Dominika Cieślikowska, psycholożka, trenerka i superwizorka umiejętności międzykulturowych i antydyskryminacyjnych, specjalnie dla porp.pl opowiedziała, jak ruch migracyjny wpływa na rozwój gospodarczy regionu oraz w jaki sposób rozwijać kompetencje międzykulturowe.

Województwo pomorskie nie obawia się wielokulturowości i różnorodności – przeciwnie: coraz więcej studentów zagranicznych podejmuje tu studia i decyduje się związać swoje losy z regionem. Bogactwo ofert pracy, atrakcyjne położenie i dobre warunki do życia lokują nasze województwo w czołówce miejsc na mapie Polski, w których warto zostać na dłużej. Pomorskie coraz częściej wybierają również cudzoziemcy i zagraniczni pracodawcy.

Przez długie lata Polska była zdecydowanie krajem emigracji, ewentualnie krajem tranzytowym – takim, w którym pobyt cudzoziemca był jedynie czasowy i służył jako przystanek przed dalszą drogą. Po 2004 roku, od momentu wejścia Polski do UE nastąpił znaczący odpływ migracyjny poza granice naszego kraju. W latach 2009 – 2010 odpływ ten uległ znacznemu osłabieniu, między innymi w związku z kryzysem finansowym i pogorszeniem koniunktury. Obecnie nasz kraj staje się coraz bardziej atrakcyjny dla tych, którzy decydują się tu osiedlić na dłużej. W ciągu ostatnich 5 lat imigracja do Polski wzrosła z prawie 100 do blisko 300 tysięcy osób przebywających w ramach pobytu czasowego, jak i stałego (prezentowane w tabeli dane migracyjne pokazują liczbę cudzoziemców posiadających dokumenty, uprawniające do pobytu w Polsce w danym roku, nie obejmują wiz).

Transkrypcja danych do tabeli 1: Liczba cudoziemców w Polsce (PDF; 555 KB)

 

Na przestrzeni 2018-2019 w samym tylko województwie pomorskim liczba imigrantów zwiększyła się o prawie dwa i pół tysiąca osób.

 

Transkrypcja danych do tabeli 2: Liczba cudzoziemców posiadających aktualnie ważne dokumenty zezwalające na pobyt w Polsce, wydanych przez wojewodę pomorskiego w latach 2018 i 2019.

 

Konkretne korzyści dla regionu

Imigracja ekonomiczna może znacząco przyczynić się do rozwoju gospodarczego regionu, dlatego z poziomu systemowego kluczowe jest przyjęcie spójnej polityki migracyjnej i efektywnych działań, które zachęcałyby do przyjazdu i osiedlenia się w Pomorskiem osób z pożądanymi przez pracodawców kwalifikacjami. Już teraz cudzoziemcy zasilają kadrowo pomorskich przedsiębiorców, którzy odczuwają problemy z powodu braku rodzimych kandydatów do pracy. Instytucje zajmujące się kreowaniem polityki rynku pracy planują i realizują działania wspierające pracodawców w zatrudnianiu odpowiednio wykwalifikowanych zagranicznych pracowników, a promowanie i ułatwianie mobilności przestrzennej to jedno z priorytetowych tegorocznych wyzwań zdefiniowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku.

Dla regionalnego i lokalnego rynku pracy migracje tworzą realne zyski: przyczyniają się do zwiększenia puli pracowników, powodują wzrost innowacyjności, konkurencyjności oraz zysków na poziomie zarówno pojedynczych firm, jak i PKB. Dzięki zagranicznym pracownikom rozszerza się też spektrum działalności i specjalizacji w istniejących zawodach. Migracje stymulują też wzrost przedsiębiorczości i stanowią jedną z odpowiedzi na kryzys demograficzny, starzenie się społeczeństwa i system emerytalny.

Zatrudnianie pracowników o innym kulturowym i społecznym pochodzeniu wymaga jednak pewnych nakładów pracy. Wymusza zdobywanie nowej, specjalistycznej wiedzy na temat procedur legislacyjnych: uznawalności wykształcenia i kompetencji oraz zatrudniania pracowników cudzoziemskich. Popycha do tworzenia przejrzystych reguł i procedur sprawiedliwego zatrudniania i polityk płacowych. Powinno też opierać się na wdrażaniu działań integracyjnych i kształceniu umiejętności pracowników (językowych, zarządzania różnorodnością, pracy w międzynarodowych zespołach). Te nakłady pracy wiążą się jednak z rozwojem i stymulują konkurencyjność, dlatego Pomorze nie boi się migracji, a wręcz aktywnie zabiega o to, by szlaki migracyjne prowadziły w te strony.

 

Międzynarodowo na Pomorzu

Pomorze promuje się jako atrakcyjny region ze względu na strategiczne położenie nad Bałtykiem, w centrum Europy oraz dostępność transportową. Firmy z wykwalifikowanymi kadrami, korzystając z zaplecza badawczo-rozwojowego tworzą zdywersyfikowaną, różnorodną gospodarkę. Nie bez znaczenia jest również przyjazna inwestycjom polityka prorozwojowa mająca przełożenie na zaawansowany system obsługi i wsparcia inwestorów. To te powody skłaniają międzynarodowe koncerny do usytuowania swoich przedstawicielstw w województwie pomorskim.

Wielu pracodawców z Pomorza oferuje atrakcyjne warunki zatrudnienia, począwszy od odpowiedniego wynagrodzenia, możliwości rozwoju i podnoszenia kwalifikacji, poprzez umożliwienie zachowania równowagi między życiem prywatnym i zawodowym, aż po dobre relacje z przełożonymi i współpracownikami. Dla pracodawców ważną grupą docelową są studenci nie tylko polscy, ale i zagraniczni, studiujący na pomorskich uczelniach, którzy jako potencjalni stażyści i pracownicy mogą zasilać ich kadrowo.

W globalnych firmach można pracować posługując się językiem angielskim i językami narodowymi, rekruterzy podkreślają, że nie trzeba znać języka polskiego.Ważne są odpowiednie kwalifikacje, a przede wszystkim motywacja do rozwoju i uczenia się oraz umiejętność pracy w zróżnicowanym kulturowo, religijnie i osobowościowo zespole.

 

Kluczowe kompetencje w pracy na styku kultur

W dużych firmach pracownicy pochodzą z wielu krajów, dlatego praca w międzynarodowym zespole wymaga kilku podstawowych kompetencji. Jeśli kompetencją nazwiemy wyuczaną, rozwijaną sprawność, niezbędną do radzenia sobie z zadaniami, zwłaszcza tymi nowymi, to w kontekście wielokulturowości szczególnie istotny okaże się jeden z trzech obszarów kompetencji: postawy, czyli wartości, motywacje i przekonania. Pod względem postaw kluczowe są elastyczność i tolerancja dwuznaczności, bowiem styk kultur przynosi wiele okazji do doświadczania zdziwienia, a nawet niezrozumienia. Dlatego liczy się wzmożona uważność, refleksyjność, umiejętność regulacji emocji, ale i wychodzenia poza schemat, kreatywne myślenie oraz odwaga w działaniu. Osobom pracującym na styku kultur przyda się świadomość psychologicznych konsekwencji życia w nowej kulturze, potocznie określanych jako szok kulturowy. Pracując w zróżnicowanym kulturowo zespole, należy rozwijać umiejętność komunikacji międzykulturowej, radzenia sobie z trudnościami i stresem, zarządzania różnorodnością i rozwiązywania konfliktów oraz przeciwdziałania i reagowania na dyskryminację.

Do różnych wyzwań międzykulturowych można przygotować się poprzez szkolenia prowadzone dla pracowników w coraz większej liczbie firm, lecz najskuteczniejszą lekcją jest refleksyjny i superwizowany kontakt na styku kultur. Dlatego tak skuteczne potrafią być programy wsparcia, superwizje, mentoring czy coaching międzykulturowy, gdzie każdy indywidualnie lub w małych grupach może rozwiązywać wyzwania i wzmacniać mocne strony swojego funkcjonowania w wielokulturowym środowisku pracy. Pracownicy wybierający firmy o globalnym zasięgu powinni pamiętać, że każda z nich charakteryzuje się kulturą organizacyjną odzwierciedlającą do pewnego stopnia kulturę narodową miejsca założenia organizacji.To, co łączy te firmy, to lokalny, trójmiejski patriotyzm i duma z pomorskiej lokalizacji każdego z przedstawicielstw. Pomorze, w tym Trójmiasto, stało się już dla wielu pracowników z Polski i zagranicy centrum życia rodzinnego i zawodowego. 

 

 

Artykuł jest częścią cyklu "Piszą dla nas...". Dotychczas w ramach cyklu ukazały się: Polski rynek pracy na skrzyżowaniu szlaków migracyjnych p. Moniki Fedorczuk, Różnorodność kulturowa w zespole p. Marty Siciarek.