27 stycznia 2019 to dla publicznych służb zatrudnienia data szczególna. Tego dnia mija sto lat, odkąd służą mieszkańcom, stwarzając im dobre warunki do rozwoju zawodowego. Chociaż na przestrzeni wieku zmieniał się rynek pracy i zmieniały się zadania urzędów pracy, nadal stają one przed niełatwymi wyzwaniami.
Zmiany na rynku pracy nigdy dotąd nie zachodziły tak szybko jak dzisiaj. Zmieniają się klienci urzędów pracy, zmieniają się zadania. Pojawiły się nowe grupy oczekujące kompleksowego wsparcia: cudzoziemcy czy osoby młode, przede wszystkim NEETs, a także seniorzy, którzy coraz dłużej chcą być aktywni zawodowo. Na rynku brakuje wykwalifikowanych pracowników, rozszerza się zakres zawodów deficytowych, co stawia przed urzędami pracy kolejne, wymagające zadanie – pomoc pracodawcom w znalezieniu odpowiedniej kadry oraz wsparcie mieszkańców Pomorza w doskonaleniu ich kompetencji.
Otwarci na zmiany
Rozwój służb zatrudnienia od początku dokonywał się zgodnie z aktualnymi potrzebami rynku pracy i sytuacją gospodarczą w kraju, dlatego zmieniały się cele i zadania, którym musieli sprostać pracownicy urzędów pracy. Dynamiczne przekształcenia dokonywały się po roku 1989 roku, kiedy w nowym ustroju politycznym zaczęły pojawiać się prywatne przedsiębiorstwa i wzrosło zapotrzebowanie na wykształconych i wykwalifikowanych pracowników. Gwałtownie wzrosło też bezrobocie, które w okresie PRL-u teoretycznie nie występowało. Kiedy w 1999 roku urzędy pracy znalazły się w strukturach samorządu, stopa bezrobocia nadal była bardzo wysoka. Sporo w funkcjonowaniu służb zatrudnienia zmieniła Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 roku, która nakreśliła nowe kierunki działania urzędów pracy: odejście od działań osłonowych na rzecz działań aktywizujących. Głównym naszym zadaniem stała się wówczas promocja zatrudnienia, szersza współpraca z pracodawcami oraz aktywizacja bezrobotnych. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 roku publiczne służby zatrudnienia stały się członkiem Europejskich Służb Zatrudnienia (EURES). Dzięki funduszom unijnym otworzyły się nowe możliwości dofinansowania wielu przedsięwzięć, poszerzyła się też oferta dostępnych form aktywizacji, takich jak bezpłatne kursy, szkolenia czy staże.
W dobie historycznie niskiego bezrobocia
Jeszcze kilkanaście lat temu do urzędów pracy ustawiały się długie kolejki bezrobotnych, a publiczne służby zatrudnienia koncentrowały się na wysokiej stopie bezrobocia, małej ilości ofert pracy, niezbyt przychylnym nastawieniu pracodawców do inwestowania w rozwój pracowników, a także na niestabilnej koniunkturze gospodarczej.
Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MRPiPS-01.
Pobierz transkrypcję danych do wykresu: Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w województwie pomorskim w latach 1999-2018 (PDF; 785 KB)
Obecnie urzędnicy PSZ mają do czynienia z najniższą w historii stopą bezrobocia, wysoką ilością ofert pracy i dynamicznie wzrastającym zapotrzebowaniem pracodawców na nowe kadry. Nie oznacza to jednak mniejszej ilości pracy i braku wyzwań. Wręcz przeciwnie. Zmiany na rynku pracy wymagają elastycznego reagowania na nowe trendy i dopasowywania oferty urzędów pracy do potrzeb mieszkańców regionu. W Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Gdańsku wdrażamy Fundusze Europejskie, które znacząco wspomagają rozwój pomorskiego rynku pracy. W projektach realizowanych przez nas w latach 2014-2018 uczestniczyło ponad 34,5 tys. osób. Z tego ponad 6,5 tys. mieszkańców województwa pomorskiego otrzymało środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój ponad 165 milionów złotych przeznaczono na aktywizację zawodową osób młodych, a w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Pomorskiego dzięki ponad 133 milionom złotych możemy aktywizować osoby powyżej 30 roku życia.
