Przejdź do zawartości

Portal Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy

porp.pl

Kształcenie ustawiczne – szansa czy konieczność współczesnych czasów?

Drukuj
Data aktualizacji: piątek, 22 października 2021

Kształcenie ustawiczne – szansa czy konieczność współczesnych czasów?

Uczyć się, aby wiedzieć. Uczyć się, aby działać. Uczyć się, aby wspólnie żyć. Uczyć się, aby być.

Właśnie wkraczamy w czwartą rewolucję przemysłową kojarzoną z dynamicznie rozwijającymi się technologiami. Z jednej strony to zapewne nowe możliwości dla zmieniającego się rynku pracy, ale z drugiej – to także konieczność dopasowania się do nowych zadań w organizacjach pracy. Zatem, aby dotrzymać kroku innowacjom w otaczającej nas rzeczywistości, warto postawić na dokształcanie się, niezależnie od posiadanego wieku czy zajmowanego stanowiska. Człowiek przecież rozwija się, między innymi wtedy, kiedy aktywnie uczestniczy w procesie nauki.

Czym jest kształcenie ustawiczne?

To proces ciągłego, trwającego przez całe życie odnawiania i uzupełniania pozyskanej uprzednio wiedzy ogólnej i kwalifikacji zawodowych. W powszechnej terminologii funkcjonuje wiele definicji kształcenia ustawicznego. Zamiennie termin używany jest z pojęciami: edukacja ustawiczna, edukacja permanentna, edukacja dorosłych, kształcenie ciągłe, też oświata ustawiczna czy uczenie się przez całe życie (life-long learning).

Edukacja osób dorosłych może przybierać różne jej formy – od kształcenia formalnego, przez pozaformalne i nieformalne (jako samokształcenie).

Grafika kształcenie ustawiczne

Transkrypcja danych do grafiki: Kształcenie ustawiczne (PDF; 546 KB)

 

Rola kształcenia ustawicznego

W dobie innowacji technologicznych i nieustannie postępującego rozwoju w każdej sferze życia, zdobyte umiejętności szybko ulegają dezaktualizacji. Wiedza i kwalifikacje uzyskane na poziomie kształcenia szkolnego nie są wystarczające, aby konkurować na współczesnym rynku pracy. Dlatego też rola kształcenia ciągłego, czyli uczenia się przez całe życie, jest tak bardzo istotna i odgrywa kluczową rolę u każdego aktywnego zawodowo człowieka, bez względu na wiek, miejsce, poziom wykształcenia czy zajmowane stanowiska. Uzupełnianie tradycyjnej wiedzy o elementy kształcenia i dokształcania ustawicznego zdaje się być na obecnym rynku pracy niezbędne i wręcz pożądane.

Musimy zdawać sobie też sprawę z faktu, iż postępujące dynamicznie zmiany demograficzne odciskają silne piętno na obecnych czasach. Wydłuża się długość życia, ale jednocześnie maleją zasoby rąk chętnych do pracy. Wielce prawdopodobny staje się scenariusz pracy do późnej starości. A to z kolei może wiązać się z koniecznością wielokrotnego przebranżawiania się. Eksperci prognozują, że aż 47% obecnie wykonywanych zawodów zniknie do 2030 roku.[1] Praca w jednym obszarze zawodowym nie zda egzaminu. Umiejętność ciągłego uczenia się, dokształcania, przekwalifikowywania już dziś wyznacza trendy. Umożliwia to pracę w różnych zawodach w przeciągu życia. Wielozadaniowość, elastyczność i płynność w przechodzeniu do kolejnych zadań i funkcji mają fundamentalne znaczenie dla przebiegu kariery zawodowej. Już teraz stanowią wartość dodaną. Świadomość mocnych stron, chęć rozwijania posiadanych zdolności, otwartość są bardzo ważne i pożądane na rynku pracy. Dają również poczucie komfortu, aby nie doświadczyć wykluczenia społecznego.

 

Kształcenie ustawiczne pracowników

Przepisy nakładają na pracodawców konieczność równego traktowania pracowników w zakresie dostępu do różnych form kształcenia. Rada Europejska w celu promowania kształcenia ustawicznego zarządziła między innymi wliczenie czasu przeznaczonego na szkolenie do czasu pracy, jak również nadzorowanie systemu przygotowania pracowników do pracy. Inwestowanie w pracowników, w bliższej bądź dalszej perspektywie, zawsze przynosi wymierne efekty. Z jednej strony, dobrze wyszkolona kadra sprawniej i efektywniej realizuje powierzone zadania, co z kolei przekłada się na konkurencyjność firmy. Pracownicy są bardziej elastyczni, zmotywowani do pracy. Przychylniej patrzą na zmiany organizacyjne w firmie. Częściej też identyfikują się z firmą rozumiejąc jej cele i misję. Z drugiej strony – pracownik, który podnosi swoje kwalifikacje w sposób świadomy buduje ścieżkę kariery. A to z kolei, w perspektywie czasu, przekłada się na wyższe stanowisko, lepszą płacę. Efektem czego jest wyższy standard życia.

Dlaczego warto uczyć się przez całe życie?

  • wzmacniamy poczucie naszej wartości, pewności siebie i bezpieczeństwa,
  • stajemy się bardziej otwarci na innych, nawiązujemy nowe znajomości i relacje,
  • przeciwdziałamy ryzyku bezrobocia i poczuciu wykluczenia społecznego,
  • poznajemy innowacje technologiczne, rozwijamy się w każdej dziedzinie życia,
  • ćwiczymy naszą pamięć, co szczególnie istotne jest w przypadku osób starszych,
  • podnosimy posiadane kompetencje, poszerzamy zdobytą wiedzę.

 

Co na to statystyki?

Dane dotyczące uczestnictwa osób dorosłych w dokształcaniu, w przedziale wiekowym 25–64 lata, pokazują, że Polska w 2018 roku ze wskaźnikiem kształcenia ustawicznego na poziomie 5,7%, na tle innych krajów Unii Europejskiej (wskaźnik 11,1%) ma jeden z niższych wyników. Dla porównania, takie kraje jak Szwecja (29,2%), Finlandia (28,5%) czy Dania (23,5%) obrazują, że przed nami na tej płaszczyźnie jeszcze sporo pracy, aby dorównać najlepszym.

Warto zaznaczyć, że w Polsce na przestrzeni czterech lat 2014–2018, wskaźnik edukacji dorosłych wzrósł o 1,7 pkt. proc. Co więcej, częściej kobiety (6,3% w 2018 rok) niż mężczyźni (5,1% w 2018 roku) podnoszą swoje umiejętności, uczestnicząc w różnych formach dokształcania.

Jednocześnie należy podkreślić, że Pomorskie z wynikiem 7,1% od wielu lat utrzymuje poziom kształcenia osób dorosłych na drugim miejscu w kraju, zaraz po województwie mazowieckim (8,6%).

Mapa: odsetek osób w wieku 25-64 lata uczestniczących w kształceniu ustawicznym w poszczególnych województwach Polski.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Eurostatu.

Transkrypcja danych do mapy: procentowy udział w kształceniu ustawicznym 25-64 lata w poszczególnych województwach w 2018 roku (PDF; 412 KB)
 

Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku włącza się aktywnie w akcję DNI UCZENIA SIĘ DOROSŁYCH 2019. 4 października bieżącego roku zachęcamy do uczestniczenia w warsztatach i indywidualnych konsultacjach z profesjonalistami WUP Gdańsk.

Szczegółowe informacje na www.wupgdansk.praca.gov.pl 

 

Oprac.: Barbara Zabłocka - Zespół redakcyjny PORP oraz Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku


[1] Raport Infuture Hatalska Foresight Institute dla Samsunga

Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Przeczytaj naszą Politykę Prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w cookies kliknij w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU.