Marcowe święto kobiet to dobry moment na przyjrzenie się jak wygląda obecna sytuacja zawodowa pań na pomorskim rynku pracy i przed jakimi wyzwaniami staje współczesna kobieta pracująca.
Pomorskie w roku 2016 miało 2 315 611 mieszkańców, z czego ponad połowę (51,3 %) stanowiły kobiety z medianą wieku 40,03 (mężczyźni 37,7 lat). Współczynnik feminizacji określający ile kobiet przypada na 100 mężczyzn wynosi 105, w tym w miastach 109, a na wsi 98. Najsilniej sfeminizowany jest Sopot (115), Słupsk i Gdynia (112), Gdańsk (111). Stała przewaga liczebna kobiet utrzymuje się w przekroju terytorialnym regionu (powiaty) i narasta z wiekiem, szczególnie w miastach.
Życie rodzinne a praca
Aktywność zawodowa kobiet jest ściśle związana z podziałem pracy i obowiązków rodzinnych: te mające dzieci zazwyczaj pracują mniej godzin i spędzają więcej czasu w domu. Długoterminowe usługi opiekuńcze są niestety wciąż słabo rozwinięte w Polsce, zwłaszcza wobec dzieci do 3 roku życia i osób dorosłych. W związku z tym, obecny system umacnia rolę kobiet jako głównych opiekunów dzieci i członków rodzin w podeszłym wieku. Komisja Europejska szacuje, że różnica w aktywności zawodowej kobiet kosztuje 325 mld euro rocznie, czyli 2,5% PKB UE i bez dodatkowych działań, wskaźnik zatrudnienia kobiet w 2060 roku będzie na poziomie 71,2%. W większości krajów, udział kobiet w rynku pracy pozostaje poniżej swojego potencjału z powodu braku możliwości zrównoważenia pracy i obowiązków rodzinnych, w tym braku przystępnej instytucjonalnej opieki nad dziećmi i osobami zależnymi, braku elastycznych form zatrudnienia oraz zachęt dla mężczyzn do podjęcia większej odpowiedzialności w obszarze życia rodzinnego.
Dane Eurostatu pokazują, że wskaźnik zatrudnienia kobiet w Polsce systematycznie rośnie od pięciu lat. Nadal jednak jesteśmy w pierwszej dziesiątce krajów z najniższym wskaźnikiem, takich jak Malta, Włochy czy Grecja. Wśród liderów z największym procentem zatrudnienia kobiet znajdują się kraje skandynawskie i bałtyckie. W Pomorskiem w III kwartale 2017 r. wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosił 48,1%.
Różowe kołnierzyki
Podobnie jak w innych krajach Unii, w Polsce kobiety w przeważającej części zajmują stanowiska tzw. różowych kołnierzyków (pink collars), czyli w zawodach o wysokim stopniu feminizacji. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny do sekcji gospodarki narodowej, które zostały najbardziej opanowane przez kobiety należą: opieka zdrowotna i pomoc społeczna oraz edukacja. W Pomorskiem sytuacja ma się podobnie – w edukacji 8 na 10 stanowisk zajmują panie, w opiece zdrowotnej jest ich 77,7%, mocno sfeminizowane są też sektor bankowy (68,7%) i administracja (66,3%)
W naszym województwie wciąż duża grupa mieszkanek w wieku produkcyjnym pozostaje bierna zawodowo. Kobiet pracujących w regionie jest obecnie 452 tysiące (48,1%), natomiast biernych zawodowo 465 tysięcy (49,5%). Optymistyczne jest jednak to, że zauważalny jest mały, lecz stały spadek tej liczby – od 2015 roku o 5,5 % (27 tysięcy osób).
Więcej barier, ale dłuższe życie
Mając do pokonania więcej barier i stereotypów, kobiety są jednak bardziej przedsiębiorcze od mężczyzn i lepiej wykształcone. Szybciej angażują się w nowe inicjatywy, nie boją się wyzwań. Znacznie chętniej się uczą i to na wszystkich etapach życia – panie stanowią ponad 85% słuchaczy Uniwersytetu III Wieku. Trzy razy częściej niż panowie dokształcają się na studiach podyplomowych. Na pomorskich uczelniach wyższych stanowią 58% ogółu studentów; 65% absolwentów opuszczających te uczelnie to właśnie kobiety. Warto także wspomnieć, że panie żyją średnio o 7 lat dłużej niż mężczyźni: przeciętna długość życia wynosi obecnie 81,7 lata.