Okres pandemii wymusił daleko idące zmiany w dotychczasowym trybie funkcjonowania nas wszystkich. Powszechnie panujące obostrzenia i wytyczne spowodowały, że zarówno życie zawodowe, jak i towarzyskie przeniosło się do sieci. Wiele firm, organizacji branżowych oraz ekspertów właśnie tam dzieliło się wiedzą, organizując webinaria i konferencje online. Dzięki temu powstała dodatkowa przestrzeń do zdobywania nowych umiejętności.

Z takiej formy rozwoju, według internetowego badania przeprowadzonego w sierpniu br. przez Hays Poland, skorzystał niemal co drugi specjalista. Dla części pracowników okres pracy zdalnej, w izolacji od dotychczasowego trybu życia, był na tyle intensywny, że na indywidulany rozwój zwyczajnie brakowało czasu i energii.

Aczkolwiek nabywanie nowych kompetencji w obliczu intensywnych zmian zachodzących na rynku pracy, a w konsekwencji pogłębianie posiadanej już wiedzy, winno być jednak priorytetem nadrzędnym zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.

 

A jednak zmęczenie i brak czasu nie sprzyjają rozwojowi

Więcej czasu spędzanego w domu nie przełożyło się proporcjonalnie na pokłady energii i zapału do samorozwoju. Dynamicznie zachodzące zmiany w firmach, w tym brak doświadczenia w zdalnym wykonywaniu obowiązków zawodowych, ale też dzielenie wspólnej przestrzeni do pracy z domownikami oraz troska o zdrowie swoje i bliskich, spowodowały, że był to trudny i bardzo stresujący okres dla wielu pracowników. Niejednokrotnie większości z nich brakowało motywacji do podejmowania dodatkowych wyzwań.

Stąd z możliwości zdobycia nowych kompetencji w ostatnich miesiącach skorzystało tylko 48% specjalistów i menedżerów. Wśród najczęściej podawanych powodów braku ich aktywności w tym zakresie, respondenci badania wskazywali głównie na brak czasu (34%), brak środków finansowych na odpłatne formy kształcenia (28%), ale także na brak siły lub chęci do podejmowania działań rozwojowych (24% wskazań).

Tylko 6% badanych stwierdziło, że poziom szkoleń prowadzonych w formule online był niesatysfakcjonujący. Co dziesiąty respondent badania nie odczuwał natomiast potrzeby uczestniczenia w tego typu zajęciach.

Tabela: Czy w okresie pandemii skorzystał(a) Pan/Pani z możliwości zdobycia nowych kompetencji, np. kursów online, webinarów?

Źródło: badanie HaysPoland, sierpień 2020

Transkrypcja danych do tabeli: Czy w okresie pandemii skorzystał(a) Pan/ Pani z możliwości zdobycia nowych kompetencji, np. kursów online, webinariów? (PDF; 80 KB)

 

Kompetencje potrzebne na czas zmian

Doświadczenia ostatnich miesięcy pokazały, że efektywna praca wymaga nie tylko posiadania umiejętności twardych, niezbędnych na danym stanowisku, ale przede wszystkim uniwersalnych kompetencji miękkich. Umiejętność szybkiej adaptacji do zmian, kompetencje w zakresie komunikacji – również tej online, a także inteligencja emocjonalna – wszystko to wpływa na nasze zachowanie oraz postawy, jakie przyjmujemy w określonej sytuacji.

W okresie pandemii zaledwie 33% firm zagwarantowało możliwość rozwoju swoim pracownikom. Tymczasem budowanie przewagi kompetencyjnej danej organizacji przy braku umiejętności miękkich, jest zdecydowanie utrudnione w nowej rzeczywistości rynkowej, a czasami wręcz niemożliwe.

Być może duża ilość komunikatów wysyłanych podwładnym w intensywnym okresie pracy zdalnej spowodowała, że informacje dotyczące organizowanych szkoleń i webinarów umykały uwadze pracowników. Jednak aż 42% respondentów badania stwierdziło, że ich pracodawcy przez okres ostatnich kilku miesięcy nie stworzyli dla nich okazji do zdobywania nowych umiejętności.

Tabela: Czy podczas pandemii Pana/Pani pracodawca udostępniał pracownikom możliwości rozwoju, np. szkolenia online, webinaria etc.?

Źródło: badanie HaysPoland, sierpień 2020

Transkrypcja danych do tabeli: Czy podczas pandemii Pana/ Pani pracodawca udostępniał pracownikom możliwości rozwoju, np. szkolenia online, webinaria etc.? (PDF; 84 KB)

 

Warto jednak podkreślić, że w ostatnim czasie na znaczeniu w sposób szczególny zyskały kompetencje cyfrowe.

– Przyspieszenie rewolucji cyfrowej w firmach poskutkowało większą koncentracją pracodawców na kompetencjach związanych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Przy czym nie jest to tożsame wyłącznie ze wzrostem zapotrzebowania na ekspertów w dziedzinie IT. Umiejętność korzystania z technologii w życiu zawodowym w rosnącym stopniu staje się niezbędna do pracy na niemal każdym stanowisku. Popularyzacja narzędzi wykorzystywanych do pracy zdalnej, rozwiązań chmurowych, a także postępująca automatyzacja procesów to tylko niektóre z powodów, dla których pracodawcy dostrzegają konieczność inwestowania w rozwój kompetencji cyfrowych wśród pracowników – zaznacza Agnieszka Kolenda, Executive Director w Hays Poland.

 

Szkolenia z myślą o przyszłości

Okres izolacji dla części pracowników był okazją do samodzielnego poszukiwania odpowiednich rozwiązań w zakresie rozwoju, np. nauki obsługi nowego programu czy języka, ale także nadrabiania zaległości branżowych.

I tak: 34% osób biorących udział w badaniu poświęciło czas na rozwój, koncentrując się na kompetencjach twardych, specyficznych dla obecnie wykonywanego zawodu; 30% pogłębiało wiedzę branżową, a 21% – uniwersalne kompetencje miękkie. Kolejne 19% respondentów rozwijało kompetencje związane z zarządzaniem zespołami, zaś 17% – procesem zmiany.

Na pozyskaniu kompetencji twardych, związanych z zawodem inny niż obecnie wykonywany, skoncentrowało się 18% pracowników udzielających odpowiedzi w badaniu. Taki sam procent respondentów poświęcił uwagę osobistym zainteresowaniom czy hobby. Według ekspertów Hays Poland można domniemywać, że był to pierwszy krok do zmiany zawodu lub obszaru specjalizacyjnego, co zresztą wydaje się być spójne z wynikami badania Hays „Nowe oblicze normalności”, gdzie aż 46% ankietowanych nie wyklucza, że w perspektywie najbliższych 3 lat zmieni wykonywany zawód.

Pandemia pokazała, że zmiana jest jedyną pewną w otaczającej nas rzeczywistości. Pracodawcy muszą zatem zastanowić się, jakich kompetencji będą oczekiwać od swoich pracowników, tak aby mogli oni w przyszłości spełnić ich oczekiwania. Postępująca cyfryzacja i automatyzacja jest tematem poruszanym na forum już od dłuższego czasu, stąd – zdaniem ekspertów Hays Poland – warto podejmować działania, które ułatwią zarówno pracownikom jak i pracodawcom, odnalezienie się w nowej, popandemicznej i jeszcze bardziej zorientowanej na technologię, rzeczywistości.

 

Oprac.: Barbara Zabłocka – Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, Zespół redakcyjny PORP, WUP w Gdańsku