Zgodnie z rezolucją Zgromadzenie Ogólnego ONZ 18 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Migrantów. Święto ustanowiono w celu zwrócenia uwagi na potrzebę przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich osób żyjących poza krajem swojego pochodzenia.

W ostatnich latach międzynarodowe migracje ludności stały się zjawiskiem powszechnym we współczesnej gospodarce światowej i jest określany jako zjawisko globalne, wielokierunkowe i masowe. Proces migracyjny oznacza przemieszczanie się ludności na stałe lub czasowo poza granice państwa ojczystego.

Zmiany, jakie zachodzą we współczesnym świecie, w tym zmiany demograficzne, powodują też zmiany postaw w stosunku do osób, które zmieniają kraj pobytu. W wielu krajach obserwuje się duży popyt na pracę i wskazuje na „brak rąk do pracy”. Lukę tę wypełniają imigranci, którzy są w dużej mierze osobami aktywnymi zawodowo i mają swój wkład w rozwój gospodarczy kraju przyjmującego. Identyfikacja problemów cudzoziemców i usuwanie barier dostępu do rynku pracy czy edukacji, stwarzanie dobrych warunków życia i pracy umożliwia efektywną integrację z miejscową ludnością. Ważną rolę odgrywają w tym obszarze organizacje, których działania ukierunkowane są na niesienie pomocy i udzielanie wsparcia migrantom i uchodźcom. Przyczyniają się w ten sposób do lepszej integracji społecznej migrantów międzynarodowych i uchodźców w danym środowisku.

Jeśli chodzi o identyfikację przyczyn występowania migracji, to wśród nich przeważa aspekt ekonomiczny, czyli migracje zarobkowe. Wśród czynników ekonomicznych warto zwrócić uwagę na następujące motywy: chęć znalezienia pracy, podniesienie warunków życia, uzyskanie wyższego wynagrodzenia za pracę, rozwój kwalifikacji zawodowych, zdobycie doświadczenia zawodowego, nauka języka. Przyczyn pozaekonomicznych jest wiele, są one warunkowane wieloma czynnikami m.in. prześladowaniami politycznymi, religijnymi czy rasowymi, ale także mogą być efektem przeludnienia danego społeczeństwa, dużego poziomu bezrobocia czy występowania zjawiska ubóstwa.

Obecnie migracje ekonomiczne dotyczą dwóch grup emigrantów. Pierwsza z nich to tzw. „migranci przeżycia” - ich celem jest zdobycie jakichkolwiek środków, które pozwolą zaspokoić podstawowe potrzeby bytowe, tj. żywność, ubrania, spłata długu. Drugą grupę stanowią „migranci mobilni”- osoby, których celem jest dążenie do poprawy standardu życia, co wiąże się z posiadaniem dóbr luksusowych, gromadzeniem funduszy na inwestycje finansowe i inne ukierunkowane na rozwój osobisty oraz zawodowy.

Obraz migracji w Europie Środkowo-Wschodniej, a szczególnie w Polsce, zmienił się w znacznym zakresie z powodu wybuchu wojny w Ukrainie. Sytuacja związana z napływem uchodźców wciąż wymaga podejmowania różnego rodzaju działań ze strony instytucji publicznych i stałego monitorowania tego zjawiska. Trudno jest bowiem przewidzieć, jaka będzie przyszłość uchodźców wojennych z Ukrainy w Polsce. Ich liczba, podobnie jak liczba osób powracających do Ukrainy, zależna jest głównie od bieżących wydarzeń wojennych i przyszłej odbudowy kraju.

Emigranci przyjeżdżający do województwa pomorskiego potrzebują wsparcia na wielu płaszczyznach życia. Najczęściej konieczność pomocy dotyczy podstawowych spraw związanych z rejestracją pobytu, znalezieniem pracy, mieszkania, czy odpowiedniej placówki edukacyjnej dla dzieci.

Źródło: „Migracje międzynarodowe w Europie - trendy, problemy, wyzwania” Elżbieta Kacperska, Marzena Kacprzak, Dorota Kmieć, Agnieszka Król, Katarzyna Łukasiewicz, Wydawnictwo SGGW Warszawa 2019

Opracowanie: Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku