Międzynarodowy Dzień Wolontariusza to okazja do tego, by pokazać światu, jak wielką rolę odgrywają osoby zaangażowane w pracę społeczną na rzecz innych – na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym. 

Wolontariat charakteryzowany jest jako aktywność podejmowana dobrowolnie i bez wynagrodzenia, mająca na celu przyniesienie korzyści osobom lub grupie osób spoza gospodarstwa domowego (wyłączając rodzinę wolontariusza), może również być wykonywany na rzecz społeczeństwa, środowiska naturalnego, konkretnej miejscowości lub społeczności. Świadczenie wolontariatu wiąże się z poświęceniem na niego wolnego czasu. Czynność zaliczana do wolontariatu powinna mieć charakter pracy, to znaczy za jej wykonanie można byłoby uzyskać zapłatę (wynagrodzenie), ale osoba wykonująca tę pracę nie oczekiwała za nią wynagrodzenia i nie otrzymała go. Wolontariat może być świadczony indywidualnie albo w ramach działalności organizacji/instytucji.

Wolontariat w województwie pomorskim

W województwie pomorskim w I kw. 2022 r. w wolontariat zaangażowane były 423 tys. osób, tj. 23,5% osób w wieku 15-89 lat, z czego 90,8% stanowiły osoby świadczące wolontariat indywidualny i 19,1% to osoby świadczące wolontariat w ramach organizacji, instytucji. Średni czas zadeklarowany przez wolontariusza zamieszkującego w województwie pomorskim w okresie 4 tygodni poprzedzających badania wyniósł 8 godzin. Połowa osób przepracowała maksymalnie 4 godziny, natomiast najczęstszym czasem wskazywanym przez respondentów były 2 godziny.

Wolontariusze w organizacjach i instytucjach województwa pomorskiego poświęcali przeciętnie na taką pracę o godzinę więcej  niż wolontariusze angażujący się w wolontariat indywidualny: 7 godzin do 8 godzin.

Wolontariat w kraju

Dane krajowe w tym zakresie wskazują, że uwzględniając cechy społeczno-demograficzne najwyższy udział wolontariuszy odnotowano w grupie osób z wyższym wykształceniem (36,7%), w grupie osób z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej odsetek wolontariuszy był o 16,1 pkt. proc. niższy . Najbardziej zjawisko różnicował wiek i województwo zamieszkania. Najczęściej wolontariat świadczyły osoby w wieku 45-54 lata (33,6%), najrzadziej osoby starsze w wieku 65-89 lat (20,3%). Biorąc pod uwagę aktywność zawodową najczęściej wolontariuszami były osoby pracujące zarobkowo (32,2%), następnie bezrobotne (29,6%), a najrzadziej nieaktywne zawodowo (23,3%).

Wolontariusze najczęściej wykonywali prace proste, tj. odśnieżanie, zamiatanie, wyrzucanie śmieci – 30,3% wolontariuszy, następnie odpowiadające kwalifikacjom z dziedzin społecznych i prawa, tj. porady prawne, organizowanie i prowadzenie imprez sportowych i kulturalnych – 23,3% oraz zajmowali się opieką nad dziećmi czy osobami starszymi, chorymi – 23,2% wolontariuszy.

Najwyższym udziałem wolontariuszy charakteryzowało się województwo podkarpackie (35,9%), najniższym opolskie (21,1%). Województwo pomorskie uplasowało się w tym rankingu na pozycji trzeciej od końca.

Opracowanie: Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku; przygotowano na podstawie danych GUS, Informacja sygnalna „Wolontariat w 2022 r.”