I półrocze bieżącego roku mamy za sobą, a wraz z początkiem sezonu wakacyjnego i urlopowego zaczęliśmy obserwować rosnący popyt na pracowników i ożywienie w wybranych gałęziach regionalnej i krajowej gospodarki. Rynek pracy w pierwszych sześciu miesiącach tego roku prezentuje się zdecydowanie lepiej pod względem notowanej liczby ofert pracy w porównaniu z sytuacją obserwowaną w tym samym okresie roku poprzedniego. Wówczas przedsiębiorcy borykali się z administracyjnymi obostrzeniami ograniczającymi skalę i zakres ich działalności. Dzisiaj z kolei, w świetle postępującego luzowania w gospodarce, muszą rywalizować o wolne ręce do pracy.
Oferty pracy w województwie pomorskim
W maju 2021 r. powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego odnotowały 7936 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, a to oznacza 7,3% spadek w porównaniu do miesiąca poprzedniego - w kwietniu 2021 r. zarejestrowano 8565 ofert pracy. Maj był w bieżącym roku trzecim miesiącem w kolejności pod względem wolumenu zarejestrowanych ofert pracy. W pozostałych miesiącach (z wyjątkiem wyróżniających się statystycznie kwietnia i czerwca) utrzymywał się względnie podobny poziom liczby ofert zgłaszanych przez regionalnych pracodawców do pomorskich urzędów pracy. Najniższą wartość ofert pracy zanotowano w styczniu – 7 291 ofert. Aktualne dane o rynku pracy w województwie pomorskim wskazują, że czerwiec był miesiącem charakteryzującym się wzrostem liczby ofert pracy w ujęciu miesięcznym – 8 502 oferty, a zatem zanotowano wzrost liczby ofert pracy o 7,1% w porównaniu do maja.
W ujęciu rocznym, porównując maj 2021 r. do maja 2020 r., odnotowano wzrost liczby ofert o 75,7%. Wskutek pandemii koronawirusa, wprowadzonych obostrzeń ograniczających działalność gospodarczą, a także z powodu wstrzymania procesów rekrutacyjnych w przedsiębiorstwach, w maju ubiegłego roku zarejestrowano jedynie 4 517 ofert i był to wynik gorszy o 3 419 ofert w porównaniu z wynikiem odnotowanym w maju bieżącego roku. Nieco inaczej wygląda sytuacja porównując bieżące dane z czerwca z wynikiem zarejestrowanym w czerwcu 2020 r. – aktualnie odnotowano 24,4% więcej ofert pracy aniżeli w ubiegłym roku (6 833).
W bieżącym roku, do końca czerwca, w pomorskich urzędach pracy zarejestrowano ogółem 47 794 oferty pracy, co średnio dało 7 966 ofert zgłoszonych w miesiącu. W I połowie 2021 r. odnotowano o 23,6% więcej ofert aniżeli w tym samym okresie 2020 r. i 6,4% mniej ofert niż w okresie od stycznia do czerwca 2019 r. Widać zatem, w kontekście liczby ofert pracy zgłaszanych do urzędów pracy, że regionalny rynek pracy nie odbudował w pełni swojego potencjału, którym dysponował w tym zakresie w latach poprzedzających wystąpienie pandemii COVID-19 (lata 2016-2019).
Wykres 1. Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego w latach 2019-2021
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania o rynku pracy MRPiT-01
Transkrypcja danych do wykresu 1. Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego w latach 2019-2021 (PDF; 676 KB)
Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku dokonując analizy internetowych ofert pracy opublikowanych przez pracodawców w maju 2021 r. zaobserwował, że w województwie pomorskim najczęściej pracodawcy poszukiwali pracowników w następujących zawodach: programiści, doradcy klienta, specjaliści ds. obsługi klienta i sprzedaży, przedstawiciele handlowi, kierowcy, magazynierzy oraz lekarze. Majowa lista najczęściej poszukiwanych zawodów niewiele różni się od wyników zaobserwowanych w lutym bieżącego roku. Wówczas również najczęściej poszukiwano programistów, doradców klienta, specjalistów ds. obsługi klienta i sprzedaży, przedstawicieli handlowych, a ponadto księgowych i analityków finansowych. Podobna sytuacja miała miejsce latem (sierpień) i jesienią (listopad) ubiegłego roku, kiedy to w województwie pomorskim wśród internetowych ogłoszeń najczęściej odnotowywano oferty dla programistów, sprzedawców, przedstawicieli handlowych oraz specjalistów ds. sprzedaży i rozwoju sprzedaży.
O znacznym wzroście popytu na pracowników świadczą wypowiedzi przedstawicieli agencji zatrudnienia. Cezary Maciołek - prezes gdańskiej Grupy Progres, podkreśla, że od początku sezonu wakacyjnego jesteśmy świadkami prawdziwego szaleństwa w zakresie poszukiwań rąk do pracy. Przyczyn dużego zainteresowania zatrudnianiem pracowników można upatrywać w procesie stopniowego odmrażania gospodarki i luzowania obostrzeń, m.in. w takich branżach jak gastronomia czy hotelarstwo. Dodatkowym czynnikiem stymulującym popyt na pracowników jest początek sezonu turystycznego. Warto podkreślić, że początek tegorocznych wakacji i sezonu urlopowego zbiegł się w czasie ze sprzyjającą aurą pogodową, a to wywołało z kolei wzrost liczby turystów odwiedzających nadmorskie miejscowości. W związku z tym w wybranych branżach gospodarki rozpoczęła się prawdziwa batalia o pracowników.[1]
Oferty pracy w kraju
Jeżeli chodzi o oferty pracy zgłoszone przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy w kraju, to w maju bieżącego roku zanotowano ich ogółem 114,8 tys., co oznacza wzrost o 4,3% względem miesiąca poprzedniego. W kwietniu zarejestrowano 110,1 tys. ofert, a w marcu zanotowano 117,9 tys. ofert i był to pod tym względem najlepszy miesiąc w bieżącym roku. Na poziomie kraju, po nieco słabszych danych w dwóch ostatnich miesiącach ubiegłego roku, obserwujemy względną stabilizację poziomu liczby ofert pracy zgłaszanych do urzędów pracy. W każdym miesiącu bieżącego roku wolumen zgłoszonych ofert utrzymuje się powyżej poziomu 100 tys. ofert, a to oznacza, że od pandemicznego dołka wyznaczonego w kwietniu 2020 r. każdy miesiąc tego roku jest pod względem osiąganego wolumenu ofert lepszy o co najmniej 74,2%, a w rekordowym kwietniu był wyższy o 102,6% (efekt niskiej wartości bazowej).
W czerwcu br., według wstępnych danych, pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 114,1 tys. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, tj. o 0,7 tys. (0,6%) mniej niż w maju 2021 r. i o 20,8 tys. (22,4%) więcej niż w czerwcu 2020 r.
Wykres 2. Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone do powiatowych urzędów pracy w kraju w latach 2019-2021
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania o rynku pracy MRPiT-01
Transkrypcja danych do wykresu 2. Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone do powiatowych urzędów pracy w kraju w latach 2019-2021 (PDF; 676 KB)
Z raportu Rynek pracy w czasie COVID-19 przygotowanego przez Grant Thornton wynika, że pracodawcy w Polsce opublikowali w Internecie w maju 2021 r. blisko 303,4 tys. ofert pracy. W ujęciu rocznym, porównując do maja 2020 r., odnotowano wzrost liczby ofert internetowych o prawie 108 tys. (wzrost o ok. 55%), a w ujęciu miesięcznym, porównując do kwietnia 2021 r., ofert było więcej o 20,6 tys. (wzrost o 7,3%). Autorzy raportu podkreślają, że krajowy rynek pracy mocno ucierpiał w skutek pandemii koronawirusa. Lockdown gospodarki wprowadzony w pierwszej, wiosennej fali pandemii wywołał obawy wśród krajowych pracodawców, którzy zaczęli w sposób masowy ograniczać projekty rekrutacyjne i rewidować plany w odniesieniu do polityki zatrudnienia. Zjawisko to obserwowane było przede wszystkim wśród pracodawców z sektora usług, który znacząco ucierpiał wskutek wprowadzonych obostrzeń. Kwiecień 2020 r. przyniósł spadek liczby ofert pracy publikowanych w ponad 50 największych portalach rekrutacyjnych o 50,7% w porównaniu do analogicznego okresu 2019 r. Od kwietnia ubiegłego roku, sytuacja pod względem liczby publikowanych ofert pracy znacząco się poprawiła, ale w relacji do okresu sprzed pandemii popyt na pracowników nie został odbudowany w pełni – w maju 2019 r. zanotowano o blisko 30,7 tys. ofert pracy więcej aniżeli w maju bieżącego roku.
Wykres 3. Wzrost/spadek liczby nowych ofert pracy opublikowanych na 50 największych portalach rekrutacyjnych w porównaniu z analogicznym miesiącem roku poprzedniego (w %)
Źródło: Rynek pracy w czasie COVID-19, Grant Thornton, edycja XIV, maj 2021
Transkrypcja danych do wykresu 3. Wzrost/spadek liczby nowych ofert pracy opublikowanych na 50 największych portalach rekrutacyjnych w porównaniu z analogicznym miesiącem roku poprzedniego (w %) (PDF; 727 KB)
Z raportu przygotowanego przez Grant Thornton wynika ponadto, że znaczny wzrost liczby ofert pracy jest dostrzegalny w przypadku większości zawodów. Najbardziej dynamicznie w maju 2021 r., w porównaniu do maja ubiegłego roku, wzrósł popyt w: zawodach prawniczych – dynamika wzrostu liczby ofert pracy wyniosła 122% (największa dynamika wystąpiła w zawodach adwokat, aplikant radcowski i doradca podatkowy); w zawodach związanych z HR – dynamika wzrostu wyniosła 95% (największą dynamikę odnotowano w zawodzie HR Business Partner, specjalista ds. HR i rekruter) oraz w zawodach związanych z marketingiem i sprzedażą – dynamika wzrostu wyniosła 80% (największa dynamika wzrostu została zaobserwowana w zawodzie specjalista ds. marketingu i dyrektor ds. marketingu/sprzedaży). Jeśli zaś chodzi o najmniejsze wzrosty liczby ofert pracy, to zjawisko to wystąpiło w finansach - dynamika wzrostu wyniosła 27%, a największa obserwowana była w zawodzie analityk finansowy (63%). Warto jednak uwzględnić, że niższy poziom dynamiki wzrostu liczby ofert pracy w zawodach związanych z finansami wynikał przede wszystkim z faktu, iż popyt na specjalistów tego typu był przed rokiem względnie odporny na negatywne czynniki związane z wystąpieniem pandemii i lockdownu w gospodarce. Jeśli chodzi o specjalistów z branży IT, którzy jak wynika z analizy ofert internetowych realizowanej przez WUP w Gdańsku, cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem ze strony pracodawców w województwie pomorskim, to w ciągu omawianego okresu dynamika wzrostu liczby ofert pracy na 50 największych portalach rekrutacyjnych w kraju wyniosła 66%. Najwięcej ofert pracy odnotowano dla programistów (dynamika roczna - 64%), a największą dynamikę wzrostu liczby ofert zanotowano w zawodach specjalista ds. cyberbezpieczeństwa i administrator IT.
Na zakończenie warto również zwrócić uwagę na wzrost liczby ofert pracy w zawodach związanych z sektorem zdrowia publicznego i w zawodach związanych z wykonywaniem prac fizycznych. W omawianym okresie dynamika wzrostu liczby ofert pracy w zakresie zdrowia wyniosła 40%, a najwięcej ofert w maju 2021 r. dotyczyło zawodu lekarz (dynamika wzrostu – 116%) oraz pielęgniarka (dynamika wzrostu – 13%). Znacznie mniej ofert odnotowano dla ratowników medycznych, ale dynamika wzrostu była w tym przypadku wyższa aniżeli w zawodzie pielęgniarka i wyniosła 34%. Ujemną dynamikę zanotował natomiast zawód salowa – w ujęciu rocznym spadek wyniósł 35%. W odniesieniu do prac fizycznych, gdzie notowano najwyższy wolumen liczby ofert pracy ogółem, dynamika wzrostu wyniosła 48%. Najbardziej dynamicznie rosła liczba ofert w następujących zawodach: magazynier – 66%, kierowca – 49%, kasjer/sprzedawca – 44% i pracownik ochrony – 15%.
Autor: Radosław Więckiewicz, Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku
[1] Patrz: Szaleństwo poszukiwań rąk do pracy. To tam teraz zatrudniają, Rzeczpospolita, 27.06.2021 r., artykuł dostępny na stronie internetowej pod adresem :https://regiony.rp.pl/z-regionu/40926-szalenstwo-poszukiwan-rak-do-pracy-to-tam-teraz zatrudniaja?utm_source=rp&utm_medium=teaser_redirect.