Badanie „Pomorski rynek pracy w kontekście relokacji pracowniczej. Wyzwania i potencjały” zostało opracowane przez Ośrodek badań i analiz społecznych na zlecenie Agencji Rozwoju Pomorza S. A.. Głównym celem badania było ustalenie co w istocie przyciąga pracowników na Pomorze. Kwestionariusze ankietowe zostały skierowane do dwóch grup – pracowników sektora IT i SSC w Trójmieście oraz studentów pomorskich uczelni. Badania ankietowe zostały uzupełnione o techniki jakościowe, wywiady pogłębione z relokowanymi pracownikami trójmiejskich firm oraz wywiady grupowe ze studentami trójmiejskich uczelni. Realizacja badania trwała od listopada do końca grudnia 2016 roku.

Trójmiasto przyciąga

Trójmiasto widziane jest jako duży i nowoczesny ośrodek, który jednocześnie łączy w sobie rozwinięty rynek pracy z walorami naturalno-przyrodniczymi i szeroką ofertą wypoczynkową. Aż 89% badanych ma pozytywną opinię o Trójmieście, a wśród pierwszych skojarzeń pojawiają się m.in. morze, plaża, słońce, rynek pracy, atrakcyjne zarobki, edukacja, studia, zabytki, aktywny tryb życia czy oferta kulturalna. W kluczowych obszarach pracownicy oceniają Trójmiasto jako atrakcyjne turystycznie, ładne i unikalne, natomiast studenci dodają, że region jest dynamiczny. Ponadto 86% ocenia jakość życia jako wysoką.

Pobierz transkrypcję danych do wykresu Odsetek skojarzeń pozytywnych i negatywnych w obu badanych próbach (PDF; 452KB)

 

Respondenci najlepiej ocenili dostęp do infrastruktury handlowo-usługowej, rozrywkowej i oferty kulturalnej. 87% pracowników jest zadowolonych z atmosfery w pracy oraz warunków, a 79% docenia benefity pracownicze. Około 75% respondentów jest także usatysfakcjonowanych z atrakcyjności zadań, które wykonują w swojej pracy, a także z możliwości zachowania work-life balance. 70% ankietowanych jest zadowolonych z poziomu swoich zarobków oraz możliwości rozwoju na swoim stanowisku pracy. Wśród najważniejszych cech Trójmiasta pracownicy wskazują na naturę, przyrodę i klimat (29% respondentów), na nowoczesność i rozmiar ośrodka (21%), atrakcyjne zarobki i perspektywy rozwoju (19%), a także ogólną sympatię do Pomorza i znajomość regionu (odpowiednio 13% i 12%). Rozmówcy są zdania, że w Trójmieście rynek cechuje znaczna dynamika rozwojowa. Pracownicy wyczuwają możliwości, jakie są im oferowane.

Pośród ankietowanych studentów aż 85% jest zadowolonych z podjętej decyzji o studiowaniu w Trójmieście, a 40% z nich poleciłoby Trójmiasto innym. Studenci określali Trójmiasto jako miejsce „rodzinne”, z którym wiąże się sentyment i ogólna sympatia. Doceniają również jego wysokie walory naturalno-przyrodnicze, nie tylko takie jak obecność morza, ale także zróżnicowanie krajobrazu, wzgórza morenowe, lasy, a także jeziora.

Pobierz transkrypcję dancyh do wykresu Ocena decyzji o podjęciu studiów w Trójmieście (PDF; 530 KB).pdf

 

W odczuciu badanych jednym z największych problemów aglomeracji jest niska jakość infrastruktury drogowej i związane z nią problemy komunikacyjne. Ponadto, za problem Trójmiasta okazjonalnie wskazuje się hałas, tłok i pośpiech, a studenci podkreślają kwestię złej pogody. Najniżej została oceniona komunikacja zbiorowa, dostęp do infrastruktury społecznej oraz jakość infrastruktury drogowej. Prawie 20% ankietowanych wskazuje na niezadowolenie związane z brakiem możliwości awansu w swojej obecnej firmie oraz na stres i obciążenia w pracy. Wśród studentów 40% twierdzi, że Trójmiasto to był zły wybór miejsca do studiowania, wskazują, że nie do końca odpowiada im wybrany kierunek studiów.

 

Dlaczego Pomorze?

Badanie umożliwiło również zidentyfikowanie bezpośrednich powodów przeprowadzki pracowników i studentów do Trójmiasta.

40% respondentów jako główny powód wskazało wcześniejsze podjęcie tu studiów, 32% badanych wskazało na podjęcie pracy, natomiast jedynie 20% wskazało na kwestie prywatne, jak przyjazd do miasta za członkiem rodziny bądź partnerem. Jedynie 5% wśród powodów wymienia chęć zmiany miejsca otoczenia, co mogłoby wskazywać na bardziej spontaniczny charakter zmiany miejsca zamieszkania, 1% wskazuje na przyjęcie propozycji o relokacji od pracodawcy.

Pobierz transkrypcję danych do wykresu Bezpośredni powód przeprowadzki do Trójmiasta wśród pracowników (PDF; 541KB)

 

Dla pracowników najważniejszym czynnikiem decydującym o przeprowadzce do Trójmiasta była kwestia związana z możliwością rozwoju na docelowym stanowisku pracy, a w dalszej kolejności – perspektywa stabilnego zatrudnienia. Kolejno wymieniano możliwość zachowania równowagi między pracą a życiem osobistym, wysokie wynagrodzenie, a także dobre perspektywy rozwoju rynku w Trójmieście. Aż 76% badanych wskazywało na czynniki związane z pracą, a nie docelowym miastem. Warto zaznaczyć, że relokacje „za pracą” były podejmowane w warunkach dość ukształtowanych oczekiwań względem swoich potencjalnych pracodawców i charakteru pracy.

Studenci za najważniejszy czynnik decydujący o przeprowadzce wskazywali obecność interesującego kierunku w ofercie uczelni oraz sam fakt możliwości podjęcia studiów w Trójmieście. Wysoko na liście znalazły się również kwestie prywatne, wysoki poziom studiów oraz prestiż uczelni. 20% badanych studentów wymienia bliskość rodziny i sentyment, jako ważny czynnik decydujący o wyborze Trójmiasta. 17% wskazuje na dobry dostęp i wysoki poziom kształcenia akademickiego oraz rynek pracy i perspektywy rozwoju, a także atrakcyjne zarobki. Na ogólną sympatię do Pomorza wskazuje 15% badanych studentów, a 14% wymienia czystość i estetykę regionu.

 

Przyczyny migracji z Trójmiasta

Respondenci zostali zapytani również o realne powody, które w niedalekiej przyszłości lub po zakończeniu studiów mogłyby spowodować ich wyjazd z Trójmiasta.

Wśród pracowników 57% za najważniejszy powód do wyjazdu wskazało kwestie finansowe, czyli możliwość otrzymania wyższego wynagrodzenia w innym mieście. 35% rozważa możliwość pracy za granicą, 33% wskazało brak perspektyw na awans, a 24% bardziej atrakcyjne obowiązki. Względy prywatne wymieniło 22% ankietowanych, co pokazuje, iż decyzja o przeprowadzce motywowana jest kwestiami zawodowymi.

Studenci wskazywali inne czynniki. Dla 39% z nich ważna byłaby chęć zmiany otoczenia, a dla 38% względy prywatne. Na trzecim miejscu znalazła się przypuszczalna praca za granicą (35% wskazań), następnie atrakcyjność innych miejsc zamieszkania (27%). Dopiero na kolejnych miejscach znalazły się czynniki związane z potencjalną pracą – niskie zarobki czy brak perspektyw na awans w dotychczasowym mieście (odpowiednio 24% i 8% wskazań), bardziej atrakcyjne obowiązki w innym mieście (11%). Wśród studentów największą gotowość do zmiany miejsca zamieszkania wykazują studenci kierunków medycznych (55%), technicznych (53%) oraz humanistycznych (48%). Studenci są także chętni do zmiany miejsca zamieszkania ze względu na pracodawcę albo sektor, których brakuje w Trójmieście (odpowiednio: 13% i 11%).

Dodatkowo, badanie pokazało, że często do zmiany miejsca zamieszkania motywuje oferta konkretnej pracy. Istnieje dość znaczna rywalizacja między ośrodkami w kraju, w szczególności o wysoko wykwalifikowaną kadrę w sektorze IT. W opinii respondentów Trójmiasto, choć z dużym potencjałem rynku pracy w sektorze SSC i IT, nadal ma problem z konkurencją o pracowników z największymi metropoliami w kraju.

 

Gdzie warto żyć, studiować i pracować?

Respondenci zostali poproszeni również o wskazanie miast przyjaznych do podjęcia pracy i do życia. Pracownicy najczęściej rekomendowali Trójmiasto (50%), Warszawę (28%) oraz Wrocław (7%) jako miejsca do pracy. W kategorii najlepszych miejsc do życia bezkonkurencyjnie wygrało Trójmiasto (61% wskazań), następny w kolejności znalazł się Wrocław (9%) oraz Warszawa (6%).

Studenci podobnie wybrali miejsca do pracy – 67% poleciłoby Trójmiasto, 11% Warszawę, a 4% Kraków. W kategorii miejsca studiów najczęściej wskazywali Trójmiasto (36%), następnie Kraków oraz Warszawę (po 16%).

Kraków, Wrocław oraz Poznań łączyły wskazania czystości i estetyki zabudowy miejskiej. W kontekście Wrocławia wymieniana jest jego estetyka oraz walory naturalne (np. bliskość gór, „ciepło”). W przypadku Krakowa i Poznania badani podkreślają także kwestię dobrej i cenionej oferty kulturalnej. Z kolei Kraków i Warszawa, jako dwa najważniejsze ośrodki akademickie w kraju, postrzegane są także jako prestiżowe, co podkreślają studenci w kwestionariuszu. W przypadku Krakowa zwraca się uwagę na „pozytywnych ludzi”. Warszawa, oprócz postrzeganej wysokiej jakości kształcenia, oferuje także rozwinięty rynek pracy, a tym samym duże perspektywy rozwoju po zakończeniu studiów.

 

Podsumowanie

W opinii badanych zdecydowanie najważniejszym przymiotem Trójmiasta są walory naturalne, takie jak morze, lasy, wzgórza morenowe. Oprócz tego, respondenci wskazują na nowoczesność miast oraz duże możliwości, w tym rozwijający się rynek pracy. Trójmiasto widziane jest przez niektórych jako „idealny kompromis” między mnogością możliwości, które zapewniają jedynie duże ośrodki miejskie, a spokojem i ciszą, które są domeną tylko mniejszych miejscowości. W tym kontekście – według badanych – względny spokój miejsca oddziałuje na fakt, w jaki sposób zachowują się ludzie. Znacznie częściej są oni w odczuciu badanych „szczęśliwi”, „wyluzowani” i „spokojni”. Cieszy również fakt polecania Trójmiasta jako miejsca do pracy, życia i studiowania. Warto również podkreślić, że respondenci w kontekście przewag Trójmiasta zwracali szczególną uwagę na brak zanieczyszczonego powietrza, zwłaszcza w porównaniu z Krakowem i Warszawą.

Pobierz raport z badania Pomorski rynek pracy w kontekście relokacji pracowniczej. Wyzwania i potencjały (PDF; 903KB)