Utworzenie Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy (PORP) działającego w strukturach Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku to również odpowiedź na potrzeby Pomorzan. PORP powstał z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego, aby lepiej monitorować sytuację na rynku pracy i ułatwiać mieszkańcom regionu podejmowanie decyzji w obszarze edukacji, gospodarki i rynku pracy. PORP działa w szerokim partnerstwie, współpracując z pomorskimi instytucjami. W ramach Obserwatorium prowadzimy Regionalny Portal Wiedzy o Rynku Pracy porp.pl będący kompleksowym źródłem informacji na temat pomorskiego rynku pracy.
Historycznie najniższe bezrobocie to rynek pracownika, co dla pracodawców oznacza problemy z rekrutacją i niedobór rąk do pracy. Dlatego nasze działania w coraz większym stopniu skupiają się na wsparciu przedsiębiorców, by zapewnić pomorskim pracodawcom wykwalifikowaną kadrę. W tym celu organizujemy spotkania informacyjne dotyczące, między innymi, zatrudniania cudzoziemców, czy możliwości finansowania szkoleń pracowników. Doradcy zawodowi służą wsparciem, oferując firmom szkolenia i warsztaty dla pracowników podnoszące ich kompetencje.
Partnerstwo = efekty
Bez szerokiego partnerstwa, udziału pracodawców, partnerów z otoczenia biznesu, stowarzyszeń czy organizacji pozarządowych trudno byłoby zrealizować wiele przedsięwzięć pozytywnie wpływających na kondycję pomorskiej gospodarki.
Dzięki międzyinstytucjonalnej współpracy, WUP wspólnie z ponad 30 pomorskimi instytucjami, organizacjami pozarządowymi i szkołami, wypracował rekomendacje dotyczące zakresu i trafności oferty aktywizacyjnej wobec osób młodych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Dzięki temu możemy lepiej wspierać młode pokolenie Pomorzan w ich wyborach edukacyjno-zawodowych.
Inną partnerską inicjatywą jest Pomorski System Poradnictwa Zawodowego (PSPZ). To sieć doradców zawodowych reprezentujących publiczne służby zatrudnienia oraz pomorskie instytucje oferujące wsparcie z zakresu poradnictwa zawodowego. Działania podejmowane w ramach PSPZ mają na celu zwiększenie jakości i dostępności usług z zakresu całożyciowego poradnictwa zawodowego dla Pomorzan, a także wypracowanie rozwiązań zapewniających pracodawcom i pracownikom adaptowanie się do zmieniającej się sytuacji gospodarczej na poziomie każdego powiatu. Oferta pomorskich doradców zawodowych dedykowana jest wszystkim grupom społecznym – uczniom, osobom pracującym, poszukującym pracy, długotrwale bezrobotnym i seniorom.
Nowe stulecie, nowe wyzwania
Dzisiaj, kiedy bezrobocie jest najniższe od lat, stajemy przed kolejnymi wyzwaniami. Szczególnie istotne są te związane z trudnościami pracodawców w pozyskiwaniu nowych pracowników oraz z aktywizacją osób długotrwale bezrobotnych. Nasze działania obecnie koncentrują się na pomocy pracodawcom w zdobyciu odpowiedniej kadry i dostosowaniu umiejętności długotrwale bezrobotnych mieszkańców regionu do bieżących potrzeb pracodawców. Zdefiniowaliśmy ważne dla rynku pracy obszary, w których szczególnie chcemy działać w tym jubileuszowym roku. Są to:
- promowanie i ułatwianie mobilności przestrzennej;
- aktywizacja osób pozostających poza rynkiem pracy;
- dopasowanie kompetencji do potrzeb pracodawców;
- dialog i partnerstwo dla tworzenia dobrych miejsc pracy (więcej o wyzwaniach pomorskiego rynku pracy na rok 2019 przeczytasz tutaj)
Grupami, które szczególnie chcemy objąć pomocą są: kobiety, młodzież, dla której przygotowaliśmy kompleksową ofertę obejmującą również wsparcie nauczycieli i rodziców, oraz pracodawcy. Pragniemy, aby efektem dialogu podjętego z pomorskimi pracodawcami były dobre miejsca pracy w Pomorskiem, o jakość których chcemy wspólnie zadbać.