Święto wszystkich przewodników turystycznych zostało ustanowione w 1989 r. podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych, która odbyła się w Nikozji na Cyprze. Od 1990 r. przewodnicy turystyczni, corocznie w dniu 21 lutego, obchodzą swoje święto, podczas którego organizują bezpłatne spacery, gry miejskie, udzielają turystom cennych informacji na temat minionych epok w swoim mieście i regionie.

Specyfika pracy

Większość osób aktywnych zawodowo z tęsknotą wyczekuje na wymarzony urlop i chwile wytchnienia od pracy, podczas których będzie można zapomnieć o zawodowych obowiązkach. Podczas zorganizowanych wycieczek i zwiedzania regionu można korzystać z usług profesjonalnych przewodników turystycznych. Jak wygląda ich praca? Przede wszystkim jest to zajęcie polegające w znacznym stopniu na dostępności czasowej i mobilności przestrzennej. Osoby, które są zainteresowane taką ścieżką rozwoju zawodowego, powinny mieć przede wszystkim na uwadze, że w znacznej mierze jest to praca z ludźmi, z grupami turystów. Dlatego też istotna w tej profesji jest komunikatywność, wysoka kultura osobista i cierpliwość.

Istnieje kilka specjalności w tym zawodzie:

• przewodnik miejski, który oprowadza turystów po konkretnym mieście,

• przewodnik terenowy, który zajmuje się danym regionem lub województwem,

• przewodnik górski,

• przewodnik muzealny.

Wymagania zawodowe

W przypadku tej profesji wykształcenie nie jest najistotniejszym czynnikiem. Obecnie stawiane są następujące wymagania wobec przewodników: ukończenie 18. roku życia, minimum średnie wykształcenie, niekaralność za przestępstwa umyślne lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.

Warto podkreślić, że w styczniu 2014 r. weszła w życie ustawa o deregulacji zawodów, na mocy której do podjęcia obowiązków przewodnika turystycznego nie są wymagane państwowe licencje, egzaminy ani ukończenie obowiązkowych kursów zawodowych. Oznacza to, że obecnie przewodnicy miejscy i terenowi nie muszą brać udziału w specjalnym kursie, a tym samym nie jest konieczne zdanie egzaminu. Inaczej wygląda kwestia w przypadku osób, które będą oprowadzać turystów po górskich szlakach. Muszą oni bowiem odbyć specjalny kurs praktyczny i teoretyczny przewodnika górskiego, który kończy się egzaminem. Z kolei osoby ubiegające się o tytuł przewodnika zagranicznego są zobowiązane do udokumentowania znajomości języka obcego na minimalnym poziomie B2.

Gdzie znaleźć zatrudnienie?

Przewodnicy turystyczni najczęściej znajdują zatrudnienie w biurach podróży. W związku z brakiem formalnych egzaminów takie instytucje samodzielnie weryfikują wiedzę kandydatów podczas rozmów kwalifikacyjnych. Oprócz tego rozwiązania istnieje również możliwość prowadzenia indywidualnej działalności, a więc przewodnik turystyczny może założyć firmę i świadczyć usługi w obszarze turystyki.

Zadania przewodnika turystycznego

 Do głównych zadań osób, które wybrały tę profesję należą: oprowadzanie turystów po danym obszarze, przekazywanie najbardziej kluczowych informacji na temat danego obiektu, sprawowanie opieki nad podopiecznymi, dbanie o bezpieczeństwo.

Warto zwrócić uwagę na różnice w wykonywaniu obowiązków zawodowych przez przewodnika turystycznego oraz pilota wycieczek. Ten ostatni zajmuje się czuwaniem nad sposobem świadczenia usług na rzecz turystów, wskazaniem lokalnych atrakcji oraz przyjmowaniem uwag od turystów. Do zadań pilota wycieczek nie należy natomiast oprowadzanie uczestników wyprawy.

Zapotrzebowanie na przewodników turystycznych w regionie

Uwzględniając dane z Barometru Zawodów oraz prognozy opracowane dla województwa pomorskiego na rok 2022 r. warto zwrócić uwagę na poziom zapotrzebowania na usługi świadczone przez przewodników i pilotów wycieczek, którzy należą do grupy zawodowej pracownicy biur podróży i obsługi turystycznej.

Analizując dane dotyczące zmiany zapotrzebowania ze strony pracodawców należy podkreślić, że w województwie pomorskim w zdecydowanej większości powiatów występuje stały poziom zapotrzebowania na tychże pracowników. Jedynie w przypadku dwóch miast na prawach powiatu (m. Gdynia i m. Sopot) można zaobserwować spadek zapotrzebowania i zagrożenie utraty zatrudnienia w skutek panującej epidemii koronawirusa i powiązanych z tym ograniczeń społeczno-gospodarczych, w tym dotykających bezpośrednio branżę turystyczną. 

Obserwując z kolei relację między dostępnymi pracownikami a zapotrzebowaniem pracodawców w regionie na pracowników biur podróży i obsługi turystycznej, warto podkreślić, że w przeważającej liczbie powiatów w regionie (14) występować będzie w tym zakresie równowaga popytu i podaży, a w pozostałych sześciu powiatach (m. Gdynia, m. Sopot, kartuski, bytowski, chojnicki i kwidzyński) będziemy mieli do czynienia z nadwyżką poszukujących pracy z następujących powodów: wpływ czynników sezonowych, napływ absolwentów lokalnych szkół lub z tytułu trwającej pandemii – zagrożenie utraty zatrudnienia.

Życzenia!

Z okazji Międzynarodowego Dnia Przewodnika Turystycznego życzymy wszystkim osobom, które świadczą pracę w tym zawodzie, aby przede wszystkim dobiegł końca ten trudny dla turystyki okres turbulencji związanych z wystąpieniem pandemii koronawirusa. Ponadto, życzymy wszystkim przewodnikom turystycznym pogody ducha, wielu interesujących wędrówek i dużego zainteresowania usługami ze strony gromad sympatycznych turystów.

Oprac.: Wydział Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku