Z jednej strony pomagają poszukującym zatrudnienia, z drugiej pomagają pracodawcom znaleźć pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. W 2020 r. na Pomorzu powstało ich więcej niż w 2019 r., jednak nie przełożyło się to na wzrost liczby zatrudnionych pracowników. Co najważniejsze, agencje zatrudnienia sprawnie poradziły sobie w niełatwym czasie pandemii.
Więcej agencji na Pomorzu, ale pracowników nie przybyło
Województwo pomorskie zarówno w 2019 r., jak i 2020 r. znajdowało się na 6. miejscu w kraju pod względem liczby czynnych agencji, wpisanych do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia, który w imieniu Marszałka Województw Pomorskiego prowadzi Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. W 2020 r. było ich na Pomorzu 625. To o 5 więcej niż rok wcześniej. Nie przełożyło się to jednak na wzrost liczby zatrudnianych pracowników. Przestój gospodarczy, spowodowany pandemią koronawirusa, przeorganizował rynek pracy: w roku 2020 o 11 proc. spadła liczba pracowników zatrudnionych w ramach usługi pośrednictwa pracy na terenie kraju. Mniej było też osób pracujących za granicą (o 23 proc.), spadła również liczba pracowników tymczasowych.
Podczas pandemii za pośrednictwem pomorskich agencji zatrudnienia w 2020 r. pracę podjęło 58 308 osób (w 2019 r. było to 66 216 osób).
Wykres 1: Liczba osób, które podjęły zatrudnienie lub inną pracę zarobkową za pośrednictwem agencji w 2020 r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji z Systemu STOR-KRAZ o agencjach zatrudnienia wpisanych do KRAZ.
Pobierz transkrypcję danych do wykresu 1: Liczba osób, które podjęły zatrudnienie lub inną pracę zarobkową za pośrednictwem agencji w 2020 r. (PDF; 472 KB)
Pomorscy pracodawcy nadal zatrudniają pracowników z Ukrainy, choć nieco mniej niż w 2019 r.
Pracodawcy z Pomorza od kilku lat chętnie angażują do pracy tymczasowej pracowników zza wschodniej granicy, co potwierdza prowadzony od 2018 r. monitoring narodowości zatrudnionych za pośrednictwem agencji zatrudnienia. W 2019 r. pomorskie agencje zatrudnienia zrekrutowały 19 558 obywateli Ukrainy. To stanowi aż 81 proc. ogólnej liczby wszystkich obcokrajowców zaangażowanych przez nie do pracy. W 2020 r. liczba ta spadła – agencje zatrudnienia zaangażowały do pracy 15 061 Ukraińców, co stanowi 78 proc. liczby wszystkich cudzoziemców.
Więcej przedstawicieli handlowych, magazynierów, kasjerów
Wśród pracowników korzystających z usług agencji zatrudnienia w zakresie pośrednictwa pracy na terenie Polski w 2020 r. 58 proc. osób wykonywało 11 najpopularniejszych zawodów. W porównaniu do 2019 r. wzrosła liczba pracowników w zawodach: przedstawiciele handlowi, magazynierzy i pokrewni, kasjerzy i sprzedawcy biletów, pracownicy usług osobistych oraz zajmujący się sprzątaniem, lakiernicy. Mniej zatrudniano w branżach, które musiały wstrzymać swoją działalność lub ją ograniczyć ze względu na lockdown, czyli głównie w handlu oraz produkcji.
Wykres 2: Liczba osób zatrudnionych w ramach pośrednictwa pracy według najpopularniejszych grup zawodów w latach: 2019 i 2020
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji z Systemu STOR-KRAZ o agencjach zatrudnienia wpisanych do KRAZ.
Pobierz transkrypcję danych do wykresu 2: Liczba osób zatrudnionych w ramach pośrednictwa pracy według najpopularniejszych grup zawodów w latach: 2019 i 2020 (PDF; 483 KB)
Praca na Cyprze nadal popularna, ale wyjazdów z Pomorza mniej
Miniony rok nie sprzyjał mobilności pracowników, a w trakcie tymczasowego zamykania granic wręcz ją uniemożliwiał. Nie dziwi zatem, że w województwie pomorskim mniej było osób kierowanych przez agencje zatrudnienia do pracy za granicą. W 2019 r. ich liczba wyniosła 20 058, natomiast w 2020 r. – 15 386. Lista dziesięciu najbardziej popularnych krajów zatrudnienia, do których wyjeżdżali pracownicy w 2020 r., była taka sama, jak w 2019 r.
Wykres 3: Kraje, do których wyjechało najwięcej pracowników skierowanych do pracodawców zagranicznych w latach 2019 - 2020
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji z Systemu STOR-KRAZ o agencjach zatrudnienia wpisanych do KRAZ.
Pobierz transkrypcję danych do wykresu: Kraje, do których wyjechało najwięcej pracowników skierowanych do pracodawców zagranicznych w latach 2019 - 2020 (PDF; 485 KB)
Na pierwszym miejscu – tak, jak w 2019 r. – nadal jest Cypr, co wynika ze specyfiki regionu Pomorza: największą grupę skierowanych do pracy za granicą stanowią marynarze i zawody pokrewne.
Mimo pandemii pracownicy tymczasowi nadal pożądani na rynku pracy
W 2020 r. w województwie pomorskim pracownicy tymczasowi stanowili liczną grupę wśród osób skierowanych do pracy przez agencje zatrudnienia – na 58 308 osób aż 36 399 to pracownicy tymczasowi (62 proc.).
– Spodziewaliśmy się większego spadku zapotrzebowania na usługi pracy tymczasowej, a tym samym spadku liczby pracowników tymczasowych. Specyfika tej formy zatrudnienia sprawia, że w okresie nagłych zmian społeczno-gospodarczych to pracownicy tymczasowi są w pierwszej kolejności zwalniani. Z drugiej strony – kiedy sytuacja się poprawia, to właśnie oni są zatrudniani jako pierwsi – wyjaśnia Katarzyna Kiedrowska, kierownik Wydziału Pośrednictwa Pracy w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Gdańsku. – W 2020 roku pomorskie agencje zatrudnienia zrekrutowały nieco ponad 36 tys. pracowników tymczasowych. To o 2,5 tys. mniej niż w 2019 roku.
Szczególnie cenioną grupą wśród pracowników tymczasowych są cudzoziemcy. Są mobilni i często podejmują prace krótkoterminowe, także te, które nie cieszą się zainteresowaniem rodzimych pracowników. Pandemia koronawirusa, związane z nią ograniczenia i wyhamowanie rynku sprawiły, że w 2020 r. w województwie pomorskim zatrudniono 16 009 obcokrajowców do wykonywania pracy tymczasowej. To o 18 proc. mniej niż w 2019 r., gdy było ich 19 499 i wówczas stanowili 50 proc. wszystkich pracowników tymczasowych.
Mniej operatorów maszyn, pakowaczy i układaczy w pracy tymczasowej
Dynamika zmian, które zachodziły na rynku pracy w 2020 r., przełożyła się na rekrutację pracowników tymczasowych do poszczególnych branż. Przestoje w zakładach pracy, które wynikały z problemów z płynnością dostaw, spowodowały, że w pierwszym kwartale 2020 r. pracownicy tymczasowi, związani z sektorem produkcji, często tracili zatrudnienie. Najwyższy spadek zatrudnienia w stosunku do 2019 r. odnotowano w przypadku operatorów maszyn, ręcznych pakowaczy i znakowaczy, układających towary na półkach, a także masarzy i robotników w przetwórstwie ryb.
Wykres 4: Zawody najczęściej wykonywane przez pracowników tymczasowych według ilości umów zawartych w latach 2019 – 2020
Pobierz transkrypcję danych do wykresu 4: Zawody najczęściej wykonywane przez pracowników tymczasowych według ilości umów zawartych w latach 2019 – 2020 (PDF; KB)
Praca w niełatwym czasie pandemii
Agencje zatrudnienia pełnią istotną rolę na rynku pracy. Przyczyniają się do zwiększenia zatrudnienia, redukują bezrobocie oraz stosunkowo szybko dostosowują się do nowych warunków.
– W sytuacji kryzysu, np. spowodowanego pandemią, to właśnie agencje zatrudnienia wykazują się największymi zdolnościami adaptacyjnymi do dynamicznych zmian. Rekrutowani przez nie pracownicy, zwłaszcza pracownicy tymczasowi, posiadają pożądaną na rynku pracy elastyczność dotyczącą okresów zatrudnienia, wysokości wynagrodzenia oraz gotowości zmiany miejsca pracy i branży – reasumuje Katarzyna Kiedrowska.
Chociaż zmiany o charakterze społeczno-gospodarczym z ostatniego roku dotknęły większość obszarów zarządzanych przez agencje zatrudnienia działające na terenie naszego regionu i spowodowały ogólny spadek liczby osób zatrudnionych za ich pośrednictwem, to nie przełożyło się to znacząco na zakres działalności tych podmiotów. Pomimo trudności, działały sprawnie, rekrutując niewielu mniej pracowników, w porównaniu do okresu przed pandemią.
Zachęcamy do zapoznania się z pełną wersją raportu "Informacja o działalności agencjii zatrudnienia w latach 2019-2020" (PDF; 1,01 MB).
Oprac.: Magdalena Siwiec - Wydział Pośrednictwa Pracy, Marta Wiloch, Katarzyna Falkowska - Wydział Współpracy i Promocji; WUP w Gdańsku