Okresowi przełomu starego i nowego roku przypisujemy wyjątkową moc sprawczą, a to powoduje, że nasze myślenie o przyszłości jest zdominowane przez silne emocje. Upojeni przekonaniem, że zmiana daty sprawi, że karty losu się odwrócą, snujemy plany, nie bacząc na realną możliwość ich realizacji. Jeśli poprzedni rok był dla nas dobry, w kolejnych chcemy sięgać po jeszcze więcej (w myśl zasady, że apetyt rośnie w miarę jedzenia). W sytuacji, gdy był on trudny, a przeciwności losu liczne, kierują nami równie silne emocje, które odzwierciedlają plany, oczekiwania i nadzieje na pozytywne zmiany.

Według danych Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) 42 proc. Polaków określa noworoczne postanowienia. Robi to ponad 80 proc. osób, które w poprzednim roku miało takie postanowienia. Największą motywację do wyznaczania noworocznych celów mają osoby, które nie tylko wyznaczyły je w ubiegłym roku, ale także którym udało się je zrealizować. Niestety, za niepowodzeniami naszych postanowień stoimy najczęściej…my sami. Zaledwie 40 proc. osób określających plany na kolejny rok jest przekonana o ich sukcesie. Pozostałe 60 proc. już na samym początku wątpi w powodzenie, co najczęściej doprowadza do porażki. Jak więc wyznaczać sobie cele?

 

SMART, czyli mądrze

Jednym z prostszych i efektywniejszych sposobów wyznaczania celów jest wykorzystanie kryteriów SMART. Z języka angielskiego smart oznacza mądrze, jednak w tym przypadku nie chodzi wyłącznie o to, aby cele były mądre – każda z liter tworzących to słowo kryje pewną cechę, którą powinien spełniać dobrze postawiony cel.

S – ang. specific, czyli konkretny,

M – ang. measurable, czyli mierzalny,

A – ang. achievable, czyli osiągalny,

R – ang. relevant czyli istotny,

T – ang. time-bound, czyli określony w czasie.

Pierwszym warunkiem jest konkretność celu – im bardziej precyzyjnie określony, tym większa szansa na powodzenie w jego realizacji. W tej fazie ważne jest, by cel był określony jak najbardziej szczegółowo – np. zamiast „będę się zdrowiej odżywiać” lepiej postanowić „będę częściej jadł/a warzywa i owoce”. Jest to jednak tylko częściowy etap, silnie powiązany z mierzalnością, czyli ustaleniem kryterium – najlepiej liczbowym, które pozwoli nam stwierdzić, czy cel został osiągnięty, na jakim etapie realizacji jesteśmy i ile brakuje nam do jego uzyskania. W tym przypadku mógłby brzmieć „będę jadał/a warzywa i owoce 3 razy dziennie”. Dzięki temu określeniu wiemy, jaki jest nasz codzienny cel i w jaki sposób go zmierzyć. Kolejne kryterium to osiągalność, która wymaga rzetelnej oceny naszych możliwości. Jeśli mamy problem z byciem aktywnym fizycznie 3 razy w miesiącu, to wyznaczenie celu ćwiczenia na siłowni codziennie, jest celem mało osiągalnym. Osiągalny cel powinien wykraczać poza nasze dotychczasowe doświadczenia, jednak nie może wybiegać zbyt daleko, bowiem wówczas powoduje frustrację i porzucenie jego realizacji. Kolejnym kryterium jest istotność, która mówi o tym, że wyznaczony cel powinien pochodzić od nas i być dla nas ważny, w przeciwieństwie do celów zewnętrznie narzuconych. Ostatnie kryterium to określenie w czasie. Cel spełniający ten warunek powinien wskazywać pewną granicę czasową jego osiągnięcia, gdyż jej brak powoduje odwlekanie i odkładanie realizacji na później. Określenie w czasie pozwala nie tylko efektywnie dążyć do osiągnięcia celu, ale jest także okazją, by nagrodzić siebie za włożony trud – a nic nie działa na nas bardziej motywująco niż perspektywa nagrody.

 

Nowy rok na rynku pracy – jakie plany mają pracujący?

Dane CBOS pokazują, że najczęstsze plany noworoczne dotyczą walki z nałogami, zaś trzecia najliczniej reprezentowana grupa postanowień dotyczy życia zawodowego. Obecna sytuacja na rynku pracy jest trudna i niestabilna, co jednak nie oznacza, że pracownicy nie planują zmian w sferze życia zawodowego. Elementem podtrzymującym zainteresowanie zmianą pracy, jest świadomość konieczności ciągłego doskonalenia się i poszerzania swoich kwalifikacji, które w obecnym czasie zyskały wyjątkowego znaczenia.

Wyniki badania pracuj.pl pokazują, że mimo, iż część osób skończyło 2020 rok w gorszej sytuacji zawodowej niż poprzedni, w 2021 roku pokładają nadzieję na jej poprawę. Wśród przebadanych 882 użytkowników portalu pracuj.pl, siedmiu z dziesięciu chce zmienić pracę, a pięciu z dziesięciu – nabyć nowe umiejętności. Informacje te są optymistyczne, ponieważ to od jakości pracowników i ich umiejętności adaptacji do nowych warunków będzie zależeć ich powodzenie na rynku pracy w przyszłości, a co z tym się wiąże – sukces przedsiębiorców i stabilność gospodarki. Więcej informacji o wynikach tego badania jest dostępnych na stronie internetowej grupy pracuj.

 

Oprac.: Mateusz Rutkowski, Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku