Rozprzestrzenianie się koronawirusa powoduje, że w gospodarce i na rynku pracy zaczynają się pojawiać negatywne zjawiska. Na Pomorzu najszybciej odczuwają je przedsiębiorcy, głównie ci, którzy prowadzą małe zakłady usługowe (w tym często interesy rodzinne), a także firmy zatrudniające duży odsetek młodych matek.
Przedłużające się zawieszenie działalności firm z obszaru gastronomii, hotelarstwa, turystyki, fryzjerstwa, kosmetyki, ale też np. kwiaciarni czy budek z warzywami może doprowadzić je do bankructwa, a w efekcie do utraty pracy przez ich pracowników. Duża część pracodawców lokalnych rynków pracy wstrzymała realizację staży, robót publicznych oraz prac interwencyjnych.
Nie przekłada się to jeszcze na poziom bezrobocia w naszym regionie. Na skutek utrudnień w kontaktach z urzędami pracy, wynikającymi z sytuacji stanu epidemii w kraju i wprowadzanymi w związku z tym ograniczeniami, liczba rejestracji nie jest na razie duża - ma charakter umiarkowany. Wzrasta natomiast liczba rejestracji elektronicznych, jednakże proces ten również łączy się z pewnym okresem wyczekiwania. Niestety spodziewane są zwolnienia grupowe. Należy też pamiętać, że rejestracja w urzędzie pracy związana jest również z uzyskaniem przez osoby bezrobotne ubezpieczenia zdrowotnego. Ze względu na priorytetowe znaczenie kwestii związanych ze zdrowiem, zapewnienie dostępu do tego rodzaju ubezpieczenia zapewne stanowi dla wielu osób kluczowy powód rejestracji w urzędzie.
Z najnowszych szacunków dotyczących zjawiska bezrobocia w naszym regionie wynika, że obecnie w województwie pomorskim nie odnotowano wysokiego wzrostu liczby bezrobotnych. Na koniec marca w rejestrach powiatowych urzędów pracy było 45430 osób bezrobotnych, dla porównania miesiąc wcześniej - 45027 osób. A więc wzrost w stosunku do lutego wyniósł jedynie 0,9%, tj. 403 osoby. Niewielki przyrost odnotowano w liczbie bezrobotnych w 14 powiatach; największy dotyczył Sopotu i Gdyni (odpowiednio o 8,0% i 6,3%).
Według tych szacunków w marcu stopa bezrobocia w Pomorskiem nie zmieniła się i pozostała na poziomie ze stycznia i lutego br. - 4,7%.
Gorzej w regionie wygląda sytuacja z wolnymi miejscami pracy. W wyniku przestojów lub obniżenia zakresu działalności firm, znaczna część pracodawców przestała składać oferty pracy do urzędów. To spowodowało, że w marcu nastąpił 17,5 procentowy spadek wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Liczba ofert pracy dostępnych w urzędach pracy w marcu wynosiła 6 660 i była mniejsza o ponad 1 400 niż w lutym tego roku. Te spadki miały różną skalę w poszczególnych powiatach. O około połowę mniej ofert pracy miały do zaoferowania powiaty: człuchowski, kościerski, starogardzki, wejherowski, Gdynia i Sopot, w powiecie malborskim liczba ofert zmniejszyła się o ponad 70%.
W marcu na pomorskim rynku pracy widoczny był jeszcze deficyt kadrowy. Stąd wielu pracodawców uzupełniało wakaty pracownikami spoza naszego kraju. Jednakże skala zatrudniania cudzoziemców w ostatnim czasie zmniejszyła się o 30%. Urzędy pracy zarejestrowały o 3,5 tys. mniej oświadczeń pracodawców o powierzeniu wykonywania pracy pracownikom zza wschodniej granicy niż w lutym br. Liczba oświadczeń w marcu wyniosła 8,0 tys., a w lutym 11,5 tys. Znaczny spadek zainteresowania przedsiębiorców pracownikami zza granicy dotyczył prawie wszystkich powiatów (oprócz chojnickiego i sztumskiego). Należy też pamiętać, że rzeczywista liczba pracujących w naszym regionie cudzoziemców, szczególnie w drugiej połowie marca była mniejsza niż wskazana w oświadczeniach, gdyż wielu obcokrajowców opuściło nasz kraj w obawie przed zamknięciem granic i ograniczeniem przepływów pracowniczych. Można przewidywać, że w następnych miesiącach zapotrzebowanie na pracowników spoza kraju drastycznie spadnie.
Biorąc pod uwagę zapowiedzi pomorskich przedsiębiorców, którzy planują w najbliższych tygodniach „cięcia” w zatrudnieniu spodziewamy się, że "tąpnięcie” dotyczące bezrobocia będzie widoczne w statystykach pod koniec kwietnia.
Prognozujemy, że najwięcej bezrobotnych przybędzie w kwietniu i w maju. Na koniec roku zaś można spodziewać się wzrostu stopy bezrobocia o około 5 pkt. proc. Warto zaznaczyć, że wzrost ten będzie mocno uzależniony od kształtowania się liczby ofert pracy, które będą wpływały do urzędów pracy - ich znaczny spadek lub brak będzie ograniczał odpływ osób z rejestrów bezrobotnych. Czyli w sytuacji, gdy osoby tracące pracę będą licznie napływały do rejestrów osób bezrobotnych, a urzędy pracy nie będą mogły im zaoferować nowej pracy, liczba osób bezrobotnych będzie rosła (tj. kumulowała się) z miesiąca na miesiąc i zjawisko bezrobocia, niestety będzie się nasilać.
Dlatego dzisiaj tak ważne jest wsparcie pracodawców w zakresie utrzymania miejsc pracy, ponieważ jest to istotny warunek zachowania „względnej” równowagi popytowo - podażowej na rynku pracy w tej wyjątkowo trudnej sytuacji kryzysowej, z którą obecnie wszyscy się mierzymy.
Zapraszamy do zapoznania się z Podstawowymi informacjami o rynku pracy w województwie pomorskim, marzec 2020 r (PDF; 514 KB)
Oprac.: Zespół redakcyjny PORP i Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP Gdańsk