Partnerstwo to obecnie jedno z najskuteczniejszych narzędzi zaangażowania i współpracy z interesariuszami. Zawiązywane jest po to, by rozwiązywać różnego rodzaju problemy od środowiskowych, poprzez społeczne, lokalne a na globalnych kończąc. Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu otwiera przestrzeń dla partnerstw międzysektorowych, która uwzględnia udział partnerów z trzech sektorów: publicznego, społecznego i prywatnego.
Czym jest partnerstwo?
Możemy powiedzieć, że partnerstwo to rodzaj porozumienia pomiędzy poszczególnymi instytucjami, organizacjami, podmiotami gospodarczymi, a czasem także osobami fizycznymi, które ma doprowadzić do kreatywnych rozwiązań problemów, dotykających wszystkich partnerów.[1]
Analiza wielu dostępnych definicji pozwala na wyłonienie najistotniejszych elementów partnerstwa, są to:
- dobrowolny udział partnerów z różnych sektorów,
- wspólne aktywne działanie,
- wspólne społeczne cele,
- wspólne inwestowanie zasobów,
- wspólne ponoszenie ryzyka,
- wspólne odnoszenie korzyści,
- długoterminowa współpracę,
- poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań.
Najogólniejsza typologia partnerstw oparta jest o trzy podstawowe sektory działalności społeczno- gospodarczej: społeczny, publiczny, prywatny.
Zapoznaj się z transkrycpją danych do grafiki: Typologia partnerstw w oparciu o sektory: społeczny publiczny i prywatny (PDF; 548 KB)
Zadania każdego z sektorów są inne i wiążą się z różnymi priorytetami, wartościami i cechami charakterystycznymi. Poprzez połączenie cech i możliwości charakteryzujących poszczególne sektory współpraca partnerska daje nowe i lepsze możliwości rozwoju. Każdy z trzech wymienionych sektorów w oparciu przypisane mu podstawowe cechy i zadania odgrywa także inną rolę dla koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu.
W oparciu o wymienione sektory wyróżnić można 4 typy partnerstw: publiczno-prywatne, publiczno-społeczne, prywatno-społeczne i międzysektorowe.
DLACZEGO partnerstwo?
Na początku planowania działań związanych z partnerstwem należy odpowiedzieć na podstawowe pytanie: „dlaczego?” Odnosi się ono do diagnozy lokalnej czyli wspólnego zbadania i przeanalizowania lokalnych problemów, którym tworzone partnerstwo miałoby wyjść naprzeciw.
Możemy wskazać cztery dowody na zasadność tworzenia partnerstw lokalnych: prawny, społeczny, praktyczny i fizyczny.
Dowód prawny
Do tworzenia partnerstw lokalnych wzywają rozmaite akty prawne i dokumenty strategiczne, a jak wiadomo prawo należy stosować, a strategie – realizować.
Dowód społeczny
Jednym z podstawowych wyzwań stojących przed rządem, samorządami, instytucjami i organizacjami, a także wspólnotami lokalnymi jest wzmocnienie kapitału społecznego.[2] Kapitał społeczny jest jednym z zasobów, na których opierają się siła, rozwój i jakość życia społeczności.
Dowód praktyczny
Mówiąc najogólniej, działalność samorządów i podległych im instytucji oraz lokalnych organizacji pozarządowych powinna zmierzać do poprawy jakości życia mieszkańców obszaru, na którym działają. W zakresie tworzenia nowych miejsc pracy i przedsiębiorczości niezbywalne kompetencje ma sektor biznesowy. W sytuacji gdy wszystkie sektory działają na poziomie lokalnym bez partnerskiego porozumienia, klient (potencjalny pracownik) może manewrować pomiędzy instytucjami, maksymalizując osobiste i doraźne korzyści, przy minimalnym nakładzie pracy. W praktyce oznacza to często naprzemienne korzystanie ze świadczeń i zasiłków oferowanych przez instytucje rynku pracy i pomocy społecznej oraz wykonywanie dorywczych prac w szarej strefie. Partnerska współpraca, uzupełniające się działania oraz płynna wymiana informacji pomiędzy lokalnymi aktorami aktywizacji społecznej i zawodowej może być szansą na „uszczelnienia” systemu i stymulację zmiany postaw wśród osób długotrwale bezrobotnych lub podlegających wykluczeniu społecznemu.
Dowód fizyczny
Efekt zorganizowanej pracy zespołowej jest zdecydowanie bardziej zadowalający niż suma efektów działań indywidualnych. W wyniku synergii powstaje efekt organiczny będący przeciętną nadwyżką korzyści przypadającą na członka zespołu współdziałającego z pozostałymi osobami, w porównaniu z korzyścią możliwą do osiągnięcia w działaniu indywidualnym.
Diagnoza lokalna, „jak jest?”
Kiedy już udzieliliśmy odpowiedzi na pytanie, dlaczego w ogóle chcemy działać w partnerstwie, przychodzi czas na diagnozę lokalnych problemów, badanie i analizę specyficznych dla danego obszaru zjawisk, którym chcemy przeciwdziałać, skali ich występowania oraz wzajemnych powiązań przyczynowo-skutkowych. Ten etap będzie stanowić początek tworzenia strategii partnerstwa.
Gdy wiemy już co chcemy zmienić i jaka sytuacja nam nie odpowiada to kolejnym etapem jest sformułowanie celów – wskazanie zmian, do których chcemy doprowadzić. Określanie celów można porównać do kierowania się światłem latarni morskich – umożliwia ustalenie, na jakim jej etapie jesteśmy i czy nie zbłądziliśmy po drodze. Formułowanie celów stanowi nie tylko podstawę planowania działań, ale też ułatwia podejmowanie decyzji i rozwiązywanie sytuacji spornych podczas prowadzenia partnerskich działań.
W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości wiele planów ulega modyfikacji, nie wszystko udaje się zrealizować, czasem różnimy się w kwestii zasadności podejmowania kolejnych wyzwań. W takich przypadkach ogromnym ułatwieniem będzie odwołanie się do wcześniej sformułowanych celów i określenie wpływu, jaki podejmowane przez nas decyzje będą miały na ich realizację.
Trwałość i siła partnerstwa
Elementy, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla siły i trwałości partnerstwa przedstawia poniższa grafika:
Zapoznaj się z transkrypcją danych do grafiki: Elementy, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla siły i trwałości partnerstwa (PDF; 548 KB)
Cele partnerstwa – muszą się odnosić do kategorii dobra wspólnego, czyli wartości, pozytywnej zmiany, z której będą mogli korzystać i którą docenią nie tylko członkowie partnerstwa, ale też mieszkańcy.
Korzyści – Dzięki uzyskiwaniu mniej lub bardziej wymiernych profitów zarówno osoby, jak i podmioty działające w partnerstwie angażują się i mają energię niezbędną do pracy i pokonywania trudności. Korzyści wynikające z działań w partnerstwie mogą mieć charakter materialny, np. lepszy dostęp do środków finansowych i infrastruktury, lub niematerialny, taki jak: rozwój osobisty, pozyskiwanie nowych kontaktów, poprawa wizerunku, większa satysfakcja z działań.
Wpływy – determinacja i zaangażowanie partnerów bierze się nie tylko z odczuwalnych korzyści, ale także z poczucia, że mamy wymierny wpływ na decyzje i działania podejmowane w partnerstwie. Ważnym aspektem dobrego funkcjonowania partnerstwa jest ustalenie jasnych i sprawiedliwych zasad podejmowania decyzji.
Zasady – Sposób podejmowania decyzji i rozstrzygania sporów, zasady przyjmowania członków, sposoby komunikowania się i zasady wzajemnych relacji (np. otwartość, szacunek, współpraca i zaangażowanie) mogą przywrócić właściwy kierunek nawet po silnym zawirowaniu.
Podsumowując, budowanie partnerstwa nie jest zadaniem łatwym, nie tylko z przyczyn proceduralnych czy prawnych, ale przede wszystkim dlatego, że zawiera elementy sfery psychologicznej i społecznej, wymaga umiejętności komunikowania się z drugim człowiekiem oraz nawiązywania i budowania relacji współpracy w grupie. Nie ulega wątpliwości jednak, że zarówno naukowcy jak i sami przedsiębiorcy upatrują w partnerstwach szansy na skuteczną i efektywną realizację społecznej odpowiedzialności biznesu, przynoszącą korzyści wszystkim partnerom.
Więcej informacji na temat funkcjonowania partnerstwa publiczno-prywatnego znajdą Państwo poniżej:
Pobierz publikację "Postrzeganie partnerstwa publiczno-prywatnego przez przedstawicieli instytucji publicznych. Raport z badania" (PDF; 1,60 MB)
Pobierz publikację "Partnerstwo publiczno-prywatne. Miniprzewodnik dla instytucji publicznych" (PDF; 884 KB)
O dialogu i budowaniu relacji można przeczytać na stronie internetowej: http://interesariusze.pl/
[1] Definicja partnerstwa stworzona przez naukowców David Grayson i Adrian Hodges, na podstawie: Grayson, A. Hodges „Corporate Social Opportunity- 7 steps to make a corporate social responsibility work for your business” GPL, 2004 s. 235
[2] Na podstawie: „Diagnoza Społeczna” Janusza Czapińskiego oraz „Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe” opracowany pod kierunkiem Michała Boniego