bardzo kosztowne. Ponadto praca jest niebezpieczna, odpowiedzialna i wiąże się z wyjazdami w delegacje.
Natomiast do braku potencjalnej kadry w zawodzie spedytorzy i logistycy przyczynił się niewystarczający poziom znajomości języków obcych oraz brak pożądanego przez pracodawców doświadczenia. Dodatkowo praca w zawodzie jest obciążona stresem oraz odbywa się pod dużą presją czasu.
Niewystarczająca liczba magazynierów wynika z konieczności posiadania uprawnień na wózki jezdniowe, zaś wynagrodzenie jest niewspółmierne do ponoszonej odpowiedzialności. Ponadto jest to ciężka, fizyczna praca, odbywa się w systemie zmianowym i nierzadko kandydaci napotykają problemy z dojazdem do miejsca pracy, gdyż najczęściej zakłady są zlokalizowane na obrzeżach miast. Natomiast przedsiębiorcy braki kadrowe powstałe w firmach często niwelują posiłkując się zatrudnieniem cudzoziemców.
Branża medyczna wciąż w deficycie
Niedobór pracowników, bez wątpienia dodatkowo spotęgowany sytuacją epidemiczną, widoczny jest w branży medyczno-opiekuńczej i dotyczy głównie lekarzy, pielęgniarek i położnych, ratowników medycznych, ale także opiekunów osób starszych lub niepełnosprawnych. Jako przyczynę deficytu poszukujących pracy w zawodzie lekarza wskazano: długi i trudny proces kształcenia oraz wyjazdy kadry do pracy za granicę, niskie wynagrodzenie, zatrudnienie w kilku miejscach, trudne warunki pracy, a także obciążenie dużą liczbą pacjentów.
Do deficytu pielęgniarek i położnych przyczynił się brak napływu młodej kadry do zawodu, niskie wynagrodzenie, wyjazdy do pracy za granicę, duża odpowiedzialność oraz wymóg posiadania wykształcenia wyższego.
Niedostateczna liczba osób poszukujących pracy widoczna jest również wśród ratowników medycznych i wynika z braku chętnych do podjęcia zatrudnienia ze względu na specyfikę pracy, ogromne obciążenie psychofizyczne oraz duże niebezpieczeństwo związane z wykonywanym zawodem. Jak przedstawiało się zapotrzebowanie na ratowników medycznych prezentujemy na poniższej mapce (Rys.2. Prognoza zapotrzebowania na ratowników medycznych w województwie pomorskim na rok 2021).
Rys.2. Prognoza zapotrzebowania na ratowników medycznych w województwie pomorskim na rok 2021
Problemy kadrowe w tej grupie zawodów nie powinny nikogo dziwić, gdyż deficyt utrzymuje się już od kilku lat. Aktualnie niedobór pracowników prognozuje się w większości powiatów województwa pomorskiego, natomiast w Gdyni i Sopocie oraz w powiecie starogardzkim przewiduje się nawet duży deficyt poszukujących pracy.
Ponadto w zawodach medycznych, zauważalny jest efekt pandemii koronawirusa i deficyty stają się coraz bardziej widoczne oraz uciążliwe z racji tego, że zdecydowanie więcej osób potrzebuje leczenia.
Braki kadrowe także w budowlance oraz gastronomii i turystyce
W podregionie trójmiejskim brakować będzie pracowników branży budowlanej: robotników budowlanych, murarzy i tynkarzy, pracowników robót wykończeniowych w budownictwie oraz monterów instalacji budowlanych. Jako najczęstsze przyczyny niewystarczającej liczby kandydatów do pracy wskazywano: brak doświadczenia zawodowego oraz brak chętnych do podjęcia zatrudnienia z uwagi na oferowane warunki. Zdaniem ekspertów praca w zawodach budowlanych jest ciężka, pracodawcy wymagają wielozadaniowości, oferując mało atrakcyjne wynagrodzenie. Eksperci podkreślali, że wielu potencjalnych kandydatów wyjeżdża do pracy za granicę w związku z oferowanym tam wyższym wynagrodzeniem. Natomiast regionalni pracodawcy, aby niwelować braki kadrowe, często korzystają z możliwości zatrudnienia w swoich firmach cudzoziemców.
Kolejną branżą, szczególnie prężnie prosperującą w okresie wiosenno-letnim, jest branża turystyczno-gastronomiczna, gdyż każdego roku nad morze przyjeżdża spragniona słońca i nadbałtyckich plaż rzesza turystów, zarówno krajowych jak i zagranicznych. Dlatego deficyty widoczne w tej branży zdają się być mocno problematyczne, a w szczególności dotyczą kucharzy, pomocy kuchennych oraz sprzątaczek i pokojowych. Jako przyczynę deficytu wskazano, brak kandydatów spełniających wymagania pracodawców, natomiast niechęć kandydatów wynika z niskiego wynagrodzenia, specyfiki pracy oraz braku stabilności zatrudnienia z uwagi na sezonowość.
Kilka słów o zawodach nadwyżkowych
Oprócz zawodów deficytowych, charakterystycznych dla podregionu trójmiejskiego, należy również wskazać zawody nadwyżkowe. Pierwszym takim zawodem są socjolodzy i specjaliści ds. badań społeczno-ekonomicznych – zawód ten znalazł się w nadwyżce tylko w Trójmieście i w powiecie gdańskim. Również wyższa podaż kandydatów do pracy od potrzeb kadrowych pracodawców z Trójmiasta dotyczyć będzie m.in.: inżynierów chemików i chemików, meteorologów, geologów, geografów, biologów, biotechnologów, biochemików czy filozofów, historyków, politologów i kulturoznawców. Przyczyną jest znaczne zainteresowanie kształceniem w tych profesjach, przez co każdego roku na rynek pracy trafia relatywnie duża liczba absolwentów niewspółmierna do dostępnych ofert pracy.
Zapraszamy do zapoznania się z pełnym raportem Barometr zawodów 2021 podsumowującym badanie w województwie pomorskim oraz z artykułem nt. wyników badania Barometr zawodów.
Źródło: barometrzawodow.pl
Oprac.: Dorota Gabryelczyk, Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku