Od kilku lat obywatele cudzoziemscy stanowią ogromny potencjał polskiej gospodarki, skutecznie zapełniając luki kadrowe powstałe w przedsiębiorstwach. Zatrudnianie cudzoziemców na przestrzeni ostatnich lat zyskało na znaczeniu i przedsiębiorcy coraz częściej otwierali się i korzystali z możliwości nawiązania współpracy z obywatelami zza wschodniej granicy. Jednym z rozwiązań jest zatrudnienie cudzoziemców na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy obywatelom Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej, Gruzji i Ukrainy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Z roku na rok liczba oświadczeń lawinowo rosła i coraz więcej cudzoziemców, głównie obywateli Ukrainy, podejmowało pracę na terenie Polski. Statystyki te, znacząco zostały zachwiane wydarzeniami, zapoczątkowanymi 24 lutego 2022 r., kiedy to w wyniku inwazji Rosji wybuchł konflikt zbrojny na terytorium Ukrainy.

Jak licznie cudzoziemcy podejmują pracę w województwie pomorskim? Czy po wybuchu wojny w Ukrainie spadła liczba wydanych oświadczeń? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym tekście. Zapraszamy do zapoznania się ze statystykami obrazującymi sytuację cudzoziemców zatrudnianych przez pomorskich przedsiębiorców.

 

Liczba oświadczeń

W I połowie 2022 r. w województwie pomorskim wydano 63,2 tys. oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom (dla porównania w analogicznym okresie 2021 r. było ich aż 88,4 tys.; odnotowano spadek o 28,4%, tj. o 25,1 tys. oświadczeń). Liczba oświadczeń znacząco zaczęła spadać w marcu 2022 r., gdyż w wyniku wojny w Ukrainie i w następstwie wejścia w życie przepisów o pomocy obywatelom tego kraju możliwe jest powierzenie pracy obywatelowi Ukrainy na podstawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy - po wybuchu wojny wielu pracodawców korzystało z możliwości wprowadzonych ustawą.

 

Rys.1. Liczba oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom

Transkrypcja danych do Rys.1. Liczba oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom (PDF; 94KB)

 

• W lutym 2022 r. padł rekord miesięcznej liczby oświadczeń – 19,9 tys.
• Od marca odnotowywano spadki liczby oświadczeń.
• Największy odsetek kobiet wystąpił w marcu – 44,1%.

 

Oświadczenia według powiatów

Rys. 2. Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom wpisane do ewidencji oświadczeń przez powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego w I półroczu 2022 roku

Transkrypcja danych do Rys. 2. Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcom wpisane do ewidencji oświadczeń przez powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego w I półroczu 2022 roku (PDF; 95KB)

 

• Trójmiejscy przedsiębiorcy najczęściej korzystali z możliwości zatrudniania cudzoziemców; w Gdańsku i w powiecie gdańskim wpisano do ewidencji ponad połowę wszystkich oświadczeń (35,8 tys. oświadczeń), natomiast w Gdyni i Sopocie – 16,1% (10,2 tys. oświadczeń).
• Najrzadziej cudzoziemcy podejmowali pracę w powiatach usytuowanych na wschodniej ścianie województwa; najmniejsze potrzeby zgłoszono w powiatach malborskim oraz kwidzyńskim - po 0,1 tys. oświadczeń w każdym.

 

Struktura oświadczeń według pochodzenia cudzoziemców

Rys. 3. Struktura oświadczeń według kraju pochodzenia cudzoziemców

Transkrypcja danych do Rys. 3. Struktura oświadczeń według kraju pochodzenia cudzoziemców (PDF; 95KB)

 

• Najczęściej zatrudniano obywateli Ukrainy, a najrzadziej obywateli Armenii.
• W I półroczu 2022 r. odnotowano spadek odsetka obywateli Ukrainy o 16,4 pkt. proc. (spadek liczby oświadczeń o 30,3 tys.).
• Wzrósł udział obywateli Białorusi o 12,1 pkt. proc. (wzrost liczby oświadczeń o 6,4 tys.).

 

Struktura oświadczeń według PKD

Rys. 4. Struktura oświadczeń według sekcji PKD

Transkrypcja danych do Rys. 4. Struktura oświadczeń według sekcji PKD (PDF; 117KB)

 

• Najczęściej cudzoziemcy pracowali w przetwórstwie przemysłowym, nieco rzadziej w budownictwie oraz działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej (tj. działalności agencji zatrudnienia).
• Największy wzrost odsetka oświadczeń odnotowano w przypadku budownictwa o 3,1 pkt. proc (ale liczba oświadczeń spadła o 3,8 tys.).
• Zaś spadek o 4,1 pkt. proc. odnotowano w sekcji działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (spadek liczby oświadczeń o 8,0 tys.).

 

Oświadczenia według wielkich grup zawodów

Rys. 5. Struktura oświadczeń według wielkich grup zawodów

Transkrypcja danych do Rys. 5. Struktura oświadczeń według wielkich grup zawodów (PDF; 77KB)

 

• 3/4 cudzoziemców znalazła zatrudnienie jako pracownicy przy pracach prostych oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy.
• Największy przyrost odsetka nastąpił w grupie pracownicy biurowi o 3,6 pkt. proc. (wzrost liczby oświadczeń o 1,3 tys.).
• Natomiast spadek odsetka odnotowano tylko wśród pracowników przy pracach prostych o 9,4 pkt. proc (spadek liczby oświadczeń o 19,9 tys.).

 

Powiadomienia według powiatów

Rys. 6. Powiadomienia o powierzeniu pracy obywatelom Ukrainy złożone od 15 marca do 30 czerwca 2022 r.

Transkrypcja danych do Rys. 6. Powiadomienia o powierzeniu pracy obywatelom Ukrainy złożone od 15 marca do 30 czerwca 2022 r. (PDF; 78KB)

 

• Największą popularność zatrudnienia na podstawie powiadomień wykazali pracodawcy, którzy złożyli powiadomienia w Gdańskim Urzędzie Pracy – stanowiły one prawie połowę wszystkich powiadomień złożonych w województwie pomorskim.
• Zaś najmniejszym zainteresowaniem pracodawców charakteryzowały się powiaty położone przy wschodniej granicy województwa, m.in. powiat sztumski - 44 powiadomienia.

 

Powiadomienia według zawodów

Liczba i udział powiadomień według popularności zawodu w okresie od 15 marca do 30 czerwca 2022 r.

nazwa zawodu	liczba powiadomień	% ogółem
Podsumowanie całkowite	20215	100,0%
Pozostali robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle	1814	9,0%
Robotnik magazynowy	1258	6,2%
Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani	1181	5,8%
Pomoc kuchenna	1071	5,3%
Pakowacz ręczny	898	4,4%
Magazynier	759	3,8%
Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne	635	3,1%
Pomocniczy robotnik przemysłowy	575	2,8%
Pracownik utrzymania czystości (sprzątaczka)	558	2,8%
Pomocniczy robotnik budowlany	447	2,2%
Monter podzespołów i zespołów elektronicznych	398	2,0%
Pokojowa	360	1,8%
Przetwórca ryb	341	1,7%
Pracownik przygotowujący posiłki typu fast food	334	1,7%
Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem gdzie indziej niesklasyfikowani	298	1,5%
Kelner	281	1,4%
Kucharz	280	1,4%
Robotnik gospodarczy	236	1,2%
Zbrojarz	225	1,1%

 

• Prawie co dziesiąty obywatel Ukrainy został zatrudniony w zawodzie pozostali robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle.
• Nieco rzadziej obywatele Ukrainy pracowali jako: robotnicy magazynowi, pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani, pomoce kuchenne, pakowacze ręczni czy też magazynierzy.

 

Dane zawarte w opracowaniu mogą się nie sumować ze względu na przyjęte zaokrąglenia.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Centralnego Systemu Analityczno-Raportowego, z dnia 08.08.2022 r.

 

Opracowała: Dorota Gabryelczyk, Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku.