Młodzież w województwie pomorskim znajduje się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Wśród wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych na koniec czerwca 2016 r. odnotowano 18,6 tys. bezrobotnych do 30 roku życia, w tym do 25 roku życia 9,1 tys. osób (stanowili oni odpowiednio 27,9% i 13,6% ogółu bezrobotnych).
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy identyfikuje młodych bezrobotnych do 30 roku życia, jako jedną z grup społecznych, znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (w oparciu o dane gromadzone w ramach statystyki publicznej), to właśnie osoby do 30 roku życia, które ukończyły studia, mają największe trudności z uzyskaniem satysfakcjonującego zatrudnienia i wymagają szerszego wsparcia w wejściu na rynek pracy. Pomimo iż w ciągu I półrocza 2016 r. z rejestru bezrobotnych ubyło więcej młodych do 30 roku życia, niż się zarejestrowało, jednakże aż 24% odpływu z rejestru dotyczyło niepotwierdzenia gotowości do pracy, a tylko 13% spowodowane było rozpoczęciem stażu bądź szkolenia (w przypadku osób do 25 roku życia niepotwierdzenie gotowości do pracy stanowiło 26% wyrejestrowań, a rozpoczęcie stażu bądź szkolenia wyniosło 14%).
Również inne wskaźniki rynku pracy dla województwa pomorskiego potwierdzają, że osoby młode do 25 lat, mają większe trudności ze znalezieniem się na rynku pracy niż osoby powyżej tego wieku. Stopa bezrobocia osób w wieku 15-24 lata, pomimo tendencji spadkowej, ukształtowała się w 2015 r. na poziomie 18,6% i była już ponad trzykrotnie wyższa niż w przypadku osób powyżej 25 roku życia, dla których wyniosła tylko 5,4%. Ponadto, młodzież województwa pomorskiego była w 2015 r. nadal grupą charakteryzującą się niską aktywnością zawodową - 37,3% i niskim wskaźnikiem zatrudnienia - 30,3%, podczas gdy w przypadku osób powyżej 25 roku życia powyższe wielkości wyniosły odpowiednio 61,0% i 71,0%.
Bezrobotni aboslwenci szkół
Podstawowym problemem, z jakim musi zmierzyć się młoda osoba po zakończeniu edukacji jest znalezienie zatrudnienia. W najtrudniejszej sytuacji w województwie pomorskim są bezrobotni absolwenci bez zawodu (w większości są to osoby, które ukończyły liceum ogólnokształcące). Na 5,5 tys. absolwentów zarejestrowanych w I półroczu 2016 r. (do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki) aż 1,8 tys. (32%) byli to absolwenci bez zawodu.
Problemy ze znalezieniem pracy ma również młodzież, która posiada zawód. W tej grupie najwięcej bezrobotnych absolwentów odnotowano wśród sprzedawców, techników ekonomistów, kucharzy, fryzjerów, techników informatyków, mechaników pojazdów samochodowych, techników żywienia i usług gastronomicznych oraz techników hotelarstwa.
Trudna sytuacja młodzieży na rynku pracy nie odnosi się tylko do osób kończących szkoły ponadgimnazjalne. Jeszcze do niedawna dyplom uczelni wyższej gwarantował znalezienie pracy, jednak powszechność kształcenia na poziomie wyższym spowodowała, że obecnie na rynku pracy osób o podobnym wykształceniu jest wiele i to absolwent musi starać się o zatrudnienie przez pracodawcę. Najwięcej absolwentów w województwie kończy studia z grupy kierunków: nauki społeczne, gospodarka i prawo. Dlatego też nie powinno dziwić, że w ciągu I półrocza 2016 r. najwięcej bezrobotnych absolwentów (do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki) zarejestrowało się w zawodach: specjalista administracji publicznej, ekonomista, specjalista do spraw rachunkowości, specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych. Ponadto, w czołówce rankingu ze względu na liczbę zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów po studiach wyższych znaleźli się również przedstawiciele takich zawodów jak: pedagog, architekt, inżynier budownictwa – budownictwo ogólne, specjalista ochrony środowiska oraz fizjoterapeuta.
Wśród przyczyn wysokiego bezrobocia osób młodych najczęściej wymieniane są: brak doświadczenia zawodowego i niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, że co czwarty bezrobotny do 30 roku życia (co piąty w przypadku bezrobotnych do 25 roku życia) pozostaje bez pracy ponad 12 miesięcy od momentu zarejestrowania się w urzędzie pracy. Jest to zjawisko negatywne, szczególnie w przypadku osób dopiero wchodzących na rynek pracy, powodując utratę motywacji do szukania zatrudnienia oraz może prowadzić do marginalizacji społecznej i negatywnie wpływać na perspektywy zawodowe.
Wejście na rynek pracy stanowi dla osób młodych równie duży problem, jak dalsze utrzymanie się na nim. Początki kariery zawodowej często opierają się na umowach cywilnoprawnych oraz umowach o prace na czas określony. Brak formalnej stabilności zatrudnienia może być przyczyną problemów na wielu płaszczyznach, np. finansowych (ograniczona zdolność kredytowa), rodzinnych (odraczania formalizacji związków oraz decyzji o rodzicielstwie), zdrowotnych (stres, problemy emocjonalne). Nawarstwianie się tych problemów może doprowadzić nie tylko do subiektywnego dyskomfortu młodej osoby ale także do zmniejszenia jej potencjału w sferze kapitału ludzkiego, co przekłada się na pozycję przetargową na rynku pracy.
Powyższe problemy dostrzegł także Samorząd Województwa Pomorskiego, który 30 czerwca 2016 r. w Gdańsku zawiązał z ponad 20 pomorskimi instytucjami, organizacjami pozarządowymi i szkołami doświadczonymi w pracy z młodzieżą formalne partnerstwo regionalne na rzecz młodych mieszkańców regionu. Efektami pracy partnerów ma być wsparcie młodych w odnalezieniu się na rynku pracy. Przedsięwzięcie realizowane jest z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku i Caritas Archidiecezji Gdańskiej, w ramach projektu „Pomorskie rekomendacje dotyczące zakresu i trafności oferty aktywizacyjnej wobec osób młodych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy”.