Według danych BAEL opublikowanych przez GUS, województwo pomorskie w IV kwartale 2018 roku zajęło I miejsce w Polsce pod względem najniższej stopy bezrobocia (2,7%), natomiast według statystyk prowadzonych przez powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego na koniec 2018 stopa bezrobocia wyniosła 4,9%.

 

Porównując wartości stopy bezrobocia rejestrowanego i stopy bezrobocia obliczanej na podstawie BAEL (wykres poniżej), zauważyć można pewne rozbieżności między nimi. Na przykład w latach 2014–2018 największa różnica między wartością stopy bezrobocia oszacowaną metodą BAEL a wartością stopy bezrobocia rejestrowanego wystąpiła w III kwartale 2014 r. i wyniosła 4,3 punkty procentowe. Natomiast w analizowanym okresie najmniejszą różnicę pomiędzy obiema wartościami, wynoszącą 1,2 punktu procentowego, odnotowano w II kwartale 2017 r. Przez cały okres, stopa bezrobocia wg BAEL była niższa od stopy bezrobocia rejestrowanego.

 

Transkrypcja danych do wykresu porównanie stopy bezrobocia rejestrowanego (dane według stanu na koniec okresu) oraz stopy bezrobocia wg BAEL w latach 2014-2018 (PDF; 476 KB)

 

Skąd biorą się te rozbieżności?

Podstawowym źródłem różnic między wartościami jest przede wszystkim inny sposób liczenia tego wskaźnika przez urzędy pracy i GUS. Pierwsza różnica wynika ze źródła pozyskania danych.

Statystyki urzędów pracy pokazują tzw. bezrobocie rejestrowane, które liczone jest na podstawie osób ujętych w rejestrze bezrobotnych. Definicja osoby bezrobotnej wynika z Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zaś dane o liczbie i strukturze bezrobotnych pochodzą ze sprawozdawczości statystycznej urzędów pracy. W tym ujęciu za bezrobotnego można uznać każdego, kto zgłosi się do urzędu i zostanie jako taki zarejestrowany. 

W przypadku wskaźnika BAEL, dane są pozyskiwane z badań przeprowadzonych przez GUS raz na kwartał. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest reprezentatywnym badaniem ankietowym, realizowanym na losowo wybranej próbie ok. 30 tys. mieszkań. Należy pamiętać, że osoba zaliczana do grona bezrobotnych w BAEL nie musi figurować w rejestrach urzędu pracy.

Kolejna różnica dotyczy wieku bezrobotnych.

Zarejestrowani w urzędach pracy bezrobotni to osoby pełnoletnie (tj. po ukończeniu 18 roku życia), które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego (tj. w przypadku kobiet 60 lat; mężczyzn 65 lat). Z kolei do grupy bezrobotnych według BAEL zalicza się osoby w wieku od 15 do 74 lat. Mogą się w niej znaleźć zarówno osoby młodociane, jak i emeryci.

Ważny jest również fakt pozostawania (bądź nie) bez pracy.

W obu przypadkach bezrobotni to ci, którzy nie wykonują żadnej pracy. Do urzędowych rejestrów włączane są tylko te osoby, które nie są legalnie zatrudnione. W metodologii BAEL bazuje się wyłącznie na deklaracjach badanych. Obie metody zakładają, że osoba bezrobotna powinna poszukiwać pracy i jednocześnie być zdolna do jej podjęcia (opierają się na deklaracjach poszczególnych osób). W Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności do grona bezrobotnych zalicza się osoby, które znalazły pracę i czekają na jej rozpoczęcie. Z kolei w przypadku bezrobocia rejestrowanego takie osoby nie są brane pod uwagę.

Różnice w wartościach obu wskaźników wynikają także z różnych okresów sprawozdawczych.

Stopa bezrobocia rejestrowanego prezentuje dane na koniec miesiąca, a BAEL odzwierciedla sytuację występującą w ciągu całego kwartału. Poza tym najmniejszą jednostką terytorialną, dla której szacuje się wartość stopy bezrobocia rejestrowanego jest powiat, w przypadku BAEL – województwo.