Przejdź do zawartości

Portal Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy

porp.pl

[Analiza PORP] Pomorski rynek pracy w świetle danych Narodowych Spisów Powszechnych Ludności i Mieszkań

Drukuj

[Analiza PORP] Pomorski rynek pracy w świetle danych Narodowych Spisów Powszechnych Ludności i Mieszkań

Chociaż w wielu dziedzinach wystarczającymi źródłami pozyskiwanych danych są rejestry administracyjne oraz badania reprezentatywne (np. BAEL), to w obszarze rynku pracy w statystyce publicznej wciąż brakuje informacji, które pozwalałyby na dokonywanie pogłębionych analiz, szczególnie na poziomie regionalnym, a zwłaszcza lokalnym. Narodowy spis powszechny pozostaje jedną z niewielu alternatyw uzupełniania potrzeb informacyjnych w tym zakresie. Tym bardziej, że dla poznania motywów i czynników wpływających na sytuację zawodową mieszkańców istnieje potrzeba zebrania informacji bezpośrednio od badanych, a w tym wypadku spis powszechny jest dużo pełniejszym źródłem danych aniżeli badania reprezentatywne – obejmuje swoim zasięgiem całą badaną populację.

W okresie dekady, licząc począwszy od 2011 r. (wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011), a kończąc na 2021 r. (wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021) odnotowano znaczne zmiany w zakresie wskaźników obrazujących sytuację zawodową mieszkańców, zarówno w ujęciu krajowym, jak i na obszarze województwa pomorskiego.

Analizowany okres stał pod znakiem zmian o charakterze społeczno-ekonomicznym, które znalazły swoje odzwierciedlenie we wzroście wskaźników zatrudnienia i aktywności zawodowej mieszkańców, w ograniczeniu zjawiska bezrobocia i spadku stopy bezrobocia, a także w ograniczeniu liczby osób biernych zawodowo. Wspomniane przemiany, z obserwowaną mniejszą lub większą dynamiką, dotyczyły wszystkich województw kraju, w tym województwa pomorskiego.

Między 2011 r. a 2021 r. nastąpił wzrost aktywności zawodowej mieszkańców wszystkich województw – pozytywną zmianę odnotowano zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet. We wszystkich regionach kraju zaobserwowano ograniczenie liczby osób biernych zawodowo. Również solidarnie we wszystkich województwach spadła stopa bezrobocia (co najmniej o 6 pkt. proc.), odnotowano spadek liczby osób bezrobotnych (co najmniej o 56%), a także zaobserwowano przyrost liczby pracujących, w czym przodowało województwo pomorskie osiągając w omawianym okresie wzrost na poziomie 20,3%.

 

Aktywność ekonomiczna ludności znacznie wzrosła

Jeśli chodzi o liczbę osób pracujących w województwie pomorskim, to zgodnie z danymi uzyskanymi w ramach spisu NSP2021[1], w naszym regionie odnotowano 1 058,9 tys. pracujących mieszkańców. W kontekście osiągniętego wyniku należy podkreślić, że w analizowanej dekadzie nastąpił w regionie przyrost osób pracujących o 20,3% - zgodnie z wynikami spisu w 2011 r. pracujących było 880,3 tys. osób.

Wykres 1. Zmiana liczby pracujących mieszkańców pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (wg województw w %)

Wykres 1. Zmiana liczby pracujących mieszkańców pomiędzy 2011 r. a 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja do Wykres 1 Zmiana liczby pracujących mieszkańców pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (PDF, 104 KB)

Jeśli chodzi o udział kobiet w populacji osób pracujących, to w województwie pomorskim wskaźnik ten wyniósł w 2021 r. 46,3%, co jest wynikiem o 0,4 p.p. niższym aniżeli wartość tego wskaźnika na poziomie krajowym. Nasz region zajął pod tym względem 8. miejsce w Polsce. Warto zauważyć, że udział kobiet wśród osób pracujących w województwie mazowieckim (48,5%), które liderowało w tym względzie, był o 2,2 p.p. wyższy niż w naszym regionie.

Jeśli chodzi o pracujących mieszkańców województwa pomorskiego, to w 2021 r. blisko 2 na 3 osoby (63,1%) aktywne na rynku pracy zamieszkiwały na obszarach miejskich, pozostałe 36,9% pracujących stanowili mieszkańcy obszarów wiejskich. Warto podkreślić, że w okresie omawianej dekady udział osób pracujących zamieszkujących na obszarach miejskich zmniejszył się o 3,6 p.p.

 

Wskaźnik zatrudnienia odnotował fazę dynamicznego wzrostu

Analizując wskaźnik zatrudnienia według danych z 2021 r. warto podkreślić, że jego wartość na poziomie krajowym wyniosła 56,8% i w porównaniu ze spisem z 2011 r. odnotowano wzrost o 8,3 p.p. W tym samym okresie w województwie pomorskim zaobserwowano nieco wyższą dynamikę wzrostu, bowiem wskaźnik zanotował poziom 58,0%, a to oznacza wzrost o 8,9 p.p. względem danych ze spisu bazowego w 2011 r. Warto zauważyć, że w omawianym okresie żaden region w Polsce nie osiągnął dwucyfrowej dynamiki wzrostu wskaźnika, a najbliżej osiągnięcia tego celu było województwo dolnośląskie, które uzyskało wynik na poziomie 9,7 p.p. Województwo pomorskie w tym względzie uplasowało się na 4. miejscu w kraju ustępując województwom: dolnośląskiemu, opolskiemu i zachodniopomorskiemu.

Tablica 1. Zmiana poziomu wskaźnika zatrudnienia pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (wg województw w p.p.)

Tablica 1. Zmiana poziomu wskaźnika zatrudnienia pomiędzy 2011 r. a 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja danych do Tablica 1 Zmiana wskaźnika zatrudnienia pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (PDF, 106 KB)

 

Okres od 2011 r. do 2021 r. pod znakiem spadającego bezrobocia

Jeśli chodzi o zjawisko bezrobocia, to w ramach spisu w 2021 r. odnotowano w województwie pomorskim 43,7 tys. osób bezrobotnych – tylko sześć innych regionów Polski zanotowało wówczas mniejszą liczbę osób bezrobotnych. W naszym regionie liczba bezrobotnych spadła z poziomu 123,3 tys. osób w 2011 r., czyli zmniejszyła się o 64,5%. Pod względem skali spadku poziomu tego wskaźnika na przestrzeni dekady, Pomorskie uplasowało się na 10. miejscu w rankingu województw, a w ścisłej czołówce znalazły się województwa: lubuskie – 70%, wielkopolskie – 69% i śląskie 68,2%.

Wykres 2. Zmiana liczby bezrobotnych pomiędzy 2011 r. i 2021 r. (wg województw w %)

Wykres 2. Zmiana liczby bezrobotnych pomiędzy 2011 r. i 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja danych do Wykres 2. Zmiana liczby bezrobotnych pomiędzy 2011 r. i 2021 r. (PDF, 103 KB)

Analizując zjawisko bezrobocia z uwzględnieniem płci zaobserwowano w 2021 r., że w województwie pomorskim w strukturze osób bezrobotnych przeważali co prawda mężczyźni (52,8%), ale poziom ich dominacji w porównaniu z innymi regionami w Polsce wskazywał jednocześnie na niekorzystną sytuację bezrobotnych kobiet. Udział kobiet pozostających bez pracy w Polsce wynosił wówczas 45,3%, podczas gdy w naszym regionie wskaźnik zanotował wartość 47,2%. Tylko w trzech innych województwach w kraju poziom wskaźnika obrazującego partycypację kobiet w bezrobociu był wyższy aniżeli w Pomorskiem – były to województwa: wielkopolskie (49,2%), kujawsko-pomorskie (48,9%) i śląskie (47,3%). Jeszcze w 2011 r. udział kobiet w ogólnej liczbie osób bezrobotnych był niższy o 0,8 p.p.

 

Spadła liczba osób biernych zawodowo

Analizując dane dotyczące osób biernych zawodowo w województwie pomorskim odnotowano na przestrzeni omawianej dekady liczebny spadek w tej kategorii osób o 8,4%. Pomiędzy rokiem 2011 a rokiem 2021 populacja biernych zawodowo zmniejszyła się w naszym regionie o 66,4 tys. osób. Warto zaznaczyć, że jest to wynik znacznie odbiegający od poziomu wskaźnika osiągniętego na poziomie kraju (spadek o 11,3%) oraz drugi w kolejności najniższy wskaźnik dynamiki osiągnięty przez regiony w Polsce – tylko województwo podkarpackie zanotowało niższą dynamikę spadku osób biernych zawodowo (3,7%).

Tablica 2. Zmiana liczby biernych zawodowo pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (wg województw w %)

Tablica 2. Zmiana liczby biernych zawodowo pomiędzy 2011 r. a 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja danych do Tablica 2. Zmiana liczby biernych zawodowo pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (PDF, 108 KB)

 

Dekada dynamicznych przemian  na rynku pracy – podsumowanie

Wyniki obu Narodowych Spisów Powszechnych Ludności i Mieszkań zrealizowanych w 2011 r. i 2021 r. jednoznacznie wskazują na głębokie przemiany, jakie zaszły na krajowym rynku pracy w okresie analizowanej dekady. Omawiane zjawiska zachodziły również z udziałem naszego regionu.

Wykres 3. Liczba osób pracujących, bezrobotnych oraz biernych zawodowo w województwie pomorskim w 2011 r. i w 2021 r. (w tys. osób)

Wykres 3. Liczba osób pracujących, bezrobotnych oraz biernych zawodowo w województwie pomorskim w 2011 r. i w 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja danych do Wykres 3 Liczba osób pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo w województwie pomorskim w 2011 r. i w 2021 r. (PDF, 828KB)

Dane spisów wskazują jednoznacznie, że nasz region w omawianym okresie doświadczył dynamicznej zmiany w odniesieniu do liczby osób pracujących. Województwo pomorskie odnotowało w tym względzie największą dynamikę wzrostową (20,3%) wśród wszystkich regionów Polski.

Wykres 4. Zmiany liczby pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo w województwie pomorskim pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (w %)

Wykres 4. Zmiany liczby pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo w województwie pomorskim pomiędzy 2011 r. a 2021 r.

Źródło: opracowanie własne WUP w Gdańsku na podstawie danych GUS

Transkrypcja do Wykres 4 Zmiana liczby pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo w województwie pomorskim pomiędzy 2011 r. a 2021 r. (PDF, 101 KB)

Na przestrzeni analizowanej dekady ubyło w naszym regionie 64,5% osób bezrobotnych i równolegle odnotowano spadek o 8,4% osób biernych zawodowo. Jednak w zakresie biernych zawodowo Pomorskie wyróżniło się na tle kraju jedną z najniższych dynamik spadku liczby tej kategorii osób.

 

Opracowanie: Wydział Współpracy i Analiz, Zespół Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku

Źródło:

  1. Ludność na rynku pracy w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021, GUS, październik 2023
  2. Aktywność ekonomiczna ludności Polski - NSP 2011, GUS, grudzień 2013

 


[1] Okresem obserwacji był tydzień poprzedzający moment krytyczny spisu 25-31 marca 2021 r., a badaniem objęto osoby w wieku 15 lat i więcej.

Ten serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Przeczytaj naszą Politykę Prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Jeżeli wyrażasz zgodę na zapisywanie informacji zawartej w cookies kliknij w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU.