Kontynuacja pomocy finansowej skierowanej do branż dotkniętych restrykcjami administracyjnymi oraz pozytywny wpływ wiosennych czynników sezonowych, pozwoliły na wyhamowanie wzrostu poziomu bezrobocia zarówno w kraju jak i w regionie. Niemniej jednak to właśnie niespotykana w przeszłości przedpandemicznej skala pomocy ze środków publicznych na rzecz działań stabilizujących rynek pracy nie pozwala na dokonanie obiektywnej oceny bieżącej sytuacji. Z uwagi na osłonowy charakter wsparcia bardzo trudno jest obecnie prognozować, na jakim poziomie ustabilizuje się rynek pracy, gdy gospodarka powróci do niezakłóconych reguł wolnorynkowych.
Dane za marzec br. wskazują, że wskaźniki obrazujące poziom bezrobocia w województwie pomorskim nieznacznie poprawiły się w ujęciu miesięcznym. W stosunku do lutego br. liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się w marcu o 0,7 tys. osób (spadek o 1,2%, z 60,1 tys. do 59,4 tys.). Jednakże należy pamiętać, że w okresie ostatnich dwunastu miesięcy odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w regionie o 14,0 tys. osób (wzrost o prawie 31% w ujęciu rocznym). Na tak znaczny wzrost poziomu wskaźnika miał wpływ obserwowany od września ub. r., relatywnie większy niż w miesiącach wcześniejszych, napływ osób do rejestru przy jednoczesnym istotnie mniejszym odpływie z niego. Większa dynamika wzrostu bezrobotnych w rejestrach niż dynamika spadku liczby pracujących w regionie spowodowała, że stopa bezrobocia do lutego br. rosła w ujęciu miesięcznym, po czym w marcu br. utrzymała się na tym samym poziomie co w lutym br., tj. 6,3%.
Nieco optymistyczniej, ale wciąż niestabilnie
Pomimo lekkiej poprawy sytuacji na rynku pracy lepiej nie popadać w nadmierny optymizm, gdyż zmiana ta może mieć charakter krótkotrwały. Prowadzenie działalności gospodarczej w niestabilnym otoczeniu społeczno-gospodarczym znacząco ogranicza nie tylko inwestycje ale też procesy związane z wdrażaniem strategii rozwoju w przedsiębiorstwach. Niepewność związana z pandemią koronawirusa generuje dodatkowe koszty prowadzonej działalności, a spowolnienie gospodarcze ogranicza zamówienia na towary i usługi w niektórych branżach, co z kolei może przyczyniać się do dalszej redukcji poziomu zatrudnienia lub rezygnacji z procesów rekrutacyjnych. Dane w marcu br. wskazują, że do powiatowych urzędów pracy z województwa pomorskiego wpłynęło ponad 7,8 tys. ofert pracy, czyli na zbliżonym poziomie co w lutym br., ale wynik ten był lepszy o prawie 1,1 tys. ofert pracy w ujęciu rocznym, gdy w marcu 2020 r. odnotowano blisko 6,7 tys. wolnych miejsc pracy. W przypadku funkcjonowania gospodarki w normalnych warunkach miesiące od marca do maja są zazwyczaj okresami zgłaszania największej liczby ofert pracy dla pracowników sezonowych. Jak pokazują dane, pomorscy przedsiębiorcy są jednak nadal ostrożni w zatrudnianiu dodatkowych pracowników i widać, że oczekują na zakończenie obowiązujących obostrzeń związanych z trzecią falą pandemii. Warto też podkreślić, że oferty pracy pozostające w dyspozycji powiatowych urzędów pracy stanowią teraz od 12% do 14% wszystkich wolnych miejsc oferowanych na rynku pracy, co wskazuje na fakt, że większość ofert zatrudnienia pracodawcy umieszczają na portalach rekrutacyjnych. Za pośrednictwem takich portali niezmiennie od wielu miesięcy w naszym regionie poszukiwani są programiści, specjaliści ds. obsługi klienta i sprzedaży oraz księgowi i finansiści.
Młodym nadal trudniej o pracę
Według danych pochodzących z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności GUS za IV kw. 2020 r., stopa bezrobocia osób w wieku 15-24 lata wyniosła 17,1%. Dla porównania, według szacunków WUP w Gdańsku, w tym samym okresie roku ubiegłego stopa bezrobocia w tej grupie wiekowej osiągnęła poziom 8,8%. Najpewniej osoby młode, które utraciły zatrudnienie w II i III kw. 2020 r. zasilały szeregi osób biernych zawodowo, natomiast te zwolnione w okresie IV kw. ub. r. zasiliły przede wszystkim grono osób bezrobotnych.
Zainteresowanie zatrudnieniem cudzoziemców nie słabnie
Charakterystycznym zjawiskiem rynku pracy, nie tylko w odniesieniu do województwa pomorskiego, ale i całego kraju, jest niesłabnący popyt na zatrudnianie cudzoziemców zza wschodniej granicy. Według danych w marcu br. liczba oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanych do ewidencji powiatowych urzędów pracy osiągnęła w Pomorskiem rekordowy poziom 15,5 tys. (wzrost o 11,7% w ujęciu miesięcznym), podczas gdy miesiąc wcześniej odnotowano 13,9 tys. oświadczeń. W poprzednim roku w miesiącu ogłoszenia stanu epidemii w kraju (marzec 2020 r.) liczba takich oświadczeń wyniosła 8,0 tys., a następnie w kwietniu ub. r. zanotowano drastyczny spadek liczby oświadczeń do poziomu niespełna 3,5 tys. Uwzględniając powyższe wartości, można przypuszczać, że aktualny rekordowo wysoki poziom oświadczeń odzwierciedla relatywnie duże zapotrzebowanie na pracowników przy pracach prostych, zwłaszcza w przemyśle i budownictwie, a na takich stanowiskach zatrudniani są przede wszystkim cudzoziemcy. Obserwowane duże zainteresowanie zatrudnieniem cudzoziemców jest zapewne rezultatem konsekwentnie rozwijanego systemu kontaktów pomiędzy pomorskimi przedsiębiorcami a pracownikami i ich przedstawicielami (np. współpracujące agencje zatrudnienia) zza wschodniej granicy kraju, dzięki czemu łatwiej jest aktualnie pozyskać pracowników.
Jedni tracą, drudzy zyskują - trudne realia gospodarcze
Z prognostycznego punktu widzenia należy mieć na uwadze, że nieznaczna poprawa wskaźników dotyczących pomorskiego rynku pracy w marcu br. może ulec zahamowaniu z powodu przedłużających się restrykcji i obostrzeń pandemicznych. Pomimo rozpoczęcia się cyklicznego okresu ożywienia sektorów podlegających sezonowości, dalsze ograniczenia w aktywności gospodarczej będą zaburzać wzrost zatrudnienia mieszkańców Pomorza.
Tak więc, kolejne miesiące będą zapewne sprawdzianem dla rynku pracy w zakresie adaptowania się do uwarunkowań związanych z wychodzeniem gospodarki z tej złożonej i zróżnicowanej sytuacji kryzysowej.
Zapoznaj się z informacją miesięczną o rynku pracy - marzec 2021 r. (PDF; 1,93MB)
Oprac.: Wydział Pomorkiego Obserwatorium Rynku Pracy, WUP w Gdańsku